Białko S

Z Wikipedii

Schemat antykoagulacyjnego działania białka C. Po przyłączenie trombiny (T) do trombomoduliny (TM) następuje przekształcenie białka C (C) do formy aktywnej (APC). APC przy udziale kofaktora jakim jest białko S (S) inaktywuje aktywne czynniki: V (Va→Vi) i VIII (VIIIa→VIIIi) oraz wiąże inhibitor aktywatora plazminogenu {PAI-1), stymulując w ten sposób fibrynolizę.

Białko S – glikoproteina produkowana przy udziale witaminy K przez hepatocyty^[1] (główne źródło), komórki śródbłonka^[2]^[3], megakariocyty^[4], komórki Leydiga jąder^[5].

Znajduje się w osoczu krwi. Występuje w dwóch formach: wolnej oraz związanej z białkiem wiążącym składnik komplementu C4b (C4b-binding protein; C4BP) (60-70% całego białka S)^[6]. Białko S wiąże się odwracalnie wiązaniem niekowalencyjnym z łańcuchem β C4BP (łańcuch α służy do interakcji z białkiem komplementu C4b).

Białko S zostało po raz pierwszy opisane w 1979 roku przez Washa. Nazwa pochodzi od pierwszej litery miasta w którym dokonano odkrycia – Seattle.^[7]

[edytuj] Genetyka

Ludzki genom zawiera dwa geny kodujące białko S, z których tylko jeden jest aktywny (PROS1).^[8] Zarówno gen PROS1 (PSα) jak i pseudogen PROS2 (PSβ) są zlokalizowanie na chromosomie 3 w locus 3p11.1-q11.2.

[edytuj] Funkcja

Najlepiej poznaną funkcją białka S jest jego udział w procesie krzepnięcia krwi. Jako kofaktor aktywowanego białka C uczestniczy w inaktywacji czynników Va i VIIIa. Tylko forma wolna posiada aktywność kofaktora.^[9]

Białko S uczestniczy również w procesie usuwania komórek poddanych apoptozie.^[10] Poprzez swoją zdolność do wiązania z posiadającymi ujemny ładunek fosfolipidami występującymi na powierzchni komórek apoptotycznych stymuluje ich fagocytozę zachodzącą przy udziale makrofagów. Umożliwia w ten sposób usunięcie tych komórek bez towarzyszącej reakcji zapalnej. W prawidłowych komórkach ujemnie naładowane fosfolipidy są usuwane z powierzchni na skutek działalności ATP-zależnego enzymu.

[edytuj] Zobacz też

niedobór białka S
białko C

Przypisy

↑ Fair DS, Marlar RA. Biosynthesis and secretion of factor VII, protein C, protein S, and the Protein C inhibitor from a human hepatoma cell line.. Blood, Jan;67(1), 64-70. 1986. PMID 3000483.
↑ Fair DS, Marlar RA, Levin EG. Human endothelial cells synthesize protein S. Blood., Apr;67(4), 1168-71. 1986. PMID 2937470.
↑ Stern D, Brett J, Harris K, Nawroth P. Participation of endothelial cells in the protein C-protein S anticoagulant pathway: the synthesis and release of protein S. J Cell Biol., May;102(5), 1971-8. 1986. PMID 2939094.
↑ Schwarz HP, Heeb MJ, Wencel-Drake JD, Griffin JH. Identification and quantitation of protein S in human platelets. Blood., Dec;66(6), 1452-5. 1985. PMID 2933098.
↑ Malm J, He XH, Bjartell A, Shen L, Abrahamsson PA, Dahlbäck B. Vitamin K-dependent protein S in Leydig cells of human testis. Biochem J., Sep 15;302 ( Pt 3), 845-50. 1994. PMID 7945211.
↑ Dahlbäck B, Stenflo J. High molecular weight complex in human plasma between vitamin K-dependent protein S and complement component C4b-binding protein. Proc Natl Acad Sci U S A., Apr;78(4), 2512-6. 1981. PMID 6454142.
↑ http://www.emedicine.com/med/topic1924.htm
↑ Schmidel DK, Tatro AV, Phelps LG, Tomczak JA, Long GL. Organization of the human protein S genes. Biochemistry., Aug 28;29(34), 7845-52. 1990. PMID 2148110.
↑ Dahlbäck B. Protein S and C4b-binding protein: components involved in the regulation of the protein C anticoagulant system. Thromb Haemost., Jul 12;66(1), 49-61. 1991. PMID 1833851.
↑ Anderson HA, Maylock CA, Williams JA, Paweletz CP, Shu H, Shacter E. Serum-derived protein S binds to phosphatidylserine and stimulates the phagocytosis of apoptotic cells. Nat Immunol., Jan;4(1), 87-91. 2003. PMID 12447359.