Sankcje gospodarcze
Z Wikipedii
Sankcje gospodarcze (sankcje ekonomiczne) to kary nałożone na gospodarkę jednego lub kilku krajów przez inne państwa. Sankcje mogą obejmować:
- cła (opłaty za przewóz dóbr),
- embarga (zakaz przewozu dóbr),
- kontyngenty wwozowe lub wywozowe (zakaz przewozu dóbr),
- ograniczenia monetarne (blokowanie kont bankowych, zakaz przewozu waluty).
Sankcje gospodarcze często są odpowiedzią na konflikty handlowe. Dla przykładu w roku 2002 rząd USA wprowadził zaporowe cła na stal, bo zagraniczni producenci wytwarzali ją taniej. Poszkodowane kraje złożyły protest do WTO, które uznało, że amerykańskie działanie było pogwałceniem porozumień o wolnym handlu. W związku z tym UE wprowadziła sankcje ekonomiczne na USA w postaci wysokich ceł na dobra produkowane w tym kraju. W efekcie amerykański rząd w roku 2004 zniósł cła na stal.
W przeszłości konflikty między państwami doprowadzały do wojen celnych. W latach 20. i 30. XX wieku wiele krajów prowadziło między sobą takie konflikty. Dla przykładu Niemcy obłożyły bardzo wysokimi cłami produkty wytwarzane na Górnym Śląsku, co zmuszało naszych przedsiębiorców do eksportu towarów przez port w Gdyni. Wielu ekonomistów sądzi, że wprowadzenie przez wiele krajów sankcji gospodarczych pod koniec lat 20. XX wieku było powodem Wielkiego Kryzysu i przyczyniło się do wybuchu II wojny światowej. Aby zażegnać w przyszłości zagrożenie kolejnych wojen handlowych, powołano Organizację Światowego Handlu (WTO).
Sankcje ekonomiczne wynikają często z przyczyn politycznych. Dla przykładu 13 maja 1998 roku USA oraz Japonia wprowadziły sankcje ekonomiczne na Indie po drugim teście hinduskiej broni atomowej.
Sankcje gospodarcze są ważnym narzędziem polityki ONZ. Jeżeli jakiś kraj łamie prawo międzynarodowe, to Rada Bezpieczeństwa ONZ może wydać rezolucję o nałożeniu na to państwo sankcji ekonomicznych. Dla przykładu na początku lat 90. XX wieku Irak został oskarżony o posiadanie broni masowego rażenia. Na kraj nałożono sankcje ekonomiczne obejmujące zakaz handlu większością dóbr. Każdy kraj członkowski ONZ zobowiązał się do ich przestrzegania. Społeczność międzynarodowa chciała uderzyć w reżim Saddama i skłonić iracki naród do jego obalenia. Niestety jedynym skutkiem był ciężki los zwykłych ludzi. Z głodu i braku leków zmarło wiele irackich dzieci. Sankcje ekonomiczne okazały się całkowicie nieskuteczne i dlatego koalicja państw pod przywództwem USA zdecydowała się na akcję militarną. Po obaleniu dyktatora sankcje zniosła Rada Bezpieczeństwa w maju 2003 roku.
Zobacz też:
