Đoàn Phú Tứ
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Đoàn Phú Tứ (10 tháng 9 năm 1910 - 1989) là một nhà soạn kịch, nhà thơ, dịch giả hiện đại Việt Nam.
Mục lục |
[sửa] Tiểu sử
Đoàn Phú Tứ sinh tại Hà Nội, quê quán: Tử Nê, huyện Tiên Du (nay là huyện Tiên Sơn), tỉnh Bắc Ninh. Ông đậu Tú tài Pháp năm 1932 sau đó, khi đang học dở trường Luật năm thứ hai thì bỏ học đi làm báo. Ông viết cho các báo Phong hoá, Ngày nay, Hà Nội báo, Tinh hoa. Năm 1942, cùng với Nguyễn Lương Ngọc, Nguyễn Đỗ Cung, Nguyễn Xuân Sanh, Phạm Văn Hạnh, Nguyễn Xuân Khoát sáng lập nhóm Xuân thu nhã tập. Ông là cây bút nòng cốt của nhóm chủ trương hình thức văn chương không theo khuôn mẫu này. Trong sự nghiệp sáng tác, Đoàn Phú Tứ soạn kịch, hoạt động sân khấu là chính và ít làm thơ, ngoài ra ông còn là dịch giả của nhiều tác phẩm của các tác giả lớn phương Tây.
Ông là đại biểu Quốc hội Việt Nam Dân chủ Cộng hoà khoá I, giảng viên Trường Văn hoá kháng chiến Liên khu V, giảng viên Trường Văn hoá kháng chiến Liên khu IV (1947 – 1948), làm việc tại tạp chí Văn nghệ Việt Bắc.
Ông qua đời năm 1989 tại Hà Nội.
[sửa] Tác phẩm
[sửa] Sáng tác
- Màu thời gian (thơ, 1941)
- Những bức thư tình (kịch, 1941)
- Ngã ba (kịch, 1943)
- Trở về (kịch, 1949)
- Ghen (kịch, 1937)
- Mơ hoa (tập kịch ngắn, 1941)
- Phương pháp viết kịch (1950)
[sửa] Dịch phẩm
Với bút danh Tuấn Đô[1], ông đã dịch một số kịch và tiểu thuyết:
- Lão hà tiện (L'Avare ou l'École du mensonge của Molière)
- Trưởng giả học làm sang (Le Bourgeois gentil homme của Molière)
- Đỏ và đen (Le Rouge et le Noir của Stendhal)
- Tuyển tập kịch Muy-sê (Alfred de Musset)
- Hài kịch Shakespeare, tập I
- Pantagruel (của François Rabelais)
[sửa] Thành tựu nghệ thuật
Ngoài các tác phẩm kịch sáng tác và dịch, cùng với Thế Lữ, ông đã có công đưa kịch nói Việt Nam trở nên chuyên nghiệp. Ông cũng nổi tiếng trên thi đàn Việt Nam trong phong trào Thơ mới với bài thơ "Màu thời gian" mang phong cách rất tinh tế, ý nhị và kín đáo được nhiều thế hệ yêu mến:
- ...Màu thời gian không xanh
- Màu thời gian tím ngát
- Hương thời gian không nồng
- Hương thời gian thanh thanh...
Bài thơ này đã được phổ nhạc ít nhất là 2 lần, có thể kể đến các bản "Màu thời gian" do nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát (phổ năm 1942), và Phạm Duy (phổ năm 1971).
[sửa] Giai thoại
- Mùa đông năm 1949, ông ở chiến khu Việt Bắc cùng với một đoàn nhà văn đi thăm và úy lạo các đơn vị bộ đội vừa đánh giặc trở về thì nhận được thiệp mời của đại tá Trần Dụ Châu (Cục trưởng Cục Quân nhu) đến dự lễ cưới do Trần Dụ Châu đứng ra tổ chức cho một thuộc cấp đặc biệt thân cận, phụ trách công tác vật tư, tên là Lê Sĩ Cửu. Trong lúc bộ đội chịu đói, chịu rét và hy sinh xương máu ngoài chiến trường thì đám cưới này được tổ chức hết sức xa hoa. Khi được Trần Dụ Châu giới thiệu và mời đọc thơ, ông đã nói to cho cả hội trường cùng nghe thấy: "Bữa tiệc cưới chúng ta sắp chén đẫy hôm nay, được dọn bằng xương máu của chiến sĩ!"[2]. Từ sự việc này, Trần Dụ Châu bị bắt vì tội tham nhũng. Đích thân Chủ tịch Hồ Chí Minh xem xét sự việc và ký lệnh tử hình Trần Dụ Châu.
- Nhà văn Đoàn Phú Tứ trêu nữ thi sĩ Vân Đài:
Thanh lịch Vân Đài thanh lịch kịch
Vân Đài đối lại:
Ngã ba Phú Tứ ngã ba hoa[3] [4]
[sửa] Chú thích và tham khảo
- ^ Bút danh này lấy từ việc đảo các chữ cái trong hai tiếng Đoàn Tứ (theo Tạp chí Kiến thức ngày nay)
- ^ Ba phút sự thật của Phùng Quán
- ^ Thanh lịch là tác phẩm của Vân Đài, Ngã ba là tác phẩm của Đoàn Phú Tứ
- ^ Theo nhà văn Trần Thanh Giao.
[sửa] Liên kết ngoài
- Thơ Đoàn Phú Tứ trên Thi viện
| Tự Lực văn đoàn |  |
||||||||||
|
|||||||||||
