Nationale Bond Landbouw en Maatschappij
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Nationale Bond Landbouw en Maatschappij werd opgericht op 29 mei 1933 in zaal Ogterop te Meppel. De bond was opgericht door een samengaan van meerdere provinciale Boerenbonden, die enkele jaren eerder overal in Nederland waren opgericht uit onvrede over de economische toestanden in de landbouw en doordat er de politiek partijen te weinig voor de boeren werd gedaan. Deze Boerenbonden onderscheidden zich vooral tegenover de bestaande Landbouwgenootschappen, door een meer politiek betrokkenheid en zich duidelijker uit te spreken, men wist in korte tijd ook over enorme ledenaantallen te beschikken en bereikte grote opkomstmassa's bij gehouden vergaderingen en landdagen.
[bewerk] De Landbouwcrisis
De enorme prijsdalingen van akkerbouwproducten beginnend in de zomer van 1921, was zo groot, dat was in nog honderd jaar daarvoor zo slecht geweest. Ook van de veeteeltproducten werden de prijzen steeds slechter, zodat vanaf 1923 het prijsniveau zodanig slecht was, dat men niet meer van een lonend landbouwbedrijf kon spreken. Behalve de oprichting van de Plattelandersbond, onder leiding van boer A. Braat uit Hekelingen gebeurde er vanuit de andere politieke partijen niets om verbetering in de economische landbouwtoestand aan te brengen. De drie centrale landbouworganisaties, die deels op confessionele grondslag waren opgericht, het KNLC (Koninklijk Nederlandsch Landbouw Comité), de KNBTB (Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond) en de CBTB (Christelijke Boeren- en Tuindersbond) vergaderden wel regelmatig maar wisten geen harde vuist te maken richting de politiek in Den Haag. Het was de Groninger boer H.D. Louwes, voorzitter van de Groninger Maatschappij van Landbouw, die pas in 1930 toen de landbouw al in een crisis was geraakt met wat meer ruchtbaarheid de knuppel in het hoenderhok gooide. Louwes kwam vooral met citaten van de landbouweconoom Jan Smid, die er onder meer op aangedrongen had dat de landbouwende bevolking een betere prijs voor hun producten gegarandeerd moest worden om een redelijker bestaan te hebben. De landbouwsector werd met de lagere prijzen door de monopoliepositie van enkele grote industriële bedrijven behoorlijk uitgebuit.
[bewerk] De Boerenbonden
Bij de regering was wat beroering ontstaan en middels een gegarandeerde tarweprijs en steun aan suikerbietentelers was er enige verbetering ontstaan. Doch dit betrof alleen de kleiboeren, een categorie waartoe ook Louwes behoorde en was er voor de akkerbouwers op de zandgronden geen enkele financiële verbetering waarneembaar.
Dit gaf veel onrust en acties onder de boeren op de zandgronden en in de Veenkolonïen. Het waren drie Drentse jonge boeren uit Annerveen, H.J. Hamming, K. Pot en Gerhardus Dieters die de aanzet gaven tot de oprichting van een Boerenbond. Na enkele voorvergaderingen in de herfst van 1931, werd tijdens een door zo'n 2000 personen bezochte vergadering op 23 december in Bellevue te Assen deze nieuwe Drentsche Boerenbond opgericht.
Deze avond stond onder leiding van J. de Lange uit Wijster.
