Andrzej Cinciała

Z Wikipedii

Andrzej Cinciała (ur. 8 czerwca 1825 w Kozakowicach Górnych, zm. 18 lutego 1898 w Cieszynie) - polski prawnik, działacz narodowy na Śląsku Cieszyńskim.

Ukończył szkołę ludową w Goleszowie, gimnazjum w Cieszynie i prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Później pracował jako notariusz w Cieszynie, rejent w Schildbergu, Frysztacie i ponownie w Cieszynie. Obok Pawła Stalmacha był czołowym działaczem polskim na Śląsku Cieszyńskim. Przyczynił się do założenia "Tygodnika Cieszyńskiego", Czytelni Ludowej i Towarzystwa Rolniczego. Opublikował m.in. Pamiętnik prawniczy, Zbiór przysłów śląskich, Pieśni ludu śląskiego z okolic Cieszyna i Słownik dialektologiczny Śląska Cieszyńskiego.

[edytuj] Biogram

Był synem Andrzeja, tkacza, i Anny z Rańdców. Ukończył szkołę ludową w Goleszowie. W 1839 roku zaczął się uczyć w gimnazjum w Cieszynie. W 1842 roku zrezygnował z nauki i udał się do Krakowa, gdzie odbył praktykę księgarską. Później był pisarzem w majątku ziemskim. Powróciwszy do Cieszyna, został zatrudniony w kancelarii adwokackiej Ludwika Kluckiego.

W 1846 roku wznowił przerwaną edukację i powrócił do gimnazjum. 8 września 1847 roku założył "Towarzystwo uczących się języka polskiego w ewangelickim gimnazjum w Cieszynie". W sierpniu 1847 roku udawał się pieszo, wspólnie z Pawłem Stalmachem, do Krakowa, aby przenieść zapas polskich książek dla nowej organizacji. Kółko upadło w 1848 roku, gdy język polski wprowadzono do programu zajęć.

W 1848 roku napisał broszurę Nowości niesłychane dla śląskich chłopów oraz współpracował z powstałym w tym czasie "Tygodnikiem Cieszyńskim".

Jesienią 1848 roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po ukończeniu studiów w 1853 roku wrócił do Cieszyna, gdzie odbył praktykę adwokacką u Ludwika Kluckiego. Współuczestniczył w zakładaniu Czytelni Ludowej i Towarzystwa Rolniczego. W 1858 roku odbył drugą pieszą wędrówkę po książki polskie do Krakowa.

Później był rejentem w Schildbergu na Morawach i we Frysztacie, by w 1881 roku znowu wrócić do Cieszyna. W 1889 roku jego Słownik dialektyczny Śląska Cieszyńskiego został nagrodzony przez Akademię Umiejętności.

Autor pamiętników, wydanych w 1931 roku przez Jana Stanisława Bystronia.

Poślubił Matyldę z Klugów, z którą miał córki Marię i Melanię oraz syna Władysława.

[edytuj] Wybrane publikacje

• Nowości niesłychane dla śląskich chłopów (1848)
• Podręcznik prawniczy (1883)
• Ustawa gminna i wyborcza (1884)
• Pieśni ludu śląskiego (1883)
• Słownik dialektyczny Śląska Cieszyńskiego

[edytuj] Bibliografia

• Golec J., Bojda S., Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 1, Cieszyn 1993, s. 73-74.
• Miękina L., Prekursorzy, s. 16, 19, 20, 21, 23, 32, 35, 38, 96, 109, 111, 113
• Miękina L., Znów minie wiek... Antologia literatury nadolziańskiej, Cieszyn 2001, s. 53-58.