Porowatość skały

Z Wikipedii

Porowatość skały lub gruntu w geologii to zawartość pustych przestrzeni - porów.
Pory to mikroskopijne otwory w strukturze ciał organicznych lub nieorganicznych.

Spis treści 1 Terminy 2 Parametry 3 Metody oznaczania 3.1 Metody laboratoryjne 3.2 Metody terenowe 4 Bibliografia

[edytuj] Terminy

Pory dzielimy na:

• otwarte - połączone ze sobą (i z powierzchnią skały)
• zamknięte - całkowicie otoczone materiałem skalnym.

Wyróżniamy porowatość:

• efektywną (aktywna, czynna, odkryta) to zawartość porów, które łączą się z sobą i z zewnętrzną powierzchnią skały (czyli porów otwartych), pozwalająca na ruch cieczy poprzez ośrodek.
• zakrytą (izolowana) to zawartość porów zamkniętych
• ogólną (całkowitą) - suma porowatości odkrytej i zakrytej

Szczególnym przypadkiem jest porowatość szczelinowa polegająca na obecności szczelin powstałych wskutek pękania lub rozbicia skał poprzednio mniej przepuszczalnych.

[edytuj] Parametry

Współczynnik porowatości (k_p), określany też jako porowatość gruntu (n) wyraża stosunek objętości porów w próbce materiału porowatego do całkowitej objętości próbki. Można go zapisywać jako wartośc niemianowaną lub w procentach, przyjmuje wartości od 0 do 1 (od 0 do 100%).

gdzie:

V_p - objętość porów

V_sk - objętość szkieletu

V_c - objętość całkowita, V_c = V_sk + V_p

Według niektórych źródeł porowatość określamy jako małą, gdy współczynnik porowatości k_p<5%, a wysoką, gdy k_p>20%.

Wskaźnik porowatości (e) wyraża się stosunkiem objętości porów do objętości szkieletu gruntowego. Zapisuje się go jako wartość niemianowaną, większą od 0.

[edytuj] Metody oznaczania

[edytuj] Metody laboratoryjne

• metody oznaczania gęstości, a następnie przeliczenia
• badanie w porozymetrze - umożliwia wyznaczenie porowatości efektywnej, poprzez nasycenie próbki o znanej objętości cieczą o znanej gęstości właściwej

[edytuj] Metody terenowe

Oprócz metod laboratoryjnych, porowatość skały można również zmierzyć in situ metodami geofizycznymi:

• metodą elektrometrii wiertniczej
• metodami radiometrycznymi (neutron - gamma; gamma - gamma)
• profilowaniem akustycznym
• metodą refleksyjną (pośrednio)

[edytuj] Bibliografia

• Myślińska E., Laboratoryjne badania gruntów, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 1998, ISBN 83-01-12423-7