Konklawe 1431

Z Wikipedii

Konklawe 2-3 III 1431 – pierwsze konklawe, jakie odbyło się po zakończeniu Wielkiej Schizmy Zachodniej. W jego wyniku papieżem został Eugeniusz IV.

Spis treści

1 Sytuacja w Kościele w chwili śmierci Marcina V
2 Lista uczestników
- 2.1 Nieobecni
- 2.2 Nieuprawnieni do głosowania
3 Wybór Eugeniusza IV
4 Źródła

[edytuj] Sytuacja w Kościele w chwili śmierci Marcina V

Papież Marcin V, wybrany na konklawe podczas Soboru w Konstancji, zmarł 20 lutego 1431 roku. Podstawowym celem jego pontyfikatu było przywrócenie papiestwu autorytetu zachwianego w okresie tzw. „niewoli awiniońskiej” i Wielkiej Schizmy Zachodniej. Choć przestrzegał większości zobowiązań podjętych na Soborze w Konstancji (m. in. na 1431 rok zwołał kolejny sobór do Bazylei), jednak zdecydowanie przeciwstawiał się tezom koncyliarystów o wyższości soboru nad papieżem i bronił prymatu następcy św. Piotra w Kościele.

Św. Kolegium Kardynalskie, będące najbardziej uprzywilejowaną korporacją w Kościele, obawiało się ruchu koncyliarnego bodaj jeszcze bardziej niż sam papież. Już w Konstancji podważano przywileje kardynalskie np. ich wyłączność na wybieranie papieży. Z tego powodu większość kardynałów z niepokojem oczekiwała otwarcia obrad soboru bazylejskiego. Z drugiej strony Św. Kolegium walczyło także o większe uprawnienia do kontrolowania poczynań papieża i na tym tle dochodziło do konfliktu z Marcinem V, który bronił swoich uprawnień w sposób bardzo zdecydowany. Kardynałowie zgromadzeni na konklawe po jego śmierci chcieli wybrać człowieka, który z jednej strony będzie ostro sprzeciwiał się tendencjom koncyliarnym, a z drugiej będzie bardziej uległy wobec kolegium kardynalskiego.

[edytuj] Lista uczestników

Św. Kolegium liczyło 22 członków, jednak trzem z nich odmówiono prawa do udziału w konklawe, gdyż zostali kreowani in pectore i nie wszystkie obrzędy związane z ich nominacją zostały dopełnione. Spośród 19 pełnoprawnych kardynałów w konklawe wzięło udział 13:

Giordano Orsini (nominacja kardynalska: 12 czerwca 1405) – kardynał-biskup Albano; dziekan Św. Kolegium Kardynałów; wielki penitencjariusz; opat komendatoryjny Farfa; protektor zakonu franciszkanów

Antonio Correr (9 maja 1408) – kardynał-biskup Porto e Santa Rufina; subdziekan Św. Kolegium Kardynałów; archiprezbiter Bazyliki Watykańskiej

Antonio Panciera (6 czerwca 1411) - kardynał-prezbiter S. Susanna; protoprezbiter Św. Kolegium Kardynałów; administrator diecezji suburbikarnej Frascati

Gabriele Condulmer (9 maja 1408) – kardynał-prezbiter S. Maria in Trastevere

Alfonso Carrillo (22 września 1408) – kardynał-prezbiter SS. IV Coronati; archiprezbiter Bazyliki Laterańskiej; administrator diecezji Osma i Sigüenza

Branda Castiglione (6 czerwca 1411) – kardynał-prezbiter S. Clemente; opat komendatoryjny Tre Fontane

Jean de la Rochetaillée (24 maja 1426) – kardynał-prezbiter S. Lorenzo in Lucina; archiprezbiter Bazyliki Liberiańskiej; administrator archidiecezji Rouen i Besançon; protektor zakonu karmelitów; regent Kancelarii Apostolskiej

Antonio Cassini (24 maja 1426) - kardynał-prezbiter S. Marcello; administrator diecezji Grosseto

Niccolo Albergati (24 maja 1426) – kardynał-prezbiter S. Croce in Gerusalemme; administrator diecezji Bolonia

Lucido Conti (6 czerwca 1411) – kardynał-diakon S. Maria in Cosmedin; protodiakon Św. Kolegium Kardynałów; protektor zakonu krzyżackiego; kamerling Św. Kolegium Kardynałów

Ardicino della Porta (24 maja 1426) – kardynał-diakon SS. Cosma e Damiano

Prospero Colonna (24 maja 1426) – kardynał-diakon S. Giorgio in Velabro; archidiakon Canterbury

Giuliano Cesarini (24 maja 1426) – kardynał-diakon S. Angelo in Pescheria

Sobór w Konstancji uznał ważność nominacji kardynalskich wszystkich trzech obediencji okresu schizmy. Sześciu elektorów było nominatami Marcina V, trzech – pizańskiego antypapieża Jana XXIII (Panciera, Castiglione i Conti), dwóch – rzymskiego papieża Grzegorza XII (Correr i Condulmer), a po jednym – rzymskiego papieża Innocentego VII (Orsini) i awiniońskiego antypapieża Benedykta XIII (Carillo).

Wśród elektorów było jedenastu Włochów oraz po jednym Hiszpanie (Carillo) i Francuzie (de la Rochetaillée)

[edytuj] Nieobecni

6 pełnoprawnych kardynałów było nieobecnych, w tym dwóch Francuzów, dwóch Hiszpanów, jeden Anglik i jeden Grek z Cypru:

Pierre de Foix (wrzesień 1414) - kardynał-prezbiter S. Stefano al Monte Celio; administrator diecezji Comminges; legat w Awinionie

Domingo Ram (23 lipca 1423) - kardynał-prezbiter SS. Giovanni e Paolo; administrator diecezji Lérida

Louis Aleman (24 maja 1426) - kardynał-prezbiter S. Cecilia; administrator archidiecezji Arles

Henry Beaufort (24 maja 1426) - kardynał-prezbiter S. Eusebio; administrator diecezji Winchester; legat a latere w Anglii i Irlandii

Juan Cervantes (24 maja 1426) - kardynał-prezbiter S. Pietro in Vincoli; administrator diecezji Tui

Hugues Lancelot de Lusignan (24 maja 1426) - kardynał-diakon S. Adriano; administrator archidiecezji Nikozja

Kardynał Pierre de Foix został mianowany przez antypapieża Jana XXIII, pozostali byli nominatami Marcina V.

[edytuj] Nieuprawnieni do głosowania

Trzech kardynałów nominowanych przez Marcina V in pectore nie zostało dopuszczonych do udziału w konklawe:

Juan Casanova (8 listopada 1430) − kardynał-prezbiter S. Sisto; administrator diecezji Elne

Guillaume Ragenel de Montfort (8 listopada 1430) − kardynał-prezbiter [bez tytułu]; biskup Saint-Malo

Domenico Capranica (23 lipca 1423) − kardynał-diakon S. Maria in Via Lata; administrator diecezji Fermo; legat w Perugii i księstwie Spoleto

[edytuj] Wybór Eugeniusza IV

Rozpoczęte 2 marca w kościele S. Maria sopra Minerva konklawe okazało się jednym z najkrótszych w historii. Pierwszego dnia kardynałowie podpisali kapitulację wyborczą, która ograniczała prerogatywy elekta na rzecz Św. Kolegium. Następnego dnia odbyło się głosowanie zakończone jednomyślnym wyborem kardynała Gabriela Condulmer na papieża. Elekt przybrał imię Eugeniusza IV i 11 marca został uroczyście koronowany przez protodiakona Lucido de' Conti.