Nova godina

From Wikipedia

Nova godina je dan kada po solarnim i sličnim kalendarima počinje sledeći kalendarski, datumski, ciklus, odnosno to je prvi dan u sledećoj godini.

U svim kulturama koje koriste godišnje kalendare dolazak nove godine se proslavlja kao praznik. U današnje doba, većina zemalja je prihvatila računanje vremena po gregorijanskom kalendaru i početak nove godine računa od 1. januara. Proslava Nove godine je u Jugoslaviji poseban značaj počela da dobija posle Drugog svetskog rata kada se pokušao suzbiti značaj koji je veliki deo hrišćanskog stanovništa sa tih prostora pridavao proslavi Božića, tako što se pažnja usredsredila na do tada manje proslavljanu i religiozno nepopularnu „Novu godinu“. Ovim se sa jedne strane izbegla (mada po nekima samo prividno) jedna manifestacija podvojenosti zbog kalendara stanovništva na religijskoj osnovi, ali se sa druge strane, po mišljenjima dela Jugoslovena, nepravedno stvarala opšta neprijateljska atmosfera prema onima koji su se odlučivali da nastave sa tradicijom proslave Božića.

Proslavljanje Nove godine na dan koji je gregorijanskim kalendarom označen kao prvi januar nije oduvek bilo prisutno; naime mnoge kulture su smenu godina, pre nego što se ustalio današnji običaj, obeležavale u proleće ili jesen. U hrišćanskim sredinama, prvi januar (grigorijanskog ili julijanskog kalendara) je takođe poznat kao dan na koji je Isus Hristos obrezan. Crkvena nova godina se slavi 14. septembra, kao dan početka liturgijskog ciklusa.

Dolazak Nove godine oko planete se može pratiti preko popisa vremenskih zona. U zemlje i teritorije koje su u UTC+X zoni, godina dolazi u (25-X) sati po našem vremenu, odn. (24-X) sati ako je tamo na snazi letnje vreme (na južnoj polulopti, označeno sa dve zvezdice **). Nova godina prvo stiže na kiribatska Linijska ostrva, u 11:00 31. 12. po našem vremenu, a poslednji slave na Samoi (zona UTC-11) i još nekim pacifičkim ostrvima u 12:00 1. 1. (u zoni UTC-12 niko ne živi ali može da se zatekne neki brod).

[uredi - уреди] Nove godine u nekim kalendarima

[uredi - уреди] Kalendari u upotrebi

• gregorijanska: 1. januara/siječnja, a takođe i diskordijanska, revidirana julijanska (Milankovićeva), japanska (od 1873.)
• Julijanska: 14. januara/siječnja a takođe i berberska (kalendar je varijanta julijanskog)
• Kineska (lunisolarni kalendar): drugi mladi Mesec (astronomski, po kineskoj časovnoj zoni) posle zimske kratkodnevice (s vrlo retkim izuzecima), npr.: 7. februar/veljače 2008, 26. januar/siječnja 2009, 14. februar/veljače 2010.
• Nanakšahi (Siki): 14. marta/ožujka
• Iranska: najčešće 21. marta/ožujka, ređe 20.3., ponekad 22.3.
• Bahaistička: uvek 21. marta/ožujka
• Indijska nacionalna: 22. marta/ožujka, u prestupnim 21.3.
• Hindu tradicionalna solarna godina počinje oko 14. aprila/travnja. Npr. Bikram Sambat (nepalski solarni): 13. ili 14. aprila/travnja; Bengalska je 14. aprila/travnja u Bangladešu odn. 15. na istoku Indije (Zapadni Bengal, Asam i Tripura)
• Koptska i Etiopska: kalendar je fiksiran u odnosu na julijanski od 1. veka pne., u 20. i 21. veku nova godina je 11. septembra/rujna, odn. 12. septembra/rujna pred julijansku prestupnu godinu; Etiopski kalendar je varijanta koptskog.
• Hebrejska (lunisolarni kalendar): mladi Mesec (aritmetički) najbliži jesenjoj ravnodnevici (građanska godina), npr. 13.9. 2007 (5768. AM), 30.9. 2008 (5769. AM), 19.9. 2009. (5770 AM), verska godina počinje pola godine ranije, oko prolećne ravnodnevice
• Islamska (čisto lunarni kalendar): svaki 12. mlad mesec, koji može pasti u bilo koje doba solarne godine, npr. (zbog osmatračkog karaktera kalendara, moguća je razlika od jednog ili dva dana): 10. januar/siječnja 2008. (1429. AH), 29. decembar/prosinca 2008. (1430. AH), 18. decembar/prosinca 2009. (1431. AH)