Wisznuizm

Z Wikipedii

Wisznuizm (nazywany czasami niepoprawnie spolszczoną nazwą wajsznawizm) - gałąź hinduizmu, w której Wisznu lub jeden z jego awatarów wielbiony jest jako Bóg. Najpopularniejszą religią wisznuicką jest krysznaizm.

W ramach wisznuizmu powstało wiele szkół, ale wszystkie opierały się na autorytecie Bhagawad Gity oraz Bhagawatapurany. Do największych teoretyków wisznuizmu zalicza się: Ramanaudźę, Nimbarkę, Madhwę, Wallabhę i Ćajtanję.

Spis treści 1 Wierzenia 1.1 Dogmaty wisznuickie 2 Szkoły wisznuickie 3 Święte miejsca 4 Główne święta 5 Linki zewnętrzne 5.1 Polskojęzyczne 5.2 Anglojęzyczne

[edytuj] Wierzenia

Wisznuizm zakłada realność istniejącego świata dzieląc go na dwie części: duchową i materialną. Dusze będąc częścią świata duchowego na skutek swoich pragnień znalazły się w świecie materialnym i zostały zmuszone do uznania panujących tu zasad (dostały się pod wpływ iluzorycznej mocy Wisznu - Maji). Konsekwencją tego jest uczestniczenie w cyklu samsary, a więc nieprzerwane doświadczanie narodzin, starości, chorób i śmierci. Sposobem na powrót do świata duchowego jest bhakti joga.

Innym elementem wisznuizmu jest wiara w wielokrotne inkarnowanie Boga, wg Bhagawad Gity - zawsze w czasach bezbożności, zaniku praworządności i zasad religijnych. Kryszna (awatara Wisznu) mówi w Gicie: "Zawsze, kiedy tylko i gdzie tylko zamierają praktyki religijne, o potomku Bharaty, i zaczyna szerzyć się bezbożność – wtedy zstępuję osobiście." (Bhagawad Gita, rozdział 4, werset 8).

[edytuj] Dogmaty wisznuickie

• Bhagawatam stanowi naturalny komentarz do Wedanta sutry i jest najwyższym źródłem zdobywania wiedzy
• antaranga śakti dzieli się na sandhini śakti, samwit śakti i hladini śakti
• bhakti nie jest tylko medytacją czy kultem świątynnym, ale miłosnym oddaniem dla Kryszny przejawionym jako bhadźana (wielbienie) lub sewa (służba) i nie kończy kończy się po osiągnięciu wyzwolenia (moksza). Mokszy nie można osiągnąć bez bhakti.
• kulminacją bhakti jogi jest prema - najwyższy etap miłosnego uniesienia wobec Kryszny, a nie wyzwolenie (moksza)
• całkowite podporządkowanie (prapatti) jest jednym z podstawowych elementów bhakti
• status wisznuity czy bhakty jest nadrzędny wobec warny i aśramy
• istnieje dwanaście rodzajów związku z Bogiem (rasa) - 5 podstawowych i 7 drugorzędnych

W przypadku Gaudija wisznuitów bardzo istotne są jeszcze następujące punkty:

• Ćajtanja Mahaprabhu jest połączoną formą Radhy i Kryszny i tym awatarą Boga pojawiającą się w kali judze. Jego misją jest upowszechnianie premy (miłości do Boga)
• najwyższymi obiektami kultu są formy Radhy i Kryszny

[edytuj] Szkoły wisznuickie

Wisznuizm ma cztery gałęzie (samradaje):

• Rudra samradaja (znana także jako: Śiwa sampradaja, Wisznuswami samradaja, Wallabha sampradaja) głosząca filozofię śuddhadwajta-wada (oczyszczony monizm) (Wallabha).
• Brahma sampradaja (znana także jako: Madhwa sampradaja) głosząca filozofię śuddha-dwajta-wada (oczyszczony dualizm) (Madhwa). Sampradaja ta ma odgałęzienie:
  • aćintja-bhedabheda-tattwa (niepojęta jedność i rozdzielność) (Ćajtanja)
• Śri sampradaja (znana także jako: Ramanudźa sampradaja, Lakszmi sampradaja) głosząca filozofię waśisztadwajta-wada (szczególny monizm) (Ramanudźa)
• Kumara sampradaja (znana także jako: Nimbarka sampradaja, Nimbaditja sampradaja, Sanakadi sampradaja) głosząca filozofię dwajtadwajta-wada (monizm i dualizm) (Nimbarka).

Na Zachodzie najbardziej znanymi przedstawicielami wisznuizmu są członkowie Międzynarodowego Towarzystwa Świadomości Kryszny i Gaudija Math należący do gaudija wisznuizmu - nurtu Brahma sampradaji.

[edytuj] Święte miejsca

• Vrindavan (Uttar Pradeś, Indie) - miejscowość nad rzeką Jamuną - miejsce dziecięcych przygód Kryszny

• Mathura (Uttar Pradeś, Indie) - miasto narodzin Kryszny

• Dwaraka (Gudżarat, Indie) - miasto, w którym Kryszna spędził dorosłe życie

• Wzgórze Gowardana (Uttar Pradeś, Indie) - góra, którą Kryszna podniósł i użył niby parasola, by uchronić pasterzy i krowy przed ulewnym deszczem

• Kurukszetra - miejsce wielkiej bitwy (Wojna Kurukszetra) między Pandawami a Kaurawami, przed którą Kryszna wygłosił Bhagawad Gitę

• Dźagannatha Puri (Orisa, Indie) - świątynia w mieście Puri poświęcona Dźagannathowi (Panu Świata), jednej z form Kryszny. Corocznie odbywa się tam wielki Festiwal Wozów (Ratha Jatra)

• Ajodhja (Uttar Pradeś, Indie) - miasto narodzin Ramy, w którym corocznie odbywa wielodniowy festiwal ku jego czci

• Gaja (Bihar, Indie) - miejscowość ze świątynią z relikwią w postaci odcisku stóp Wisznu.

[edytuj] Główne święta

• Dżanmastami - święto obchodzone w sierpniu lub we wrześniu upamiętniające narodziny Kryszny

• Gowardhana Pudźa - obchodzone na początku listopada na pamiątkę podniesienia przez Krysznę wzgórza Gowardana i uchronienia w ten sposób pasterzy przed gniewem Indry i zesłanym przez niego ulewnym deszczem

• Rama Nawami - święto obchodzone w marcu, w dniu narodzin Ramaczandry (Ramy), wzoru władcy i rycerza, a także inkarnacji Kryszny

• Ratha Jatra (Festiwal Wozów) - najstarszy festiwal i święto religijne na świecie obchodzone w lecie

• Radhastami - święto obchodzone we wrześniu na cześć Radhy- wiecznej towarzyszki Kryszny

• Gaura Purnima - marcowe święto obchodzone przez zwolenników Ćajtanji na pamiątkę jego urodzin

[edytuj] Linki zewnętrzne

[edytuj] Polskojęzyczne

• Strona Międzynarodowego Towarzystwa Świadomości Kryszny
• Strona zwolenników Swamiego BV Tripurariego
• Portal polskiej społeczności waisznawa

[edytuj] Anglojęzyczne

• All About Vaishnavism
• Śri Vaisnavism
• All about Krishna
• Official ISKCON site