Canis lupus familiaris
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
| can/gos/chin | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||
| Pinscher alemand | |||||||||
| Classificacion classica | |||||||||
| Règne | Animalia | ||||||||
| Embrancament | Chordata | ||||||||
| Sosembr : | Vertebrata | ||||||||
| Classa | Mammalia | ||||||||
| Sosclassa | Theria | ||||||||
| Infraclassa : | Eutheria | ||||||||
| Òrdre | Carnivora | ||||||||
| Sosòrdre : | Caniformia | ||||||||
| Familha | Canidae | ||||||||
| Genre | Canis | ||||||||
| Espècia : | Canis lupus | ||||||||
| Sosespècia | |||||||||
| Canis lupus familiaris | |||||||||
|
|
|||||||||
Percorrètz la biologia sus Wikipèdia :
|
|||||||||
.svg/20px-AlphaHelixSection_(blue).svg.png){kind=small}
Lo can (reg. chan) o gos o chin es un mamifèr de l'òrdre dels carnivòrs e de la familha dels Canidae, coma tanben los lops, las mandras e los coiòts. Se pensa que foguèt d'en primièr la resulta de la domesticacion de lops que se seriá facha fa aperaquí 15 000 ans. La femèla es la canha o la gossa e los pichòts (cadèls) son de canhòts o gossets. Lo fach d'aver de gossets se pòt dire canhotar o gossetar. Unes scientifics pensan que lo gos domestic es una sotespécia de lop, Canis lupus familiaris.
La societat canina se caracteriza per una ierarquia de companhonia, ont cada membre ten un reng dins la societat, e cadun a una leialtat de las grandas envèrs lo grope. Los cans creisson en societat umana perqué las sieunas relacions ambe d'umans imitan los sieus esquèmas socials naturals. Lo gos es totjorn conscient de son reng de cara a sa posicion dins lo grope, e cal remarcar qu'un gos sovent se considèra el meteis l'animal màger, mentre considèra que lo sieu proprietari uman li es subordinat.
Somari |
[Modificar] Etimologia e taxonomia
L'especia foguèt originalament classificada coma "Canis familiarus domesticus" per Linnaeus al 1758 [2]. En 1993, los cans foguèron reclassificats coma una sosespecia del lòp gris, Canis lupus, per la "Smithsonian Institution" e la "Societat Americana de Mamiferofíls". Lo mot can pòt far referéncia a d'autres animals que son pas de cans. Un exemple pòt èsser lo can de la prada, qu'es pas mai qu'un tipe d'esquiròl o rat. Lo mot "can" ven de la raiç indoeuropèa kwon, que donèt una forma kani al latin. D'aquí provenon totas las formas romanicas coma can, chien e cane.
Latin: Canis familiaris, Canis lupus familiaris, Canis domesticus, Canis canis
[Modificar] Provèrbis
- "Totes los gosses que jaupan mossegan pas".
- "Cal totjorn donar un òs al can fòl".
- "Lo can pel pan mòu la coa".
[Modificar] Referéncias
- Referéncia Fauna Europaea : Canis lupus (en)
- Referéncia ITIS : TSN 180596 Canis lupus Linnaeus, 1758 (en)
- Referéncia AnimalDiversityWeb : Canis lupus (en)
- Referéncia AnimalDiversityWeb : Canis lupus familiaris (en)
- Referéncia NCBI Taxonomy : Canis lupus (en)
- Referéncia NCBI Taxonomy : Canis familiaris (en)
- Referéncia IUCN : 3746 Canis lupus Linnaeus, 1758 (en)
- Referéncia IUCN : 41585 Canis lupus familiaris (en)
[Modificar] Ligams extèrnes
