CategorÃa:Psicologia
Ibat king Wikipedia
Nanu Ya Ing Tau Neng Renato B. Alzadon
Nanu ya ing tau. Ing tau nanu ya? Paki-intindyan ke king gagkas ding biasa. Ngara ding pantas king pamanialpantaya INAWA NE NING BIE lebul nang Jehova; Agpang karing magkas king Pilosopiya BAGUE yang MIMISIP--- LAMAN at DIWA ya; Ding Darwinian naman matning sasabian da Metung yang ANIMAL nya mapaniupil ya.
Ing kapaniupilan king kaparang Mortal Yang palatandanan ning taung animal; Ume yang maniupil ampon makipagkal King baneng iwalak makitid nang lugal, Apsalan no detang agyu nang ayapsal, Pasiklauran no ding kayang asakmal, Ban ding kayang supil tunggen deng makamal Leon ya king gubat, guinu yang matangal.
Karing bilungan ning libru ning historia: Mika Darius ya ing Matuang Babilonia, Mika Alexander ya ing Macedonia, Mika Julio Cesar king Paganong Roma, Mika Napoleon Bonapart king Francia, Mika Adolph Hitler ya ing Alemania. At aliwa muren nune dakal la pa Ding linub minyupil kasiping dang bansa.
Agpang naman karing budning Pilosopo, BAGUE yang MIMISIP matas ya talindo; Pagnasan neng akit ing aslag ning aldo Ban lakuan ne dulum ing Kweba nang Plato; Inia makanian yang minisip matilo Eya pepatugut king pamanimbento King anggang paniulung a ngeni makalto Ing PAMISIP naning tau yang pepalto.
Mika pamanyulung king parang ning syensya Makapagmulala ne ing teknoloya; Misusulapo ne ing tau king banua Darasan na pati aliwang planeta; Ing lijim ning dagat ene lijim kaya; Ing bie na ning yatu atyu king gamat na. Wari sa king libru na ning Pilosopya Ikit ne ing sala, ala ne king Kweba.
Ngara naman detang magkas king reliyon Ing tau eya mu pamisip at aksyon; Atin yang kaladuang makipag-komunyon King Matas a IBPAng babie inspirasyon. Inia kabang bie na ing mal nang debosyon Ing tajiran no ding bayung jenerasyon; Makalaman karing kayang meditasyon Ing katuparan na ning Banal nang Misyon.
Ding linto uliran: Moses ding Hebreo Ing bait Bethlehem, Jesus Nazareno; San Pablo,San Pedro, Helen, Constantino Ing Madre Teresa, at Papa Juan Pablo; Propeta Muhamad ding Muslim o Moro Siddarta Gautama ning turung Budismo; King India, Mahatma; king dayang Malayo, Doctor Jose Rizal at Ninoy Aquino.
Nung pitutuliran ing gagkas ding biasa Lalto king ing tau atlu ya persona; Ing kapaniupilan inia gagawan na Personang animal yang magbabo kaya. Inia e patugut pasulung keng syensya, Personang mimisip ya ing paganan na. Nung inya ing tau lusuk at sakdal ya, Persona yang Angjel ing tataid kaya.
Aku man, nung misan, animal ku naman Ding para kung lasip buri kong supilan; Ibat king anak ku yang akaugalian Maki-pagtorneo kareng pasiknangan; Ing pamagsane ku e makanian-kanian King bakung maniambut karas ning labanan Ing pulung-arena buri keng sakupan Maguing aring leon, kampyon dang tangalan.
At nung misan naman metung kung makudta Sisibul king isip ing malagung diwa; Tipunan ko detang mapinung salita Saka ko ilala at piakma-akma; Potang mayari ne ing kanakung guewa, Poesia yang lunto yampang karing malda; At ing poesiang yan yang magsilbiing tanda King atin minisip king mayubung paksa.
At nung misan naman tapat keng susuyu Dimut kung kaguiwan king banal nang lagyu At panamdamn ning mabilug kung pusu Malapit ku Kaya, anak nakung bungsu; Nung paten daku man king krus da ipaku Ali ku pa-alian nung nanu ing tutu: Atin Dios! Atin Dios! Ing Dios yang mituru Baku lang palsintan ding kalupang bigu.
Nung misan, king ubud ning kapanamdaman Mipagkal-pagkal la ding atlung sikanan; Ing personang lasip manintun yang laman; Ing personang angjel babawal na neman; Ing personang angjel buri na mayap ngan; Ing personang lasip liliku yang dalan. Ing personang isip ya ing manimbangan Potang manatul ya, pikamuan da ne man.
Ing tau nanu ya? Ibat king anak ku Paki-intidian ke king pisni ding libru; Pikutang-kutang ku nung ninu ta aku, Pati siping bale pagugumasdan ku. Dapot angga ngening pilak na ing buak ku Menatili ya ring metung a misteryu . Bugtung ya mo waring luruk-lurukan ku. Ing tau nanu ya? NANU ya ing Tau.
[mag-edit] Nanu ya ing Psikologuia
Prosa neng: Renato B. Alzadon
Ding aliwa sasabian da king ing Psikologuia ya ing pamagaral king pamisip na ning tau, kalupa na ning pamamie kabaldugan king kapalyarian, at pamandapat king akasanayan a bague a ena kailangan pang pibulayan. Nung atin man katutuan kaniti, dapot kapirasu yang katutuan, uling makalakuan la ding bague pang-katawan at pang-kaladua. Ding aliwa naman sasabian da king ing Psikologuia ya ing pamagaral king panugali at pamirapatdapat na ning tau, kalupa na ning bague mayayakit, matitimbang, masusuri, masusukad,at magsilbing sanakan nung nanu yata kapupuntan. Nung atin man katutuan kaniti, kapirasu yang katutuan uling malalakuan la ding bague pang-pamisip at pang-kaladua. Bayang tune milarawan ing tune nang anyu ning Psikologuia, kailangan king talingtingan la ding pesonang bibilug king pangatau na ning metung a tau. Nung talingtingan ya mu ing bague pang-katawan at itabili ya ing bague pang-pamisip at pang-kaladua, ing pamanalinting eya ganap.Antimurin, nung tatalingtingan ya mu ing bague pang-kaladua o pamisip, at itabili ya ing bague pang-katawan, ing pamanalinting eya ganap. King ulina niti, yampang ke king pamanyuri ra ding masusing Psikologong kapampangan, king ing tune nang kabaldugan ning Psikologuia, ya ing masusing pamag-aral karing atlu nang persona ning tau--Ing Personang Lasip, Ing Personang Pamisip, at Ing Personang Anghel.
Agpang karing talatuki na ning Psiko-analitikong pamamatyawan, ing malalam nang kaisipan ning tau mepirake ya king atlung dake pemansaganan dang Id, Ego, ampon Superego. Ing Id a luklukan na ning kalibyan kena re king matas a pedestal at binie re kaya ing taguring peka-sibul na ning sikanan ning tau ban lunto ing miyaliwang bague, at kareti kabilang ne ing paninap. Matampa mu ing ipaganaka tamu king ding katayang milalarawan king kalamnan ning pamisip ela bague magsilbing tangalan uling meapsi la king alapap ning diwa. Nanupata,deta mung talagang migsane king mesabing pamamatyawan ding tune makawaga king malalam nang kabaldugan. Para karing talabasang Kapampangan, marapat mu king ilarawan ya ing Psikologuia king anyung malyari nang asanak ning kaisipan, a ing tau atin yang kaladua, atin yang katawan at pamisip. Kesa king ume tamung lilito king alapap ning diwa, ume tamu king matulid a dalan at sabian tanang alang kapikakunuan king ing tau atin yang kaladua at ena bala nung tanggapan ne o ali ne ning syensya, pablasang king makabang panaun, ding talasulat king marangle na ning Psikologuia, seria deng pinimpin ing paksa ning kaladua, uling ere agyung pamatutuanan king atin pin.Etamu sasabian king agyu tayang pamatutuanan, dapot e mangabaldugan a uling eya akayabutan pamatutuanan king ala pin kaladua. Nung ing kaladua milele ya king marangle ning Psikologuia, kapilan man ing Psikologuia e miganap. Inia kesa king sabian tamung Super-ego, Ego, at Id, sabian tanang alang kanglap king ing tau katawan ya, pamisip ya, at kaladua ya.
Agpang naman karing talatuki na ning galal at parusang pamamatyawan, ing kaisipan na ning tau malinis yang papil at ing misulat karin inungyung ne ning aparalanan na king bie. Detang bague babie tula king tau ila ding dapat a malamang pasibayu nang daptan uli kaseng makabie lang tula at kapasnawan. King aliwang banda, detang dapat a babie kaplas at parusa kaministilan lang e na miulitan uling ela babie kaligayan at kapasnawan king tau nune kaligaligan. King maragul dang kapaniwalan, asasabi ra ding talatuki na niting pamamatyawan king magsilbi deng iyungyung, ibayu, O iulma ing pamirapat-dapat na ning tau kapamilatan na ning pamamie galal king pagnasan dang dapat O kaya kaparusan king era pagnasan a dapat.Maustang mayayakit king ing anti kaniting pamamatyawan, kalupa na ning Psiko-analitikung pamamatlawe, linele re ing kaladua a balamu wari ala yang ulaga ing kaladua na ning tau uling eya magsilbing sukdan, at ing maulagang bague king pamamatlawe anti kaniti ya mu kabud ing pamirapat-dapat na ning katawan. Eta na pagmulalan nung makanian ing ipairal dang kapamalakan, pablasa kaseng iting pamamatyawan meangu ya mu king pamagaral da king panugali at pamirapatdapat ding animal, at e king panugali at pamidapat-dapat ding taung maki matas a prinsipyu nung nu magbabo ya ing personang kaladua. Ing historia yang patutu, ing galal at ing parusa ala yang epektu kang Propetang Daniel, kang Mahatma Gandi, Kang Doctor Jose Rizal, at Kang Benigno Aquino Jr. at dakal pang aliwang e tatakut keng parusa at e sugapa keng galal pablasang magbabo ya king pangatau ra ing personang kaladua. Bilang kagalangan karing talatuki na niting pamamatyawan, eta mu sasabian king makalisya ya king katutuan ing karelang pamamatlawe, nune sasabian tamung nung katawan yamu, agyang makikasamut yapang pamisip ing metung a pamamatyawan, nung ala yang kaladua, ing pamamatyawan eya ganap.
