Likertschaal

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De Likertschaal is een doorgaans schriftelijke methode om moeilijk te kwantificeren gegevens toch te kunnen ondervragen en te kunnen voorzien van een ordinaal meetniveau. De schaal is vernoemd naar Rensis Likert, die de schaal voor het eerst in 1932 gebruikte^[1]. Het gebruik van Likertschalen is vooral in de psychologie en sociale wetenschappen nog steeds erg populair.

Aan de respondent wordt gevraagd de mate van instemming met een bepaalde uitspraak aan te geven door middel van een meerkeuze antwoordmodel. De extremen van het antwoordmodel geven de mate van instemming met, danwel afwijzing van, de uitspraak aan. Veel gebruikte extremen zijn "volledig mee eens" en "volledig mee oneens", hoewel andere varianten ook tot de mogelijkheden behoren.

Veel gebruikte schaallengten zijn 5- en 7-punts Likertschalen, maar ook langere schalen worden soms gebruikt. Wel zijn er aanwijzingen uit experimenten op basis van de meettheorie dat mensen over het algemeen voor de meeste psychometrische constructen geen zinnig onderscheid tussen meer dan 5 verschillende antwoordcategorieën maken.

Voor veel statistische analyses is het noodzakelijk om te veronderstellen dat de antwoorden op de Likertschaal niet alleen ordinaal, maar ook interval geschaald zijn. Formeel voldoen Likertschalen echter niet aan deze eis. De 'afstand' tussen twee opeenvolgende antwoordcategorieën zoals "eens" en "noch mee eens, noch mee oneens" is niet noodzakelijkerwijs gelijk aan de 'afstand' tussen twee andere opeenvolgende antwoordcategegoriën zoals "helemaal mee eens" en "eens". Toch wordt in een aantal wetenschapsgebieden nog wel aangenomen dat elke opeenvolgende antwoordcategorie precies even 'ver' van de voorgaande als de opvolgende antwoordcategorie staat. Ontwikkelingen in de meettheorie, bijvoorbeeld in de vorm van Rasch-modellen, hebben een dergelijke versimpeling achterhaald gemaakt. Desalniettemin zijn er nog grote groepen wetenschappers en praktijkbeoefenaars die eenvoudigweg een numerieke waarde van 1 tot het aantal categorieën aan elke antwoordmogelijkheid toekennen en op basis daarvan uitspraken plegen te doen.

Voor het meten van een construct met behulp van een Likertschaal wordt doorgaans gebruik gemaakt van meerdere vragen. Het gebruik van het woord "schaal" kan in deze context soms verwarrend zijn, omdat hiermee niet alleen naar het aantal antwoordcategorieën verwezen wordt, maar ook naar alle vragen gezamenlijk die het meetinstrument vormen.

[bewerk] Voorbeeld

Om de attitude ten opzichte van een bepaald product te meten kunnen bijvoorbeeld de volgende vragen gesteld worden:

Ik heb een positief gevoel bij dit product
Ik heb een hekel aan dit product
Het product doet wat het belooft

Voor elk van deze drie vragen kan de respondent uit dezelfde vijf antwoordopties: Helemaal eens / eens / noch mee eens, noch mee oneens / oneens / helemaal oneens. Voor een goede interpretatie is het noodzakelijk dat de resultaten van de tweede vraag omgekeerd gecodeerd worden. De vraag is immers negatief geformuleerd.