Tomasz Chlipała

Z Wikipedii

Tomasz Chlipała zwany Bulandą (zm. 1912) – baca gorczański. Jego przydomek pochodził od nazwy osiedla Bulandy w Szczawie, gdzie się urodził. W 1853 r. ożenił się z Marianną Wojtyczkówną z Lubomierza i tam mieszkał do śmierci. Kazimierz Sosnowski nazwał go „Sabałą górzeckim”.

Bulanda przez ponad 50 lat zajmował się pasterstwem na Polanie Jaworzyna Kamienicka, znajdującej się na północno-wschodnich stokach Jaworzyny Kamienickiej (1288 m n.p.m.). Wypasał nawet do 800 owiec. Sławę zyskał jako czarownik i znachor, których to umiejętności nauczył się w Lewoczy. W czasach, gdy dla biednych ludzi lekarze i szpitale byli niedostępni, Bulanda nastawiał złamane kości, odczyniał uroki i leczył różne choroby u ludzi i zwierząt. Ugruntował swoją sławę, gdy na plebanii w Niedźwiedziu uleczył bydło proboszcza. Uzyskał wówczas jego poparcie, wyrażone słowami: Możesz człowiecze wykonywać swoje praktyki, bo nie czynisz nic złego, tylko dobre. Jako autorytet w lokalnej społeczności, Bulanda pomagał również w rozstrzyganiu sporów i innych spraw.

Z otrzymywanych za leczenie datków Bulanda ufundował dwie kapliczki; jedną w Lubomierzu, a drugą na wypasanej przez siebie polanie – zwana ona jest Kapliczką Bulandy. Dożył późnego wieku. Wg ludowych przekazów bacowanie skończył w wieku 100 lat.

„Gdy w 1912 r. czuł zbliżający się kres swych dni, sprosił do domu sąsiadów, wyprawił traktament i sam obsługiwał ich. Pod koniec uczty wyszedł przed dom i tak przemówił: “Dziękuję ci, słoneczko, żeś mi świeciło i wom, gwiazdy, tez, dziękuję tobie, wietrzyku, ześ powiewał według mej potrzeby i tobie, rzyko, żeś do mnie sumem gadała...”. I żegnał w takich słowach cały świat. Wróciwszy do izby, rzekł do zebranych: “Moi kochani, jo już odchodze bo na mnie cas. Ostajcie z Bogiem’. Po tych słowach odszedł do świetlicy i w nocy umarł.” ^[1]

Przypisy

1. ↑ S. Flizak, Bulanda – ostatni czarodziej gorczański. Wierchy t. XXVI, s 194-195.

Źródła

• Góry Polski. W-wa. Kraków: Wyd. Kluszczyński, 2006. ISBN 83-7447-041-0. 
• S. Flizak, Bulanda – ostatni czarodziej gorczański. Wierchy t. XXVI, s 192-195.