Geotropizm

Z Wikipedii

Geotropizm (lub grawitropizm) – to ruchy organów roślinnych wywołane bodźcem grawitacyjnym.

Przykładem może być umieszczenie rośliny w położeniu horyzontalnym, jej pęd główny wzniesie się w górę, a korzeń skieruje się w dół. Reakcja pędu jest skierowana odwrotnie do kierunku działania siły grawitacji, mówimy tu o grawitropizmie ujemnym. Korzeń główny wygina się zgodnie z działaniem siły grawitacji jest to grawitropizm dodatni. W odczytywaniu bodźca grawitacyjnego podstawową rolę spełniają ziarna skrobi zawarte w amyloplastach, które przemieszczają się w komórkach z siłą ciężkości i uciskają siateczki śródplazmatyczne znajdujące się w pobliżu plazmolemmy.

Reakcje grawitropiczne powodują redystrybucje auksyny, oznacza to, że po zmianie położenia z pionowego na poziome po stronie dolnej stężenie auksyny staje się większe niż po stronie górnej. Szybszy wzrost dolnej strony powoduje wygięcie łodygi w górę. Obserwuje się także wzrost stężenia jonów po stronie górnej, co może być przyczyną większego usztywnienia ściany komórkowej i zahamowania wzrostu.

W przypadku korzenia ważną rolę odgrywa czapeczka, gdyż jest to cześć korzenia odpowiedzialna za percepcje bodźca grawitacyjnego. Usunięcie czapeczki nie powoduje zahamowania wzrostu korzenia, jednak staje się on nie zdolny do reakcji na skutek grawitacji. W czapeczce także znajdują się ziarna skrobi, które wraz ze zmianą położenia korzenia przesuwają się na jego dolną stronę. Otrzymana w ten sposób informacja zostaje przekazana do rosnącej części korzenia. Pojawia się różnica w szybkości wzrostu dolnej i górnej strony i korzeń wygina się w dół.

Należy zwrócić szczególną uwagę na jego doskonałą widoczność podczas zachodzących grawitacyjnych ruchów masowych tj. podczas pełźnięcia gruntu. Wówczas pnie drzew wyginają się u podstawy aby utrzymać pionową postawę.

Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu biologii