Reguła Markownikowa
Z Wikipedii
Reguła Markownikowa - zasada określająca kierunek reakcji addycji do podwójnego wiązania węgiel-węgiel (-C=C-). Nazwa tej reguły pochodzi od jej twórcy, rosyjskiego chemika Władymira Markownikowa, który zaproponował ją w 1869 r.
Zasada ta głosi, że na ogół w reakcjach addycji do wiązania -C=C- występujących w wielu związkach organicznych (np. alkenach) atomy lub grupy o mniejszej elektroujemności przyłączają się do tego z dwóch atomów węgla, do którego już wcześniej było przyłączone więcej atomów lub grup o własnościach elektrododatnich.
Mnemotechnicznie najłatwiej jest zapamiętać tę regułę jako "ci, którzy już mają, dostaną jeszcze więcej" - albo "każdy idzie do swojego".
Np.
Uproszczoną wersją sformułowania tej reguły jest, że bardziej elektroujemna grupa przyłącza się zawsze do tego atomu węgla, przy którym jest mniej atomów wodoru - lub że bardziej elektrododatnia grupa przyłącza się do tego atomu węgla, przy którym jest więcej atomów wodoru. Warto jednak zwrócić uwagę, że uproszczona wersja działa poprawnie, pod warunkiem, że do żadnego z atomów węgla przy podwójnym wiązaniu nie są przyłączone atomy bardziej elektrododatnie niż sam wodór - czyli w praktyce silnie elektrododatnie atomy metali, stojące w szeregu aktywności metali przed atomem wodoru.
Reguła Markownikowa nie jest zawsze spełniona dla wszystkich reakcji addycji do wiązania -C=C-. Ściśle biorąc jest ona spełniona tylko wtedy, gdy reakcja ta zachodzi poprzez mechanizm jonowy, jednocząsteczkowy (Ae1). Gdy reakcja ta przebiega wg innego mechanizmu, często dochodzi do przyłączenia niezgodnie z regułą Markownikowa - mówi się wtedy o addycji "antymarkownikowskiej". Przykładem takiej reakcji jest np. addycja wodorosilanów (HSiR,sub>3) do alkenów:
