Kolarstwo ekstremalne

Z Wikipedii

Kolarstwo ekstremalne zwane też kolarstwem grawitacyjnym – rodzaj kolarstwa górskiego, które uprawia się na silnie nachylonych stokach naturalnych, lub specjalnie przygotowywanych trasach. Wspólną cechą jest pokonywanie silnie nachylonej trasy obfitującej w liczne naturalne lub sztuczne przeszkody (muldy, koleiny, ostre wiraże, skocznie). W niektórych dyscyplinach (freeride, slopestyle, dirt jumping) przejazdy obfitują w liczne skoki oraz wykonywanie przeróżnych sztuczek ("tricków") w powietrzu – podobnie jak alpejskich konkurencjach narciarskich zjazdowiec musi skupić się na wybraniu optymalnej drogi, nie tracąc przy tym trakcji.

Istnieje kilka rodzajów dyscyplin zaliczanych do kolarstwa ekstremalnego:

• Zjazd (ang. downhill, DH) – indywidualny zjazd rowerem na czas po stromych, naturalnych stokach. Ścieżki zjazdowe są często bardzo wąskie, kamieniste czy poprzecinane wystającymi korzeniami. Nierzadko są też urozmaicone uskokami o różnej wysokości (dropami), które są najbardziej widowiskowe, lecz są też powodem najbardziej niebezpiecznych wypadków w zjeździe. System rozgrywania zawodów przypomina zjazd narciarski. Zawodnicy używają bardzo solidnych rowerów posiadających pełne zawieszenie – czyli amortyzację obu kół. Geometria ramy praktycznie uniemożliwia stosowanie tych rowerów do jazdy pod górę (jest to bardzo utrudnione i niewygodne), ze względu na nisko zamocowane siodło i wysoko umieszczoną kierownicę, co przesuwa znacznie środek ciężkości do tyłu. Z powodu dużych prędkości uzyskiwanych przez zawodników w trudnym terenie jest to sport bardzo urazowy, mimo stosowania specjalnych osłon ("zbroi"), pełnych zestawów ochraniaczy na ręce i nogi oraz kasków ze szczęką. Są one zbliżone wizualnie do motocrossowych, lecz są lżejsze, mniej wytrzymałe oraz nie dopuszczone do używania na motocyklach.
• Freeride (FR) – dyscyplina bardzo podobna do zjazdu, jednak mniej nastawiona na współzawodnictwo, a bardziej na zapewnienie dużej dawki emocji. Od zjazdu odróżnia się również stosowanym sprzętem, skok zawieszenia jest mniejszy, a geometria roweru pozwala na agresywniejszą jazdę i silniejsze skręty.
• Dual slalom/dual (DS) – zjazd parami po stromych stokach. Zawody odbywają się metodą pucharową – eliminowania kolejnych zawodników. Wygrany zawodnik przechodzi do następnego etapu zawodów zaś przegrany odpada. Czas przejazdu zawodników jest rejestrowany wyłącznie do celów statystycznych. W wariancie DS zawody są rozgrywane na wzór narciarskiego dualu – tzn. zawodnicy zjeżdżają po dwóch, równoległy i identycznych trasach. W wariancie DL zawodnicy zjeżdżają na raz po tej samej trasie – więc jest to w zasadzie sport kontaktowy, choć celowe spychanie oponenta z trasy jest zabronione. Zawody w dualu są rozgrywane zwykle na rowerach potocznie nazywanymi "dualami". Rower tego typu charakteryzuje się płaskim kątem główki, krótką linią łańcucha i nisko umieszczonym punktem ciężkości co pomaga w szybkich startach i skrętach. Zazwyczaj nie posiadają one tylnego zawieszenia, bądź mają je ograniczone do 3-4 cali (76-102 mm) skoku i mają maksymalnie uproszczoną konstrukcję, gdyż w tym sporcie najważniejsza jest niska waga roweru i techniczne umiejętności zawodnika a nie możliwość osiągania jak największych prędkości.
• Four Cross (4X) – przypomina charakterem dual, ale na trasę jest wypuszczanych na raz po czterech zawodników, z których dwóch przechodzi do dalszych eliminacji. Trasy 4X są nieco mniej strome niż w dualu i mogą się nawet miejscami lekko wznosić, jednak jest to trasa technicznie trudna – występuje duża ilość skoczni różnej wielkości – hopek, które znacznie zwiększają poziom trudności szybkiego przejazdu i nierzadko są przyczyną wypadków. Trasy są też znacznie szersze od tych w dualu, co umożliwia łatwiejsze wyprzedzanie i stosowanie rozmaitych taktyk. 4X jest bezpieczniejszy od dualu i przy tym bardziej widowiskowy, a same zawody trwają dwa razy krócej przy tej samej liczbie zawodników. Wszystko to powoduje, że 4X stopniowo wypiera dual. Od 2002 r. UCI zaprzestało przeprowadzania serii zawodów Pucharu Świata w dualu i zastąpiło je właśnie Pucharem Świata w 4X.
• Dirt – Jest to skakanie i wykonywanie trików na specjalnie przygotowanych hopach ziemnych. Rower do dirtu charakteryzuje się małą (13-15") ramą, przednim widelcem o niewielkim skoku, lub całkiem sztywny, zazwyczaj jednym, tylnym hamulcem z długą linką by swobodnie obracać kierownicą o 360 stopni, nisko osadzonym siodełkiem i 24" obręczami. Dirt jest bardzo widowiskowy lecz niebezpieczny.