Pompeu Fabra
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Pompeu Fabra i Poch (Gràcia, 1868 - Prada de Conflent 1948), foguèt un filològ catalan qu'establiguèt la normativizacion de la lenga catalana.
[Modificar] Vida
Engenhaire industrial, dempuèi jove se dediquèt a estudiar lo catalan. Promoguèt, a travèrs de la revista "L'Avenç", una campanha per reformar l'ortografia (1890-91) e publiquèt (1904), amb Jaume Massó i Torrents e Joaquim Casas i Carbó, un Tractat d'ortografia catalana (1904). Participèt activament al I Congrés Internacional de la Llengua Catalana (1906). Publiquèt, en 1912, la Gramática de la lengua catalana (en castelhan, una de sas òbras mai importantas).
Establit a Bilbao, ont ocupava una cadièra de quimia, aprofondiguèt l'estudi dels grands romanistas. Partiguèt a Badalona en 1911, per èsser professor a la cadièra de catalan (creada per la Diputacion de Barcelona , presidida per Enric Prat de la Riba) e membre de la seccion filologica de l'Institut d'Estudis Catalans, que mai tard ne foguèt president, coma tanben de l'Institut. L'Institut promulguèt las Normes ortogràfiques en 1913, e mai tard (1917) lo Diccionari ortogràfic. Publiquèt la Gramàtica catalana (1918) oficiala de l'Institut.
Se dediquèt tanben a l'educacion, redigent lo popular Curs mitjà de gramàtica catalana, publicat per l'Associació Protectora de l'Ensenyança Catalana (1918).
Foguèt autor de las Converses filològiques, collaboracions al jornal "La Publicitat", publicadas aprèp la Colleccion "Popular Barcino". Benlèu son òbra mai famosa foguèt lo Diccionari general de la llengua catalana (1932), coma primièr pas vèrs lo futur diccionari de l'Institut.
Gràcias a son naut prestigi scientific, foguèt nomenat decan de l'Universitat de Barcelona sens oposicion (1932). Empresonat en 1934, devenguèt fòrça popular en Catalonha. En 1939 s'exilhèt en França, ont visquèt a París, Montpelhièr e Prada de Conflent. Presidiguèt los Jòcs Florals de Montpelhièr (1946).
Cada an, sa tomba a Cuixà, prèp de Prada, es visitada per de milièrs de catalans encara uèi.
[Modificar] Influéncia
L'òbra de Pompeu Fabra inspirèt tan per sa demarcha coma per sas causidas lo trabalh de Loís Alibèrt e particularament la Gramatica occitana segon los parlars lengadocians.
