Jami
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nur ad-Din Abd ar-Rahman Jami (tiếng Ba Tư: نورالدین عبدالرحمن جامی) (18 tháng 8 năm 1414 – 19 tháng 11 năm 1492) là một nhà thơ lớn của Ba Tư thế kỷ XV. Jami được coi là người khép lại thời kỳ thơ cổ điển viết bằng tiếng Ba Tư.
[sửa] Tiểu sử
Jami sinh ở Jam, Khorasan (nay là tỉnh Ghor của Afghanisstan) trong một gia đình giáo chủ có thế lực. Học trường dòng ở Herat và Samarqand nhưng sau từ bỏ con đường danh lợi để theo giáo phái thần bí Sufism, dành trọn cuộc đời cho khoa học và thơ ca. Năm 1456 trở thành giáo chủ của vùng Heart. Từ năm 1447 là giai đoạn ông sáng tác nhiều tác phẩm có giá trị nhất. Jami là người làm thơ nhiều thể loại như: qasida, ghazal, rubáiyát... Bình sinh đã được thừa nhận là một nhà thơ lớn của thế giới Hồi giáo. Di sản mà ông để lại rất đồ sộ, bao gồm khoảng 70 tác phẩm thơ và văn xuôi về Tôn giáo, triết học, âm nhạc, ngữ pháp và lịch sử. Ông là người có ảnh hưởng lớn đến các nhà thơ của thế giới Hồi giáo nhiều thế kỷ sau đó.
[sửa] Một vài bài thơ dịch sang tiếng Việt
-
-
- ***
-
- Nhắm mắt lại – em hiện trước mắt anh
- Mở mắt ra – lại vẫn thấy bóng hình
- Nhìn thấy em cả trong đời, trong mộng
- Bằng sắc đẹp của mình em bỏ bùa anh.
-
-
- ***
-
- Tai hoạ cho ai con tim không còn đập
- Ai đã thôi yêu, hoa hồng ai đã gục.
- Em nói: “Đi đi!” Sao thế hở ông trời
- Ai cho phép hồn giã từ với xác?
-
-
- ***
-
- Em xuống vườn cho hoa hồng thêm đẹp
- Nhìn thấy em chim hoạ mi vui hót
- Em nhẫn tâm để anh phải đau buồn
- Tỏ lòng thương ngay cả hòn đá chết.
-
-
- ***
-
- Không có em anh đưa chén lên môi
- Nhưng uống rượu với nỗi buồn chia đôi
- Đôi mắt đen làm ngày anh xao xuyến
- Chỉ những ngày đen khi em đã xa rồi.
-
-
- ***
-
- Nói với tim: “Cho tôi được nghỉ ngơi
- Tôi mệt mỏi, con đường quá xa xôi.
- Hãy nghiêm khắc với con người phụ bạc
- Với con người đã từng dối lừa tôi”.
-
-
- ***
-
- Em xa anh, để anh khổ với tình
- Một nỗi đau ngự trị giữa lòng anh.
- Anh khó sống… Rồi khi em đến muộn
- Để thở dài trên ngôi mộ của anh.
-
-
- ***
-
- Khi xuân về, anh cảm tạ trời xanh
- Hoa nở khắp nơi, trong rừng, ngoài đồng
- Anh ra nghĩa địa với niềm hy vọng
- Thấy hình em trong hoa huệ hồi sinh.
-
-
- ***
-
- Hình dáng em nếu một lần ai thấy được
- Thì không thể nào trong lòng không thổn thức
- Xa em đã lâu, anh vẫn sống và kinh ngạc một điều:
- Anh không chết mà còn thở và suy nghĩ được.
-
-
- ***
-
- Đừng kết bạn với người dại hơn mình
- Hãy luôn luôn tìm những người xứng đáng.
- Nhưng cũng đừng quấy rầy người cao thượng
- Bởi người ta cũng muốn kẻ hơn mình.
- Bản dịch của Nguyễn Viết Thắng
