Iwan Sirko

Z Wikipedii

Iwan Sirko (ukr. Іван Дмитрович Сірко, urodzony około 1610 roku w słobodzie Merefa w pułku charkowskim - zm. 1680) - kozacki ataman koszowy.

Brał udział w powstaniu Chmielnickiego, oraz wielu wyprawach i starciach z Turkami i Tatarami. W latach 60. i 70. XVII wieku kilkakrotnie był atamanem koszowym.

Często zmieniał poglądy polityczne i sojusze - w czasach Ruiny walczył przeciwko Iwanowi Wyhowskiemu, potem przeciwko Jurijowi Chmielnickiemu (którego wcześniej wspierał przeciwko Wyhowskiemu), wreszcie przeciw Pawłowi Teterze, atakując ich propolskie sympatie. Po rozejmie andruszowskim zajął pozycję antymoskiewską i antypolską.

Nie zważając na swoją wrogość do państwa tureckiego i tatarskiego, wspierał później przez jakiś czas hetmana Petra Doroszenkę.

Posiadał duże wpływy na Lewobrzeżnej Ukrainie i Ukrainie Słobodzkiej, gdzie posiadał majątek. Przez pewien czas (za rządów Doroszenki) był tytularnym pułkownikiem niżyńskim, oprócz tego posiadał tytuł pułkownika charkowskiego.

W 1672 pretendował do stanowiska hetmana, co skłóciło go z hetmanem Iwanem Samojłowyczem, i spowodowało zesłanie go przez cara do Tobolska.

W 1673 powrócił z zesłania, i do końca życia był przeciwnikiem Rosji i zwolennikiem kozackiej autonomii. W imię interesów Zaporoża kontaktował sie nawet z Polską, Chanatem Krymskim i Turcją.

Był bohaterem wielu opowieści i pieśni, jemu przypisuje się autorstwo słynnego pisma Kozaków zaporoskich do sułtana Mehmeda IV, które miał podpisać w 1676 roku.

Został pochowany w pobliżu Siczy Czortomlickiej (obecnie wieś Kapuliwka w rejonie nikopolskim obwodu dniepropietrowskiego).