Kryptandy
Z Wikipedii
Kryptandy - rodzaj ligandów o budowie sferycznej tworzących w swojej strukturze tzw. "krypty", czyli miejsca, w których jon lub atom centralny jest ze wszystkich stron otoczony przez ligand, na skutek czego staje się "niemal niewidoczny" dla otoczenia. Kompleksy kryptandów nazywa się kryptatami.
Kryptandy, podobnie jak podandy, koronandy, sferandy, cyklodekstryny i wiele innych układów, należą do grupy związków zwanych supermolekułami lub supramolekułami [1,2]. :
- kryptandy właściwe - bicykliczne i tricykliczne związki, których podstawową strukturą jest pierścień oraz rozpościerający się nad nim łańcuch zawierający zazwyczaj kolejne donorowe miejsca ligandu. Dzięki swoim własnościom koordynacyjnym są wykorzystywane w chemii koordynacyjnej jako bardzo selektywne ligandy zwłaszcza dla metali przejściowych i ziem rzadkich.
Najliczniejszą grupę kryptandów tworzą etery koronowe i wielocykliczne lub rozgałęzione aminy.