>


Web - Amazon

We provide Linux to the World


We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Tertenia - Wikipedia

Tertenia

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.

Tertenia est una bidda de 3.726 abitantes de sa Provìntzia de s'Ogiastra. S'agatat a sos pees de su monte Taccu Mannu in sa badde de su riu de Cirra a 130 metros subra su mare, yughet unu territoriu de 177,17 Km^2. Su territoriu suo arribat a su mare peroe sa bidda non godet sa bida de su mare pro ite ca b'at sa serra de sa Piodadi chi la dibidet de sa marina chi si narat Sarrala. Sos montes prus artos sunt su Monti de Ferru (875m) e su Monti Arbu (811m) a sos pees de su cale b'at su notu padente de su Crabiolu, sos rios prus importantes sunt su riu Mannu o riu de Cirra e su riu de Corongiu. Tertenia allacanat cun sas biddas de: Cardedu, Gàiru, Iersu, Lanusè, Lotzeri, Osini e Ulassa.

Contents

[edit] Istòria

Sas primas rastas de insediamentos umanos in su territoriu de Tertenia sunt de su Neolitico. Sos ritrovamentos de trastos, de buncones de sterzos e àstulas de perda cròbina in d'unas grutas in sa zona de Giuilea sunt sas testimonzas de su naradu (Cannas, 1989). Ma sas rastas prus importantes sunt de su Eneolitico, sunt testimonzos sos 67 nuraghes ispainados in totu su territoriu e sas numerosas tumbas de Zigantes. Segundu Spano, unu de sos pagos istoricos chi faeddant de Tertenia, su nòmene Tertenia derivat dae su fenìciu Tzar, chi cheret narrere fortetza, pro ite sa bidda s'agatat in costa, segundu ateros istoricos, derivat dae "dardanos" o "tartanos" (ateru nòmene de sos troyanos). Segundu La Marmora, intra sos Sarcopitanos (abitantes de su Sarrabus) e sos Sulsitanos (abitantes de sa zona de Tortolì) bi furent sos Saralapenses, abitantes de Saralapis dae su cale derivat su nòmene Sarrala (sa marina terteniesa). Custu est atzertadu dae una còpia de carta de Tolomeo de su 1462 in sa cale s'agatat Sarala. Segundu sa traditzione de su logu in antis sa bidda fut in sa marina e petzi a pustis a sas incursiones de sos Vandalos e de sos moros est istada abbandonada dae sos abitantes suos chi aiant preferidu logos prus seguros a s'internu dae custas popolatziones sunt naschidas Tertenia e Gàiru. Tertenia in antis fut in sa costa prus arta mutida Juilea, abbandonada a pustis pro ite ca su terrinu non fut stabile mansimu in s'yerru pro s'ispostare prus a jossu in ue s'agatat in die de oe.

[edit] Natura e territoriu

Su territoriu terteniesu est infustu dae su mare Tirrenu pro 12 km, chi andant dae capo Sferracavallo finas a Barisoni. In custas costas galu a tesu dae sos flussos turisticos mannos, agatat domo una fauna ecetzionale: istore pellegrinu (leporargiu), puzones de mare (cormoranos e corbos marinos). Domo pro sa fauna terrestre sunt sos padentes de ilighes de su Monti de Ferru (875m) in ue bivent su sirbone, s' irbirru (martora), su gatu areste, sa perdighe sarda, s'abila reale e cussa de Bonelli. Sa vegetatzione de custu territoriu est cumponnida dae suerzos, ozastros, silibas, laueros, ilighes e chercos chi si bient dae su nivellu de mare a sos cucuros de sos montes prus artos, su sutta boscu est cumponnidu dae liones, issipire, chessa sinneberu ruyu. S'ammentent intra sos arbores de sa flora medas endemismos comente: Helichrysum saxtile, Seseli bocconii, Scrophularia trifoliata e Psoralea morisiana, Orchis brancifortii, Polygala sardoa, Cymbalaria equitriloba etc.

[edit] Artistas

Intra sos artistas terteniesos su dae ammentare: Albino Manca, Armandino Demurtas, Giò Pisu, Gian Battista Loi, Ottavio Manca, Pierpaolo Loi, Tommaso Loi.

[edit] Usos e costùnenes

Tertenia, a metade intra mare e monte cunservat cun orgogliu traditziones chi mustrant custa duplicidade de sa cultura de sa bidda. Sa coghina est sobria ma saborida, sighit sas istagiones e sos tziclos de sa terra Sa coghina terteniesa.Intra sos produtos ammentamus is culurgionis, sa cordula, sa cocoi prena, is pardulas, sa pessa a orrostu, su pisci a orrostu,su pani pintau, e urtimu su famosu casu.

[edit] Sas festas printzipales

Sas festas printzipales de Tertenia sunt partende dae Jannarzu Santu Serbestianu (santu patronu de sa bidda) su 20 de Jannarzu, Corpus Domini in sa cale die si faghet sa protzessione a caddu, Santu Perdu in su mese de Lampadas, Santa Sufia sa prima die de su mesi de Cabudanni. In s'istiu si faghent medas festas, intra custas sunt dae ammentare sa Sagra de sa berbeghe e su Biginau Antigu (in custas dies si aperint sas domos antigas e totus sos artizanos, sos pastores e massayos mustrant comente fut sa vida e sos trabaglios in s'epuca passada).


< Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

span style="font-weight: bold;">Our
"Network":



Project Gutenberg

href="https://gutenberg.classicistranieri.com">https://gutenberg.classicistranieri.com



Encyclopaedia Britannica 1911

href="https://encyclopaediabritannica.classicistranieri.com">https://encyclopaediabritannica.classicistranieri.com



Librivox Audiobooks

href="https://librivox.classicistranieri.com">https://librivox.classicistranieri.com



Linux Distributions

https://old.classicistranieri.com



Magnatune (MP3 Music)

href="https://magnatune.classicistranieri.com">https://magnatune.classicistranieri.com



Static Wikipedia (June 2008)

href="https://wikipedia.classicistranieri.com">https://wikipedia.classicistranieri.com



Static Wikipedia (March 2008)

href="https://wikipedia2007.classicistranieri.com/mar2008/">https://wikipedia2007.classicistranieri.com/mar2008/



Static Wikipedia (2007)

href="https://wikipedia2007.classicistranieri.com">https://wikipedia2007.classicistranieri.com



Static Wikipedia (2006)

href="https://wikipedia2006.classicistranieri.com">https://wikipedia2006.classicistranieri.com



Liber Liber

href="https://liberliber.classicistranieri.com">https://liberliber.classicistranieri.com



ZIM Files for Kiwix

https://zim.classicistranieri.com





Other Websites:



Bach - Goldberg Variations

https://www.goldbergvariations.org



Lazarillo de Tormes

https://www.lazarillodetormes.org



Madame Bovary

https://www.madamebovary.org



Il Fu Mattia Pascal

https://www.mattiapascal.it



The Voice in the Desert

https://www.thevoiceinthedesert.org



Confessione d'un amore fascista

https://www.amorefascista.it



Malinverno

https://www.malinverno.org



Debito formativo

https://www.debitoformativo.it



Adina Spire

https://www.adinaspire.com




atOptions = { 'key' : 'e601ada261982ce717a58b61cd5b0eaa', 'format' : 'iframe', 'height' : 60, 'width' : 468, 'params' : {} };

Our "Network":

Project Gutenberg
https://gutenberg.classicistranieri.com

Encyclopaedia Britannica 1911
https://encyclopaediabritannica.classicistranieri.com

Librivox Audiobooks
https://librivox.classicistranieri.com

Linux Distributions
https://old.classicistranieri.com

Magnatune (MP3 Music)
https://magnatune.classicistranieri.com

Static Wikipedia (June 2008)
https://wikipedia.classicistranieri.com

Static Wikipedia (March 2008)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com/mar2008/

Static Wikipedia (2007)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com

Static Wikipedia (2006)
https://wikipedia2006.classicistranieri.com

Liber Liber
https://liberliber.classicistranieri.com

ZIM Files for Kiwix
https://zim.classicistranieri.com


Other Websites:

Bach - Goldberg Variations
https://www.goldbergvariations.org

Lazarillo de Tormes
https://www.lazarillodetormes.org

Madame Bovary
https://www.madamebovary.org

Il Fu Mattia Pascal
https://www.mattiapascal.it

The Voice in the Desert
https://www.thevoiceinthedesert.org

Confessione d'un amore fascista
https://www.amorefascista.it

Malinverno
https://www.malinverno.org

Debito formativo
https://www.debitoformativo.it

Adina Spire
https://www.adinaspire.com