Bitwa pod Krutami

Z Wikipedii

Mapa bitwy

Bitwa pod Krutami – bitwa stoczona 29 stycznia 1918 pomiędzy oddziałem bolszewickiej armii Michaiła Murawiowa, a ochotnikami ukraińskimi dowodzonymi przez Awerkija Honczarenkę, w pobliżu stacji kolejowej Kruty.

22 stycznia 1918 Ukraińska Republika Ludowa znalazła sie w stanie wojny z bolszewicką Rosją. Bolszewicy w sile 20-30 tysięcy, pod dowództwem Owsijenki, zajęli gubernie charkowską, katerynosławską i połtawską i skierowali się w kierunku Kijowa.

Wojska podporządkowane URL, liczące latem 1917 około 200 000 żołnierzy, stopniały do 15 000, rozmieszczonych na całym terytorium Ukrainy. Dlatego też rząd URL wezwał do formowania oddziałów ochotniczych w celu obrony państwa. Na apel odpowiedzieli studenci kijowskiego Uniwersytetu św. Włodzimierza i Ukraińskiego Uniwersytetu Ludowego, formując Kureń Studencki. Wstąpili do niego również uczniowie starszych klas ukraińskiego gimnazjum im. Cyrylo-Metodiańskiego Bractwa Miasta Kijowa.

26 stycznia dowództwo wojskowe otrzymało od Awerkija Honczarenki, dowódcy ukraińskiego operującego pod Bachmaczem, zawiadomienie o rozpoczęciu bolszewickiego natarcia i prośbę o pomoc. 27 stycznia wysłano mu na pomoc pierwszą sotnię nowo organizowanego Kurenia Studenckiego, bez żadnego przeszkolenia wojskowego, w sile około 120 osób.

Obronę zorganizowano pod Krutami. Kureń Studencki, wraz ze słuchaczami szkoły junkierskiej, otrzymał zadanie obrony stacji kolejowej Kruty. Trzy czoty Kurenia, liczące po około 30 żołnierzy, zajęły miejsca w okopach, czwarta pozostawała w odwodzie.

Atak bolszewicki oddziału liczącego około 4 tysięcy żołnierzy rozpoczął się o godzinie 9. Po kilku godzinach walki dotarł na pomoc oddział Wolnego Kozactwa liczący 80 żołnierzy, ale nie zmieniło to przebiegu walki. Po wyczerpaniu zapasów amunicji oddział kilkakrotnie zrywał się do ataku na bagnety, jednak poniósł ciężkie straty. Walka trwała do późnych godzin nocnych, zginęli wszyscy walczący studenci wraz z dowódcą kurenia – Andrijem Omelczenko. Bolszewicy rozstrzelali również wszystkich wziętych do niewoli.

W sumie zginęło około 300 obrońców Krut, straty bolszewickie są nieznane. Bitwa ta jest symbolem patriotyzmu i poświęcenia w walce o niepodległą Ukrainę.

[edytuj] Literatura

Тинченко Ярослав. Перша українсько-більшовицька війна (грудень 1917 — березень 1918) — Київ-Львів, 1996. — с. 174—182
Українська Народна Енциклопедія. Під ред. І. Ходака. — Львів: «Червона Калина», 1996. — 643 с.

Київ. Історична енциклопедія. 1917—2000 рр. 3MEDIA, 2002

Солдатенко В. Ф. Українська революція. Історичний нарис: Монографія. — К.: Либідь, 1999. — 976 с.
Дорошенко Д. Історія України 1917—1923 рр. В 2-х т. — К.: Теипора, 2002.
Мазепа І. Україна в огні й бурі революцій. — К.: Темпора, 2003.
Винниченко В. Відродження нації: історія Української революції (березень 1917 — грудень 1919 рр.) — К., 1990.
Голубко В. Армія Української Народної Республіки 1917—1918. Утворення та боротьба за державу. — Львів, 1997
Божко О. Крути в документальних свідченнях.// Київська старовина. — 1996, № 2-3
Дещинський Л., Голубко В. З історії створення збройних сил Української Народної Республіки (березень 1917 — квітень 1918 рр.) // Розбудова держави. — 1996. — № 6