ebooksgratis.com

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Língua amele - Wikipédia, a enciclopédia livre

Língua amele

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.

Amele
Falado em: Papua Nova Guiné
Total de falantes: 5,5 mil (1987)
Família: Trans Nova Guiné
 Madang-Adelbert
  Mabuso
   Gum
    Amele
Códigos de língua
ISO 639-1: aev
ISO 639-2: ---

A língua amele (ou simplesmente amale) é uma língua falada em Papua Nova Guiné por cerca de 5.500 pessoas (1987) em 40 assentamentos na província de Madang, nas colinas da Baía do Astrolábio, entre os rios Gum e Gogol.

Índice

[editar] Informações básicas

O amele é considerado a língua mais complexa do mundo em termos de quantidade de formas verbais. Estima-se a existência de 69 mil formas finitas mais 1000 infinitivas para os verbos em amele.

Mesmo com poucos falantes apresenta três dialetos: Huar, Jagahala, Haija.

Outras línguas relacionadas: Gumalu, Sihan, Isebe, Bau, Panim.

[editar] Alfabeto

A língua amele utiliza o alfabeto latino com 20 letras, não apresentado as letras p, r, v, x, y, z;

[editar] Vogais

As vogais u e i têm a mesma pronúncia da língua portuguesa.

A Pronúncia das demais é a seguinte:

A = æ (IPA), 4 = é, o = ó, sendo que o a e o e têm praticamente a mesma pronúncia.

As 5 vogais podem formar ditongos como ei, eu, ai, oi, au, ou; Também podem aparecer duplas aa, ee, ii, oo, uu;

[editar] Consoantes

Bilabial Labio-Dental Alveolar Palatal Velar Glotal
Nasal m   n      
Plosiva b   t, d k, g ʔ c
Fricativa   f s     h
Aproxim. Lateral     l      
Aproximante       j    

[editar] Sílabas

As sílabas apresentam as formações vc, cv, vv, cvc, vvc, cvv, cvvc;

Em palavras de 2 ou 3 sílabas a sílaba tônica é a primeira "fechada" (que termina em consoante). Se não houver sílaba fechada, a tônica é sempre a primeira. Em palavras com mais de três silabas, a acentuação principal fica na penúltima e a secundária na primeira.

[editar] Amostra de texto

Ija jeh saqocnu, bal saigen. Dana age wele, haiden saenna odi odoin. Maha hewimeig, cabi oqagannu gadac mihedumeig, caja sigin unani adoloig. Caja sigin cunug gabandocobil, dana meca, uqa baldoc, uqa qasil walagdadanen, cajimei sigin cunug unanoloi. Uqa odi unanen. 'Ija Bulik tibud, ija mim tibud, ijanna. Wij caja, wanam caja, gale caja, susum caja, taula caja, mede qu gabanadi mede mega osol mi, sigin ebenegana migina. Age golanaga, silileceb, cabi licdocob, age cabi oqagan, jeheqagan. Qeen, lacbaja, man sononec, hofajal, qali qetec, aig mumusi, waidugun nuia. Mim tibud, Bulik tibud, uqa ijanna. Age ehadi, gabalacna mamadi, cabi suli, age ebenagana miadigina. Golanaga silileceb, cabi ehinui qee muduqagan. Mele.[1]

Em português:

Eu vou lhes contar sobre a prece feita antes de irmos para os arbustos. Antes, quando eram todos pagãos, eles faziam assim, costumavam tomar da terra a ser cultivada e a marcavam, davam pedras às mulheres para que afiassem suas facas. Todas as mulheres traziam suas facas. O chefe, ele sabia como orar, nas manhãs antes do nascer do sol acordava e afiava todas as facas. Ele as afiava e dizia: "Eu sou Bulik, eu sou o terremoto, esse é meu nome". As mulheres viúvas, as fortes, as meninas e mulheres jovens, as casadas, todas colocavam seus narizes juntos como se fossem um só. Uma faca era colocada nas mãos de cada um. O sangue de tods aparecia, como uma torrente ele aparecia para executar o trabalho, para cortar os arbustos. Centopéias, escorpiões, serpentes, formigas vermelhas e pretas, as presas de todos esses foram deixadas, eles voltaram-se e foram embora. Terremoto, Bulik, esse era seu nome. Todos vocês trazem seus trabalhos sobre os ombros, colocam-nos em suas mãos. O sangue de todos se mostra, o trabalho se inicia, continua e se conclui. Verdade.

[editar] Estudos sobre a língua amele

Os primeiros estudos acerca dessa língua foram feitos por um missionário da Igreja Luterana, depois complentados por trabahos como os de Andersen, T. David e John R. Roberts.

[editar] Roberts, John R.

John R. Roberts foi o maior estudioso da língua amele, tendo detectado características únicas nos casos de, por exemplo, sentenças que indicam ações recíprocas. Em lugar de haver um único verbo marcando a reciprocidade da ação dos 2 sujeitos, como na maioria das línguas, em amele isso é marcado por uma sentença com três verbos, cada um com sua declinação, apresentando diferentes sujeitos e objetos.

[editar] Trabalhos de Roberts.

  • 1987. Amele.
  • 1988. "Amele switch-reference and the theory of grammar."
  • 1988. "Switch-reference in Papuan languages: a syntactic or extrasyntactic device?."
  • 1990. "Modality in Amele and other Papuan languages."
  • 1991. "A study of the dialects of Amele."
  • 1991. "Orthography reform in Amele: Part one."
  • 1991. "Reduplication in Amele."
  • 1992. "Orthography reform in Amele: Part two."
  • 1993. "Mirror-image reduplication in Amele."
  • 1995. Verb specifiers in Amele.
  • 1996. "A Government and Binding analysis of the verb in Amele."
  • 1997. "The syntax of discourse structure."
  • 1998. "GIVE in Amele."
  • 2001. "Impersonal constructions in Amele."

[editar] Referências

Outras línguas


aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -