Juan Manuel de Rosas
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Juan Manuel de Rosas (vadut Juan Manuel José Domingo Ortiz de Rozas y López de Osornio a Buenos Aires, lo 30 de març de 1793; † Southampton, Anglatèrra, lo 14 de març de 1877, tanben conegut com lo brigadièr generau Juan Manuel de Rosas, lo Restaurador de las leis - castelhan Restaurador de las leyes - o simplament lo Restaurador) que ho un militar e un òmi politic argentin governador de Buenos Aires. Après la soa victòria suber lo generau Juan Lavalle en 1828, que gavidè la confederacion argentina. Après la soa des.hèita de la batalha de Caseros lo 3 de heurèr de 1852, lo son regim federau qui avèva perdut los sostien d'autes capdaus federaus com Justo José de Urquiza, que cadó e Rosas qu'avó d'acabar la soa vita en Anglatèrra en exil.
Qu'ei ua figura hèra polemica per'mor que governè durant lo conflictes enter unitaris e federaus. Peus sons detractors que ho un dictator deus sanguinaris oposat au progrès, enemic deus itellectuaus, xenofòb e qui isolè lo país en tot impausar la terror dab la soa milícia aperada la Mazorca ; aquesta vision que ho desenvolopada per l'escrivan e president Domingo Faustino Sarmiento. Peus sons partisants, au contre, Rosas que dehenó los interests deu país contre los capitaus francés e anglès ; que tranctè dab los indians de la pampa enlòc deus exterminar sistematicament, çò qui'u èra falicitat per la soa pregonda coneishença de l' araucan de la pampa (qui n' escrivó ua gramatica e un diccionari), mentre qui los sons enemics unitaris, après la desh.èita deu Restaurador, e perpetroren un genocid indians au cors de la campanha au desèrt gavidada peu generau Julio Argentino Roca e qu' impausoren un sistèm chic democratic (dab eleccions trucadas e shens cap vòt secret) au servici deus capitaus estrangèrs e deus interests d'ua oligaraquia virada de cap a Euròpa e qui mespresava Argentina e los argentins.
