Đảo Phú Lâm
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Đảo Phú Lâm là một trong hai đảo lớn nhất trong nhóm Đông (Amphitrite Group hay nhóm An Vĩnh theo tài liệu của Việt Nam Cộng Hòa), thuộc quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông. Tên tiếng Anh: Woody Island, tiếng Pháp: île Boisée, Trung Quốc gọi là đảo Vĩnh Hưng (chữ Hán phồn thể:永興; chữ Hán giản thể:永兴, bính âm: Yongxing). Đảo có nhiều cây cối tươi tốt nên mang tên Phú Lâm.
Cả Việt Nam và Trung Quốc đều tuyên bố chủ quyền trên quần đảo Hoàng Sa, trong đó có đảo Phú Lâm. Hiện nay, Trung Quốc đang quản lý hòn đảo này.
Đảo nằm ở tọa độ 16°50' vĩ Bắc, 112°19' kinh Đông. Đảo Phú Lâm nằm bên đảo Hòn /Đá Tháp (Rocky Island, cao 50 ft), diện tích lớn hơn Hòn Đá nhưng cao độ thấp hơn rất nhiều. Đây là đảo quan trọng nhất của nhóm đảo An Vĩnh và quần đảo Hoàng Sa.
Hình thể: Đảo dài tới 1,7 km, chiều ngang 1,2 km, diện tích 320 acres hay chừng 1,3-2,1 km².
Pháp đã đặt một trạm khí tượng trên đảo này mang số hiệu 48859.
Sau khi Nhật đầu hàng Đồng minh, vào tháng 6 năm 1946 Hải quân Pháp gửi chiến hạm Savorgnan de Brazza đến chiếm các đảo Hoàng Sa. Vì chiến tranh Việt Pháp bùng nổ dữ dội, vào tháng 9/1946 người Pháp rút quân khỏi Hoàng Sa. đóng luôn đảo này.
Vào ngày 26/6/1946 , dựa trên Tuyên bố Cairo và Tuyên bố Potsdam, 4 tàu chiến của Trung Hoa Dân Quốc đổ bộ lên quần đảo với lý do giải giáp quân Nhật (đáng lẽ phải làm năm 1945). Ngày 7 tháng 1 năm 1947, chính phủ Trung Hoa Dân Quốc tuyên bố họ đã chiếm giữ quần đảo Tây Sa nhưng thực ra mới chỉ chiếm đảo Phú Lâm mà họ gọi là đảo Vĩnh Hưng.
Ngày 17 tháng 1 năm 1947, pháo hạm Le Tonkinois của Hải quân Pháp đến quần đảo Hoàng Sa để đòi quân đội Tưởng Giới Thạch rút khỏi đây. Khi yêu cầu này bị từ chối, quân Pháp bèn đổ 10 quân nhân Pháp và 17 quân nhân Việt Nam chiếm giữ đảo Hoàng Sa (Pattle Island). Đến tháng 4 năm 1950, sau khi Trung Hoa Dân quốc chạy ra Đài Loan, quân đội Tưởng Giới Thạch rút khỏi đảo Phú Lâm và đảo Thái Bình (thuộc quần đảo Trường Sa).
Mãi tới 7 năm sau khi làm chủ được lục địa, Trung Quốc mới bí mật cho quân chiếm đóng đảo Phú Lâm vào đêm 20 rạng ngày 21 tháng 2 năm 1956.
Trung Quốc đã xây dựng một sân bay lớn đáp ứng được việc cất/hạ cánh cho các máy bay hạng nặng cùng hai bến cảng tàu lớn trên đảo Phú Lâm. Hiện nay cơ sở hạ tầng trên đảo Phú Lâm đã hoàn chỉnh và được tổ chức như một thị xã, nhằm phục vụ mục đích quốc phòng và kinh tế của Trung Quốc trong toàn bộ khu vực biển Đông Việt Nam.
Hiện nay Trung Quốc đặt Bộ chỉ huy toàn thể lực lượng quân trú phòng quần đảo Hoàng Sa ở đây. Căn cứ quân sự này kiên cố nhất trên Biển Đông. Sách Ocean Yearbook 10 (Chicago 1993) cho biết có tới 4.000 binh sĩ Hải quân và Thủy quân Lục chiến trong vùng biển Hoàng Sa. Phần lớn số lính này đóng tại đảo Phú Lâm, số ít đóng trên đảo Lincoln và các đảo thuộc nhóm Trăng Khuyết.
Đảo có cầu tàu lớn, phi trường, đài kiểm báo, kinh đào và nhiều tiện nghi quân sự khác.
