Сахалар

Бикипиидийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Сахалар (нууччалыы яку́ты, Саха Сиригэр олорооччулар үксүн якуты́ дииллэр) — сүнньүнэн түүр тыллаах омук, Саха Сирин төрүт олохтоохторо. Саха тыла түүр тылларын бөлөҕөр киирэр. 2002 сыллаахха 450 тыһ. тахса киһи сахалыы саҥарар эбит, үксэ Саха Сиригэр, уонна Иркутскай, Магаданскай уобаластарга, Хабаровскай уонна Красноярскай кыраайдарга, Таймыырга уонна Эбэҥки автономнай уокуругар олороллор. Сахалар Саха Сирин олохтоохторун 45 % ылаллар.

Учуонайдар үгүстэрэ этэринэн XII үйэҕэ сахалар Байкаал күөл аттыттан Өлүөнэ, Бүлүү, Алдан өрүстэр кытылларыгар көһөн кэлбиттэрэ. Сахалар былыр-былыргыттан сылгы-сүөһү иитэллэрэ, атыынан-эргиэнинэн дьарыктаналлара, бэйэлэрэ туспа таҥара үөрэхтээхтэрэ, сэрии, сэп сэбиргэл туомун тутуһаллара, тимир уһаараллара. Сибииргэ уонна хотугулуу-илин Азияҕа культуура сайдарыгар сабыдыаллара улахан этэ.

Киһи аҕата эбэтэр ийэтэ эрэ саха буоллаҕына бааһынай эбэтэр сахаля́р диэн аатырар.

Jakuutit eräillä alueilla
Сир аата	Ахсаана	Бырыһыана	Сыла
Саха Сирэ	432 290	45,539	2002
Хабаровскай кыраай*	1 454	0,101	2002
Москва куорат	1 448	0,014	2002
Иркутскай уобалас**	992	0,038	2002
Эвенкия	991	5,600	2002
Санкт-петербург и Ленинградскай уобалас	847	0,019	2002
Приморье	703	0,034	2002
Новосибирскай уобалас	473	0,018	2002
Магаданскай уобалас	469	0,257	2002
Красноярскай кыраай	332	0,011	2002
Амурскай уобалас	314	0,035	2002
Бурятия	283	0,029	2002
Свердловскай уобалас	277	0,006	2002
Московскай уобалас	242	0,004	2002
Чита***	206	0,019	2002
Алтай	145	0,006	2002
Томскай	128	0,012	2002
Сахалин	120	0,022	2002
Краснодар	114	0,002	2002
Российскай Федерация бүттүүн [1]	443 852	0,306	2002
Украина[2]	304	0,001	2001

* Sisältää Juutalaisten autonomisen alueenn
** Sisältää Ust-Ordan Burjatian autonomisen piirikunnan
*** Sisältää Agin-Burjatian autonomisen piirikunnan