Lijst van kenningen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Dit is een lijst van kenningen, oftewel dichterlijke omschrijvingen in de Oud-Germaanse en Keltische literatuur.

Zie Kenning voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Sleutel voor gebruik:
AS - Anglo-Saksisch O - Oudnoors (oorspronkelijke) IJ - Oud IJslandsch D - Deens Z - Zweeds N - Noors G - Germanisch K - Keltisch X - gemeenschappelijk in al deze talen.

Bruikbare bronnen en referenties voor verdere studie van kenningen:

Meissner's "Die Kenningar der Skalden" (1921)
Snorri Sturluson Skáldskaparmál

[[NB: Deze illustratieve lijst is niet bedoeld volledig te zijn. Kenningen met betrekking tot een bepaalde figuur in de literatuur worden met het bijhorend artikel geassocieerd, bv. het artikel over Odin heeft een lijst kenningen waarmee Odin wordt geassocieerd of waardoor hij wordt gekend; enkel de minder voor de hand liggende worden hieronder vermeld.]]

**Kenningen**
Kenning	Primaire betekenis	Secundaire, impliciete of allusieve betekenis	Brontaal	Documenten en bronnen
De arend voederen	vijanden doden	De arenden deden zich tegoed aan de lijken als die er waren	Z	Gripsholm Runesteen
Ægirs dochters	golven	De oceaangod Ægir had negen dochters, negen types van golven	O
Baldrs gif	maretak	Deze kenning komt van het verhaal waar alle planten en schepsels werd gevraagd te zweren om nooit Baldr enige schade toe te brengen, behalve de maretak die daarbij vergeten werd en die Loki insloot in zijn list om Baldrs dood via Hodur te bewerkstelligen.	O
Barenhengst	schip		O
Bloedsintel	bijl		O	Skáldskaparmál
Bloedworm	zwaard		O
Boom van het goud	man	Mensen worden vaak met bomen vergeleken, zo ook Ask en Embla	O
Boom van het stroomvuur	man		O
Boombreker	wind		O
Elfenglorie	zon: Alfrodull		O	Skírnismál
Freyjas tranen	goud, soms amber	Komt van het verhaal dat Freya haar man Óðr niet kon vinden. De tranen die ze stortte waren goud, en de bomen waarop die vielen veranderden in amber.	O
Galgenheer	Odin		O
Gehangen god	Odin	Odin liet zich ooit negen dagen in de kennisboom hangen als mystieke daad en om de runen te ritsen	O
Grímnirs lippenstromen	poëzie	Grímnir is een van de namen van Odin	O	Þórsdrápa
Gunns paard	wolf	Gunn is een valkyrie	Z	Rök Steen
Havikberg	arm	Bij valkeniers rust de valk op de arm van zijn meester	O
Hrugnirslager	Thors hamer, Mjollnir		O	Lokasenna
Hrugnirs voetzolenplank	schild	Verwijst naar de mythe waar Hrungnir op zijn schild ging staan uit vrees voor een aanval van Thor van onder de grond	O
IJs	zilver		O
Krakizaad	goud	Hrólf Kraki verstrooide goud in het Fyris heuvelland om de mannen van de Zweedse koning af te leiden. Wordt ook gebruikt als uitdrukking voor vrijgevigheid	O	Skáldskaparmál
Oorlogsui	zwaard		O
Ravenoogst	lijk	Lijken op het slagveld liggen klaar om door raven te worden aangevreten	O
Ravenvoederaar	krijger		O
Reuzenverdelger	Thor	felli fjörnets go<eth>a flugstalla (bron: Thorsdrapa), is een samengestelde kenning. Letterlijk veller van de levensnetten (fjörnets) van de goden van de vluchtstellingen, i.e. slager van reuzen; levensnetten (fjörnets) is een kenning op zich die naar het werk van de Nornen verwijst die het levenslot weven; vluchtstellingen (flugstalla) zijn de hoge gevaarlijke plaatsen die door arenden en haviken worden bewoond, i.e. de ijzige bergen van Jotunheim.	O	Thorsdrapa
Ringbreker	Koning of stamhoofd	Alludeert naar een heerser die de gouden ringen (torques) om zijn arm breekt om ze als beloning aan volgelingen te geven.	AS	Beowulf
Sifs haar	goud	Naar de mythe waar Loki het haar van Sif afsneed. Om die misdaad ongedaan te maken liet Loki de dwerg Dvalin nieuw haar voor haar maken, een gouden pruik die groeide als normaal haar.	O
Slachtingsdauw	bloed		O
Slangengebroed	goud	Slangen (en draken) waren erom bekend dat zij op goud lagen in hun nest	O	Skáldskaparmál
Speergeraas	strijd		O	Skáldskaparmál
Stroomvuur	goud		O	Skáldskaparmál
Valleiforel	slang		O	Skáldskaparmál
Vader van de zeedreiging	Loki	Allusie op Lokis vaderschap over Jörmungandr, de Midgaardslang	O	Þórsdrápa
Vlammenvaarwel	dood	Implicerend een eerbare dood	O
Wapenweer	oorlog		O	Skáldskaparmál
Walvisweg	de zee		O,AS	Beowulf
Wenkbrouwsterren	ogen		IJ	Gylfaginning
Wolfvader	Loki	Allusie op Lokis vaderschap over Fenrir	O	Lokasenna
Wolfgewricht	pols	Allusie op Tyrs verlies van zijn hand bij het ketenen van de wolf Fenrir	IJ - úlfli›r	Gylfaginning
Zeehengsten	Schepen		O	Skáldskaparmál
Zaden van het Fyris heuvelland	goud	Hrólf Kraki verstrooide er het goud om de mannen van de Zweedse koning af te leiden	O

**Mogelijke kenning**
Beowulf (bijenwolf)	Beer	een zeer waarschijnlijke kenning voor Bödvar Bjarki wiens naam "strijdbeer" betekent en die de analoge figuur is van Beowulf in Scandinavische bronnen.		AS	Beowulf