Bamian

Z Wikipedii

Bamian (per. بامیا Bâmyân) to miasto w środkowym Afganistanie znajdujące się w górach Hindukusz, u podnóży masywu Baba (na wysokości 2545 m n.p.m), nad rzeką Bamian (dorzecze Amu-darii). Miasto liczy 61 863 mieszkańców. Jest ośrodkiem administracyjnym prowincji Bamian oraz centrum handlowym regionu rolniczego (na nawadnianych polach uprawiane są zboża, ziemniaki i warzywa).

Dolina rzeki Bamian znana jest z pozostałości wielowiekowego kultu buddyjskiego, szczególnie z kompleksu świątyń wykutych w skale w okresie od I do VIII wieku, gdzie wykuto olbrzymie posągi Buddy, zniszczone przez talibów w 2001 roku.

[edytuj] Historia

Rozwój doliny rzeki Bamian zapoczątkował w drugiej połowie I wieku władca plemienia Kuszanów Kaniszka. Król ten był protektorem buddyzmu oraz opiekunem nauki i sztuki, za jego panowania powstały pierwsze świątynie buddyjskie w dolinie. Za rządów Kaniszki rozpoczęto również prace nad posągami Buddy wykuwanymi na zboczach Bamian. Prace te zakończono dwieście lat później i Bamian stał się znaczącym ośrodkiem kultu Buddy.

Nowe świątynie i klasztory buddyjskie zakładano do VIII wieku. Powstał tu labirynt cel mnichów buddyjskich (mieszkało tu ich ponad tysiąc w dziesięciu klasztorach) i dużych pomieszczeń obrzędowych wykuty w skale. Umieszczano w nich liczne malowidła ścienne i rzeźby. Buddyjskie budowle sakralne powstawały także w sąsiedniej dolinie rzeki Kakrak.

W 1222 roku osiedla klasztorne zostały zniszczone przez Czyngis-chana. Doliną leżącą na głównej drodze pomiędzy Kabulem a Turkiestanem przemieszczali się ze swymi wojskami w różnych okresach także inni słynni władcy: Aleksander Macedoński i Timur.

[edytuj] Posągi Buddy

Posąg Buddy

W północnej ścianie Bamian w skale wysokości 60 m wydrążono olbrzymie figury ludzkie, będące podobiznami Buddy. Wewnątrz figur znajdowały się schody wiodące na szczyt głowy. Figur tych było pierwotnie pięć, były niewątpliwie dziełem rzeźbiarzy indyjskich. Opisane zostały przez chińskiego mnicha Huen-Thsanga. Największa figura miała 53 m, najmniejsza 9 m.

8 marca 2001 roku rządzący Afganistanem talibowie zniszczyli za pomocą ognia artyleryjskiego oraz środków wybuchowych dwa największe posągi Buddy (53- i 36-metrowy), gdyż uznali ich istnienie za sprzeczne z zasadami islamu. Przeciw tej decyzji protestowało wiele krajów, w tym także islamskich. Nie zapobiegła jej nawet osobista interwencja Kofi Annana. Zburzenie zabytkowych posągów wywołało falę oburzenia na całym świecie.

W 2003 roku krajobraz kulturowy i zabytki archeologiczne w dolinie rzeki Bamian wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Obecnie (2007) trwają prace nad renowacją posągów.