Szmonces

Z Wikipedii

Szmonces (z hebr. "uśmiech") - dowcip lub większa forma kabaretowa oparta na humorze żydowskim. Tworzone zwykle w tym środowisku (skecze w tym nurcie pisał m.in. Julian Tuwim) szmoncesy obracają się zwykle wokół spraw biznesowo-religijnych wyśmiewając arcypraktyczne podejście do życia. Bywają też szmoncesy oparte na grze słów.

Najpopularniejszym polskim szmoncesem pozostaje skecz "Sęk" kabaretu Dudek w wykonaniu Edwarda Dziewońskiego i Wiesława Michnikowskiego. Choć jest to tekst napisany przed II wojną światową przez Konrada Toma do masowego odbiorcy trafił po wojnie właśnie za sprawą "Dudka" i telewizyjnych nagrań tego kabaretu.

Przykładowe szmoncesy:

Nauczyciel pyta małego Icka:

- Pożyczyłem od twego ojca sto złotych i po tygodniu oddałem dwadzieścia. To ile jestem mu dłużny?

- Sto złotych!

- Cóż to? Jesteś Żydem a na rachunkach się nie znasz?!

- Na rachunkach to ja się znam, ale pan nie zna mojego ojca!

Do starego Srula, bankiera przychodzi syn, Moszek.

- Tate, jak to jest – ludzie dają pieniądze i wyjmują. Dostają to co włożą. A u nas i mercedes, i jacht, i willa w Milanówku?

- Dam ci przykład synu - mówi Srul. - Idź do kuchni. W lodówce, tfu, tfu... Boże przebacz, kawałek słoniny leży. Przynieś go.

Mosze poszedł i przyniósł.

- A teraz odnieś go, tfu, tfu... – mówi Srul.

Mosze odniósł i wraca:

- Odniosłem i co?

- Przyniosłeś, odniosłeś, a paluszki tłuste.