Język literacki

Z Wikipedii

Język literacki oznacza język używany przez wykształcone grupy społeczeństwa, instytucje publiczne i państwowe oraz szkoły (szczególnie ponadpodstawowe) i uczelnie.

Język literacki dzieli się na język mówiony i pisany. Wywodzi się najczęściej z dialektu dominującej elity politycznej/gospodarczej w danym państwie. Np. dominujące jeszcze niedawno dialekty mazurzące w języku polskim nie znalazły miejsca w literackiej polszczyźnie, gdyż ta powstała na bazie dialektów wielkopolskich (niemazurzących). Jednocześnie mazurzenie zostało zepchnięte poza normę i zarzucone.

Innym bliskim przykładem jest Albania gdzie po II wojnie światowej utworzona zostało nowa norma języka literackiego w oparciu o dialekty toskijskie (czyli południowe). Miało to związek z przejęciem władzy przez komunistów z Enwerem Hodżą na czele, który sam był Toskiem (pochodził z miasta Gjirokastra). Tym samym doszło do paradoksu gdyż albańska przedwojenna elita intelektualna, posługująca się normą językową zbudowaną na dialektach północnych (czyli językiem gegijskim), przestała mówić "poprawnie", musiała nauczyć się nowego języka, a wszystkie podręczniki należało przetłumaczyć na nowy język literacki Albanii. Natomiast "czystą albańszczyzną" mówili górale pasterze z epirskich wiosek.

Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu literatury.