Milieuramp

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Vervuiling van de Franse kust door olie in 1978

Een milieuramp is een ramp veroorzaakt door het al dan niet opzettelijk vrijkomen van een grote hoeveelheid verontreinigende (chemische) stoffen in het milieu (via water, bodem, of lucht).

Milieurampen zijn meestal het gevolg van ongevallen of menselijk falen. Natuurrampen kunnen ook een milieuramp veroorzaken. Een zware vulkaanuitbarsting die enorme hoeveelheden stof in de atmosfeer verspreidt bijvoorbeeld. Natuurrampen kunnen ook indirect een milieuramp veroorzaken, bijvoorbeeld een aardbevingen of overstromingen die schade berokkenen aan chemische installaties waardoor er verontreinigende stoffen worden vrijgezet. Ook militaire conflicten kunnen zodanige nadelige gevolgen voor het milieu hebben dat die als een milieuramp kunnen bestempeld worden.

Of een lozing van verontreinigende stoffen daadwerkelijk leidt tot een milieuramp, hangt af van verscheidene factoren, onder meer:

de aard en de hoeveelheid van de geloosde stoffen;
de omstandigheden waarin die geloosd worden;
de grootte (oppervlakte, aantal dieren, ...) van het blootgestelde milieu;
de kwetsbaarheid van het blootgestelde milieu voor die stoffen;
de mogelijkheid om de gevolgen van de lozing te bestrijden.

Vooral lozingen in water (rivieren of zeewater) kunnen grote milieurampen veroorzaken, daar de verontreiniging zich over grote afstanden kan verspreiden. Landsgrenzen vormen daarbij uiteraard geen belemmering.

De gevolgen van een milieuramp kunnen zich soms pas na een zekere tijd manifesteren, en zijn meestal vrij lang van duur. Vaak kan het milieu zich op termijn herstellen van een milieuramp, hoewel dit natuurlijk niet opgaat voor unieke soorten of gebieden.

Inhoud

1 Enkele grote milieurampen
2 Rampen die ontstaan zijn door niet in te grijpen
3 Externe link

[bewerk] Enkele grote milieurampen

[bewerk] Rampen met olieverontreiniging

Zie Geschiedenis olietankers voor rampen met olietankers

18 maart 1967 - De Liberiaanse tanker Torrey Canyon vaart voor de kust van Cornwall op een rif en breekt een week later in twee, waardoor 119.000 ton Kuwait crude oil (ruwe aardolie) in zee terechtkomt.
9 augustus 1974 - De Nederlandse tanker Metulla loopt aan de grond in de Magellaanstraat bij zuid-Chili. 53.000 ton ruwe olie vervuilt de stranden van Vuureiland en tot 40.000 pinguïns komen om.
12 mei 1976 - De Spaanse tanker Urquillo loopt bij La Coruña op de rotsen. Ruim 100.000 ton olie komt in zee terecht.
16 maart 1978 - De Liberiaanse supertanker Amoco Cadiz zinkt voor de kust van Bretagne. 230.000 ton ruwe olie komt vrij en vervuilt de Bretonse kusten; duizenden zeevogels komen om.
3 juni 1979 - Na een blowout op het Mexicaanse olieplatform Ixtoc I lekt 440.000 tot 1.400.000 ton ruwe olie in de Golf van Campeche, het grootste olielek uit de geschiedenis. Het duurt negen maanden om het lek te dichten; een groot deel van de olie komt terecht op de kust van Texas.
24 maart 1989 - De Amerikaanse supertanker Exxon Valdez loopt vast in het Nauw van Prins William (Alaska). 45.000 ton ruwe olie komt in zee terecht en op de kust van Alaska, waarbij grote aantallen zeevogels, otters en robben sterven. Dit wordt beschouwd als de grootste ecologische ramp uit de Amerikaanse geschiedenis.

Brandend olieveld in Koeweit gedurende de Desert Storm oorlog (1991)

Januari 1991 - Ongeveer één miljoen ton olie ontsnapt uit olie-installaties (waaronder gesaboteerde off-shore boorputten) na de bezetting van Koeweit door Irak en de daaropvolgende Operatie Desert Storm (de Golfoorlog van 1990-1991). Irak wilde hiermee een mogelijke aanlanding van geallieerde amfibievoertuigen bemoeilijken.
3 december 1992 - De Griekse tanker Aegean Sea breekt in twee op een rots bij het binnenvaren van de Spaanse haven La Coruña. 70.000 ton olie komt vrij en vervuilen de kust van Galicië.
5 januari 1993 - De tanker Braer loopt in zwaar weer aan de grond, bij de Shetlands, na het uitvallen van de machines. In 12 dagen kwam 84.700 ton Gulfaks crude oil (ruwe aardolie) en 1500 ton bunkers (zware stookolie) in zee terecht. In de zware storm werd het schip door de zeeën compleet kapot geslagen. Door het slechte weer kon alleen worden gewerkt met bestrijdingsmiddelen vanuit vliegtuigen. Het opmerkelijke aan deze ramp was dat nagenoeg alle olie was verdwenen, als het ware kapot geslagen door de zware zeegang. De oliedruppels bleken zich te hebben gebonden aan bodemsedimenten en waren gezonken. Ook werd veel olie, door de zware storm, over de rotskust verspreid. In zalmkwekerijen op zee moesten miljoenen vissen worden vernietigd. Pas na 6 jaar was het mariene leven weer normaal.
Oktober 1994 - In de Russische deelrepubliek Komi breekt een oliepijpleiding, waarna 14.000 ton olie in de toendra en de rivieren stroomt (andere bronnen zoals Greenpeace spreken over meer dan 200.000 ton gelekte olie).
16 februari 1996 - De Liberiaanse tanker Sea Empress zinkt voor de kust van zuid-Wales. 147.000 ton ruwe olie ontsnapt en vervuilt onder meer eilanden met zeldzame vogelpopulaties. Circa 25.000 zeevogels sterven.
13 december 1999: De Maltese olietanker Erika met 31.000 ton zware stookolie (HFO: Heavy Fuel Oil) aan boord breekt in tweeën voor de zuidkust van Bretagne. Er komt in eerste instantie ongeveer 10.000 ton vrij, die de Bretonse kust vervuilt en 300.000 vogels komen om. Grote schade werd toegebracht aan het mariene leven en de zeebodem; later (tussen maart en juli 2000) lekt er opnieuw ongeveer evenveel uit het wrak. Dit betekent dat zich nog 11.000 ton zware stookolie in de twee wrakdelen bevindt. De ramp leidt ertoe dat de Europese Unie strengere voorwaarden voor olietransport uitvaardigt.
16 januari 2001: De tanker Jessica, geladen met 900 ton stookolie, loopt aan de grond bij één van de Galápagoseilanden. De tanker verliest meer dan 80 procent van zijn olie, die de zeebodem en de stranden van de unieke eilanden vervuilt. De opruiming wordt extra bemoeilijkt omdat er geen chemische bestrijdingsmiddelen mogen gebruikt worden vanwege het kwetsbare milieu op de Galápagoseilanden.
13 november 2002: De onder Bahama's vlag varende olietanker Prestige komt tijdens een storm in moeilijkheden voor de kust van Galicië. Omdat er olie uit het schip lekt wordt het verder van de kust gesleept en in eerste instantie lijkt daarmee een grote milieuramp voorkomen. Op 19 november breekt de tanker echter in twee en zinkt, waarbij toch een grote hoeveelheid olie vrijkomt en de kust vervuilt.
14 december 2002: De Noorse cargo Tricolor kapseist en zinkt na een aanvaring met een containerschip in de Noordzee voor de noord-Franse kust. Tijdens de pogingen om het wrak te bergen komen 170.000 liter zware olie in zee terechtkomt die naar de Belgische en Nederlandse kust afdrijven. Onder meer het natuurreservaat Het Zwin wordt erdoor vervuild.
14 en 15 juli 2006: de elektriciteitscentrale Jiyeh aan de Libanese kust wordt gebombardeerd in de Israëlisch-Libanese oorlog van 2006, waardoor er tussen 20.000 en 30.000 ton olie in de de Middellandse Zee stroomt.
11 november 2007: vanwege een zeer zware storm breekt de Russische olietanker Volgoneft-139 in de buurt van de Russische havenstad Port Kavkaz doormidden en stroomt er zo'n 2.000 ton stookolie in de Zwarte Zee. Ook negentien andere schepen lijden schipbreuk, waardoor er nog meer olie alsook zwavel in de zee komt. De olieramp neemt later de vorm van een milieuramp aan, het strand van Port Kavkaz wordt over een lengte van vijftig kilometer met olie besmeurd, tienduizenden volgels en duizenden vissen leggen het loodje, diverse spaarzaam in de Zwarte Zee voorkomende dolfijnen worden ook aangetast. De olieramp dreigt zich via de Straat van Kertsj (daarin bevindt zich al tienduizend ton olie) naar de Zee van Azov uit te breiden.

[bewerk] Rampen met veel menselijke slachtoffers

Er wordt getwijfeld aan de feitelijke juistheid van een of meer onderdelen van dit artikel.

Raadpleeg de bijbehorende overlegpagina voor meer informatie, en pas na controle desgewenst het artikel aan.
Opgegeven reden: 1999 lijkt me wat vroeg voor deze foto, want Osama wordt erin vermeld. Op de beschrijving van het bestand staat als datum 1 september 2006.

Demonstratie in Bhopal tegen Union Carbid (1999)

Londen (Engeland), december 1952-maart 1953: een bijzonder zware smog-episode (combinatie van mist (fog) en rook (smoke) afkomstig van de verbranding van kolen en van de uitlaatgassen van voertuigen) boven Londen leidt in de winter van 1952-1953 tot naar schatting 12.000 doden, vooral onder de kwetsbare leden van de bevolking (kinderen, bejaarden, mensen met ademhalingsproblemen).
Seveso (Italië), 10 juli 1976: na een explosie in het chemische bedrijf ICMESA (onderdeel van Hoffman-La Roche) wordt de bodem in de omgeving vervuild met dioxine. De meest vervuilde bodem dient te worden afgegraven. Dit ongeval is mede aanleiding tot het opstellen van een Europese regelgeving om de gevaren van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen zijn betrokken, te beheersen (de zogenaamde Seveso-richtlijn).
Bhopal (India), 3 december 1984: in de Union Carbide India Limited (UCIL)-fabriek in Bhopal waar pesticiden worden gemaakt, ontsnapt een giftige gaswolk (met methylisocyanaat) die een groot aantal slachtoffers maakt bij de omwonenden: meer dan 7000 mensen stierven in de dagen die volgden op het gaslek; ongeveer 15.000 stierven in de daaropvolgende jaren. Ongeveer 100.000 mensen lijden tot aan de dag van vandaag aan chronische en uitputtende ziekten als gevolg van hun blootstelling aan het giftige gas.
Tsjernobyl (Oekraïne), 26 april 1986: het ongeval in de nucleaire centrale veroorzaakt radioactieve neerslag in grote delen van Europa.

[bewerk] Andere

Bazel (Zwitserland), 1 november 1986: bij een brand in het bedrijf Sandoz komt er bluswater, vermengd met ongeveer twintig ton pesticiden, in de Rijn terecht. Dit zorgt stroomafwaarts voor vissterfte over honderden kilometers.
Grote (aangestoken) bosbranden in Indonesië en Brazilië in 1998 zorgen voor wijdverspreide luchtverontreiniging in meerdere landen.
Spanje, 25 april 1998. Een dijk rond een meer met afvalwater van een pyrietmijn breekt door. Het water stroomt in de rivier Guadiamar. Het water bevat zware metalen cadmium, lood en koper. Er treedt grote vissterfte op en landbouwgrond wordt onbruikbaar. Ook vogels sterven door het eten van de vervuilde vis. De dam bleek zwak te zijn, waarbij waarschuwingen genegeerd werden. Het Canadees-Zweedse bedrijf Boliden ltd. werd hieraan schuldig verklaard. Het bedrijf betaalde vervolgens de kosten voor het opruimen en een schadevergoeding voor de gedupeerden.
Baia Mare (Roemenië), 30 januari 2000: ten gevolge van een dijkbreuk van een bezinkingsbekken komt circa 100.000 kubieke meter water met hoge cyanideconcentraties in een rivier terecht en vloeit via de rivier de Tisza naar de Donau; de waterverontreiniging (waarbij ook verontreiniging met metalen als koper, zink, lood) treft ook Hongarije en Servië.
Modderstroom Sidoarjo, Indonesië, mei 2006

[bewerk] Rampen die ontstaan zijn door niet in te grijpen

De term "milieuramp" wordt soms ook gebruikt om een toestand aan te duiden die niet het gevolg is van een catastrofale (kortstondige) gebeurtenis, maar wel het cumulatieve gevolg van langdurige, al dan niet continue, blootstelling aan verontreiniging. Enkele voorbeelden:

De uitdroging en toenemende vervuiling van het Aralmeer in Rusland waardoor alle leven uit het meer is verdwenen.
De historische proefnemingen met kernwapens in de Stille Zuidzee kunnen als een milieuramp bestempeld worden.