Lijst van onregelmatige werkwoorden in het Nederlands
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een onvolledige lijst van onregelmatige werkwoorden in het Nederlands.
Van gelijksoortig vervoegde werkwoorden wordt alleen het basiswerkwoord vermeld. afblijven, verbieden enz. worden dus niet apart vermeld, maar bijv. bekvechten en stofzuigen wel.
Inhoud |
[bewerk] Sterke, zwakke en onregelmatige werkwoorden
Zwakke werkwoorden hebben een verleden tijd met een zog. dentaalsuffix, dus met een achtervoegsel waar een d of een t in zit. Voorbeelden: maakten, gemaakt, hoorden, gehoord.
Sterke werkwoorden hebben een verleden tijd zonder dentaalsuffix, namelijk met een verandering van de klinker in de stam van het werkwoord. Voorbeelden: schreven, geschreven, boden, geboden.
De begrippen sterk werkwoord en zwak werkwoord slaan dus op de manier waarop de vormen van de verleden tijd worden vervoegd.
De sterke werkwoorden beschouwt men vaak als onregelmatig maar er zijn ook zwakke onregelmatige werkwoorden. Voorbeelden: (we) zeiden, (ik) kon. Hier gaat het om zwak vervoegde werkwoorden, die echter onregelmatig zijn geworden. In eerste geval werd de eg tot een ei (zegden > zeiden); in het tweede geval viel de de-uitgang weg (konde > kon). Soms zijn er combinaties van vormveranderingen: (ik) zegde > zeide > zei; (ik) wolde > woude > wou.
[bewerk] Alleen voorkomend in sterke vorm
| bederven | bedierf | bedorven** (derven is echter zwak) |
| bedriegen | bedroog | bedrogen |
| beginnen | begon | begonnen* |
| bergen | borg | geborgen |
| bevelen | beval | bevolen |
| bezwijken | bezweek | bezweken* |
| bidden | bad | gebeden |
| bieden | bood | geboden |
| bijten | beet | gebeten |
| binden | bond | gebonden |
| blazen | blies | geblazen |
| blijken | bleek | gebleken* |
| blijven | bleef | gebleven* |
| blinken | blonk | geblonken |
| breken | brak | gebroken* |
| buigen | boog | gebogen |
| dingen | dong | gedongen |
| doen | deed | gedaan |
| dragen | droeg | gedragen |
| drijven | dreef | gedreven |
| dringen | drong | gedrongen |
| drinken | dronk | gedronken |
| druipen | droop | gedropen |
| duiken | dook | gedoken |
| dwingen | dwong | gedwongen |
| eten | at | gegeten (echter deelwoord overéten zonder g) |
| fluiten | floot | gefloten |
| gaan | ging | gegaan* |
| gelden | gold | gegolden |
| genezen | genas | genezen |
| genieten | genoot | genoten |
| geven | gaf | gegeven |
| gieten | goot | gegoten |
| glijden | gleed | gegleden |
| glimmen | glom | geglommen |
| graven | groef | gegraven |
| grijpen | greep | gegrepen |
| hangen | hing | gehangen |
| heffen | hief | geheven |
| helpen | hielp | geholpen |
| hijsen | hees | gehesen |
| houden | hield | gehouden |
| houwen | hieuw | gehouwen (echter beeldhouwen is zwak) |
| kiezen | koos | gekozen (echter naast uitverkozen ook uitverkoren) |
| kijken | keek | gekeken |
| kijven | keef | gekeven |
| klimmen | klom | geklommen |
| klinken | klonk | geklonken |
| kluiven | kloof | gekloven |
| knijpen | kneep | geknepen |
| komen | kwam | gekomen* |
| krijgen | kreeg | gekregen |
| krijten | kreet | gekreten |
| krimpen | kromp | gekrompen |
| kruipen | kroop | gekropen |
| kwijten | kweet | gekweten |
| laten | liet | gelaten |
| lezen | las | gelezen |
| liegen | loog | gelogen |
| liggen | lag | gelegen |
| lijden | leed | geleden |
| lijken | leek | geleken |
| lopen | liep | gelopen* |
| luiken | look | geloken* |
| mijden | meed | gemeden |
| moeten | moest | gemoeten** (ontmoeten is echter zwak) |
| nemen | nam | genomen |
| nijgen | neeg | genegen |
| nijpen | neep | genepen |
| plegen | placht | - (in bet. "de gewoonte hebben"; VT kan ook zwak zijn) |
| plegen | pleegde | gepleegd (in bet. "begaan") |
| pluizen | ploos | geplozen |
| prijzen | prees | geprezen |
| rieken | rook | geroken |
| rijden | reed | gereden |
| rijgen | reeg | geregen |
| rijten | reet | gereten |
| rijzen | rees | gerezen* |
| roepen | riep | geroepen |
| ruiken | rook | geroken |
| schelden | schold | gescholden |
| schenden | schond | geschonden |
| schenken | schonk | geschonken |
| schieten | schoot | geschoten |
| schijnen | scheen | geschenen** |
| schijten | scheet | gescheten |
| schrijden | schreed | geschreden |
| schrijven | schreef | geschreven |
| schuiven | schoof | geschoven |
| slaan | sloeg | geslagen |
| slapen | sliep | geslapen |
| slijpen | sleep | geslepen |
| slijten | sleet | gesleten |
| slinken | slonk | geslonken* |
| sluipen | sloop | geslopen |
| sluiten | sloot | gesloten |
| smelten | smolt | gesmolten |
| smijten | smeet | gesmeten |
| snijden | sneed | gesneden |
| snuiten | snoot | gesnoten |
| snuiven | snoof | gesnoven |
| spijten | speet | gespeten |
| spinnen | spon | gesponnen |
| splijten | spleet | gespleten |
| spreken | sprak | gesproken |
| springen | sprong | gesprongen* |
| spruiten | sproot | gesproten* |
| spuiten | spoot | gespoten |
| staan | stond | gestaan |
| steken | stak | gestoken |
| stelen | stal | gestolen |
| sterven | stierf | gestorven* |
| stijgen | steeg | gestegen* |
| stijven | steef | gesteven* in bet. "met stijfsel behandelen" |
| stinken | stonk | gestonken |
| strijden | streed | gestreden |
| strijken | streek | gestreken |
| stuiven | stoof | gestoven |
| tijgen | toog | getogen |
| treden | trad | getreden |
| treffen | trof | getroffen |
| trekken | trok | getrokken |
| uitscheien | schee uit | uitgescheeën* (spreektaal, onregelmatig; merk op dat uitscheiden zwak is en vervoegd met hebben) |
| vallen | viel | gevallen* |
| vangen | ving | gevangen |
| vechten | vocht | gevochten (echter bekvechten is zwak) |
| verdrieten | verdroot | verdroten |
| verdwijnen | verdween | verdwenen* |
| vergelijken | vergeleek | vergeleken |
| vergeten | vergat | vergeten** |
| verlaten | verliet | verlaten |
| verliezen | verloor | verloren** |
| verslinden | verslond | verslonden |
| vertrekken | vertrok | vertrokken |
| verzinnen | verzon | verzonnen |
| verzwelgen | verzwolg | verzwolgen* (echter zwelgen is ook zwak) |
| vinden | vond | gevonden* |
| vlechten | vlocht | gevlochten |
| vliegen | vloog | gevlogen (echter zweefvliegen is zwak) |
| vóórkomen | kwam voor | voorgekomen* |
| voorkómen | voorkwam | voorkomen* |
| vreten | vrat | gevreten |
| vriezen | vroor | gevroren |
| wassen | wies | gewassen [groeien]* |
| wegen | woog | gewogen |
| werpen | wierp | geworpen |
| weten | wist | geweten |
| wijken | week | geweken* |
| wijten | weet | geweten |
| wijzen | wees | gewezen |
| winden | wond | gewonden |
| winnen | won | gewonnen** |
| worden | werd | geworden* |
| wreken | wrak | gewroken |
| wrijven | wreef | gewreven |
| wringen | wrong | gewrongen |
| zenden | zond | gezonden |
| zien | zag | gezien |
| zingen | zong | gezongen |
| zinken | zonk | gezonken* (verzinken sterk in bet. "laten wegzakken", zwak in bet. "galvaniseren") |
| zinnen | zon | gezonnen |
| zitten | zat | gezeten |
| zuigen | zoog | gezogen (echter stofzuigen is ook zwak) |
| zuipen | zoop | gezopen |
| zwellen | zwol | gezwollen |
| zwemmen | zwom | gezwommen |
| zweren | zwoer | gezworen (in de betekenis van een eed of trouw zweren) |
| zweren | zwoor, zweerde | gezworen (in de betekenis van etteren) |
| zwerven | zwierf | gezworven |
| zwijgen | zweeg | gezwegen |
[bewerk] Voorkomend als zwak en sterk
Een aantal werkwoorden komt zowel in de zwakke als in de sterke vorm voor:
| brouwen | brouwde | gebrouwd [met een keel-r spreken] |
| delven | dolf/delfde | gedolven |
| ervaren | ervoer/ervaarde | ervaren |
| hoeven | hoefde | gehoeven/gehoefd |
| jagen | joeg/jaagde | gejaagd (jaagde: in alle bet.; joeg: niet in bet. "de jacht beoefenen") |
| kerven | korf/kerfde | gekorven/gekerfd |
| leggen | legde/lei | gelegd |
| melken | molk/melkte | gemolken ("melkte" enkel in de betekenis van langzaam en moeilijk uitvragen) |
| meten | mat/meette | gemeten |
| pijpen | pijpte/peep | gepijpt/gepepen (in bet. "aan mannelijk lid zuigen", resp. fluiten, zie Verouderd) |
| plegen | pleegde | gepleegd (in bet. "begaan"; VT placht mag alleen in bet. "de gewoonte hebben") |
| pluizen | pluisde | gepluisd (pluisjes afgeven) |
| prijzen | prijsde | geprijsd (een prijsetiket kleven) |
| prijzen | prees | geprezen (loven) |
| raden | ried/raadde | geraden |
| scheppen | schiep/schepte | geschapen/geschept (sterk in bet. creëren, zwak in bet. opnemen, naar boven halen met een hol voorwerp) |
| scheren | schoor/scheerde | geschoren/gescheerd (schoor in bet. ontharen, "scheerde" in bet. "langsstrijken") |
| schrikken | schrok/schrikte | geschrokken/geschrikt (schrok in bet. plotseling angstig worden, "schrikte" in bet. "plotseling afkoelen") |
| schuilen | school/schuilde | gescholen/geschuild |
| spugen | spoog/spuugde | gespogen/gespuugd |
| stijven | stijfde | gestijfd: in bet. "bevestigen" |
| stoten | stiet/stootte | gestoten |
| varen | voer/vaarde | gevaren |
| vragen | vroeg/vraagde | gevraagd |
| vrijen | vree/vrijde | gevreeën |
| waaien | woei/waaide | gewaaid |
| wassen | waste | gewast [met was bewerken] |
| zeggen | zei/zeide/zegde | gezegd (in samenstellingen zoals afzeggen meestal zwak) |
| zeiken | zeek/zeikte | gezeken/gezeikt |
| zieden | zood/ziedde | gezoden |
[bewerk] Verouderd
| dunken | docht | (gedocht) |
| durven | dorst | gedurfd |
| pijpen | peep | gepepen (fluiten) |
| (rinnen) | ron | geronnen |
| verdrieten | verdroot | verdroten |
| vlieden | vlood | (gevloden) |
| vlieten | vloot | gevloten |
| werken | wrocht | gewrocht [tegenwoordig uitsluitend zwak vervoegd] |
| zijgen | zeeg | gezegen* |
[bewerk] Onvolledig sterk
| bakken | (bakte) | gebakken |
| brengen | bracht | (gebracht) |
| brouwen | (brouwde) | gebrouwen [van bier en dergelijke] |
| denken | dacht | (gedacht) |
| durven | dierf/(durfde)/dorst | (gedurfd) |
| kopen | kocht | gekocht |
| lachen | (lachte) | gelachen |
| laden | (laadde) | geladen |
| verhelen | (verheelde) | verholen |
| vouwen | (vouwde) | gevouwen (echter ontvouwen is geheel zwak) |
| wassen | (waste) | gewassen [kleren schoonmaken] |
| zoeken | zocht | (gezocht) |
| zouten | (zoutte) | gezouten |
[bewerk] Onregelmatig
| hebben | had | gehad |
| kunnen | kon | gekund |
| mogen | mocht | gemogen (ook soms: gemoogd/gemocht) |
| wezen | was | geweest* (gewezen, attributief als bn.: mijn gewezen echtgenoot) |
| willen | wou/wilde | gewild |
| zijn | was | geweest* |
| zullen | zou | (gezuld staat in Van Dale met de opmerking 'weinig gebruikt'.) |
[bewerk] Nota
- *=vervoegd met zijn
- **=vervoegd met zijn of hebben
