Kyōgen

Z Wikipedii

Kyōgen (jap. szalone słowa) - forma klasycznego teatru japońskiego. Przedstawienia miały charakter realistycznej farsy i grano je jako rodzaj interludium między spektaklami w stylu nō (tradycyjnie dzielonych na 5 części). Chociaż geneza kyōgen pozostaje niejasna, tradycyjnie przypisuje się tej formie pochodzenie od komicznych elementów zawartych w sarugaku, związanych bardziej z dialogiem i improwizacją niż z tańcem. Pierwsze tego typu spektakle pojawiły się już w XI w., wprowadzając charakterystyczne elementy kyōgen: brak akompaniamentu muzycznego, skupienie się na geście aktora scenicznego, a także melorecytacja (serifu) zamiast śpiewu. Częstym elementem był mimo wszystko również taniec (komai).

Akcja kyōgen rozgrywała się pomiędzy dwiema postaciami (główną i tzw. poboczną) i tylko czasem towarzyszyły im inne postacie drugoplanowe. Do czasów obecnych zachowały się zarówno podręczniki teoretyczne opisujące podstawy kyōgen, jak i publikowane od XVI w. zbiory utworów, z których obecnie granych jest ok. 50. Podobnie do nō, tu również możemy wyróżnić szereg kategorii dramatów, dzielonych zwykle w zależności od osoby bohaterów (o dobrych sługach, o demonach i egzorcystach, o ślepych mnichach itp.)

W kyōgen kształtowanym wraz z nō; spotykamy się już z znamiennym całemu klasycznemu teatrowi japońskiemu zakazem występowania na scenie kobiet, co wiązało się z rozkwitem tego gatunku w czasie dominacji kultury samurajskiej, oraz patronatem i szczególną opieką, jakimi otaczali obie te formy teatralne samurajowie. Współcześnie dwie główne, wykonujące kyōgen szkoły wywodzą się z dwóch rodów aktorskich: Izumi i Ōkura.