Lijfrente (Nederland)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een lijfrente volgens de Wet inkomstenbelasting 2001 kan een lijfrente in strikte zin zijn (een lijfrenteverzekering, d.i. een soort levensverzekering), maar ook een zogenaamde lijfrenterekening in het kader van banksparen, zonder verzekeringselement. Beide zijn bedoeld als (aanvullende) pensioenvoorziening. Er wordt een kapitaal opgebouwd (gespaard of belegd) of in één keer gestort, dat wordt aangewend voor een periodieke uitkering. Onder bepaalde voorwaarden zijn de betaalde premies fiscaal aftrekbaar. De uitkering is in dat geval wel belast.
Inhoud |
[bewerk] Fiscale aftrekmogelijkheden
De betaalde inleg zijn doorgaans fiscaal aftrekbaar (d.w.z., de verzekeringnemer of spaarder beperkt zich meestal tot de vormen en -bedragen waarvoor dit geldt). De verzekering of bankspaarrekening valt in dat geval in box 1 waardoor over het opgebouwde kapitaal ook geen vermogensrendementsheffing betaald hoeft te worden. Over de uitkering dient wel inkomstenbelasting betaald te worden.
De inleg kan worden opgevoerd als “uitgaven voor inkomensvoorzieningen” mits er sprake is van één van de volgende lijfrentes:
- Lijfrenten ter compensatie voor het pensioentekort
- Lijfrenten voor meerderjarige invalide kinderen en –kleinkinderen
- Periodieke uitkeringen bij invaliditeit, ziekte of ongeval van de belastingplichtige
[bewerk] Soorten lijfrentes
Van de hierboven genoemde drie varianten is de eerste variant verreweg de bekendste. Bij een lijfrente ter compensatie van het pensioentekort zijn er fiscaal gezien drie mogelijkheden:
- Oudedagslijfrente
- Nabestaandenlijfrente
- Tijdelijke oudedagslijfrente
Tot 1 januari 2006 was ook de premie voor een overbruggingslijfrente fiscaal aftrekbaar.
[bewerk] Gerichte en zuivere lijfrenteverzekering
Een lijfrenteverzekering kan een zuivere- of een gerichte lijfrente zijn. Bij de zuivere lijfrenteverzekering staat de hoogte van de uitkering voor aanvang van de verzekering reeds vast. Bij de gerichte lijfrenteverzekering staat de uitkering nog niet vast. Aan de hand van het opgebouwde eindkapitaal wordt een uitkering bepaald. De gerichte lijfrenteverzekering wordt gebruikt als uitgestelde lijfrenteverzekering, de zuivere lijfrenteverzekering als ingegane lijfrenteverzekering.
[bewerk] Oudedagslijfrente
De oudedagslijfrente is een lijfrente ter aanvulling van het pensioentekort. De verzekering mag op ieder willekeurig moment ingaan tussen de 65- en 70 jarige leeftijd. De verzekering of rekening dient levenslang (tot het overlijden van de verzekerde) uit te keren. De uitkering mag afnemen tot 70% van de oorspronkelijke uitkering.
[bewerk] Nabestaandenlijfrente (alleen verzekering)
De nabestaandenlijfrente is een lijfrente die wordt afgesloten als voorziening voor de nabestaanden. De verzekering keert uit op het moment dat de verzekerde komt te overlijden. De uitkering kan tijdelijk zijn (een vooraf overeengekomen duur maar in ieder geval niet langer dan totdat de begunstigde / nieuwe verzekerde komt te overlijden) of levenslang (totdat de begunstigde komt te overlijden).
[bewerk] Tijdelijke oudedagslijfrente
De tijdelijke oudedagslijfrente voorziet in een tijdelijke uitkering vanaf de 65 jarige leeftijd of de ingangsdatum van het pensioen tot de afgesproken einddatum of eerder overlijden van de verzekerde. De maximale uitkering mag circa € 20.000,-- bedragen.
[bewerk] Overbruggingslijfrente (alleen verzekering)
De overbruggingslijfrente was tot 1 januari 2006 een fiscaal toegestane lijfrenteverzekering. Met ingang van 1 januari 2006 is de premie niet meer aftrekbaar. De reeds opgebouwde rechten bleven onaangetast. De overbruggingslijfrente dient voor de overbrugging van de gewenste pensioneringsdatum tot de 65 jarige leeftijd.
[bewerk] Uitkeringstermijn
De uitkering vindt meestal achteraf per maand, kwartaal, half jaar of jaar plaats. Of er bij overlijden nog een slotuitkering is voor het betreffende termijngedeelte hangt van de voorwaarden af.
[bewerk] Jaarruimte en reserveringsruimte
De inleg voor de lijfrenteverzekering of lijfrenterekening is slechts aftrekbaar indien er volgens bepaalde regels een pensioentekort is. De maximale hoogte van de aftrek wordt bepaald aan de hand van de zogenoemde jaarruimte en de reserveringsruimte. Daarnaast is het mogelijk de fiscale oudedagsreserve (FOR) om te zetten in een lijfrente of ten laste van de stakingswinst een stakingslijfrente te bedingen.
[bewerk] Jaarruimte
De jaarruimte dient ter compensatie van het pensioentekort in het belastingjaar zelf. Voor de bepaling van de jaarruimte is een formule opgesteld:
0,17 x premiegrondslag - (7,5xA) – F - S
Waarbij:
- Premiegrondslag: winst uit onderneming, salaris e.d., tot maximaal € 150.957,-- (2007; per 1 januari 2008 € 89.733,- )minus de AOW franchise (2007: € 11.977).
- A: Aangroei van pensioenaanspraken. Van de pensioenaangroei verstrekt het pensioenfonds jaarlijks een opgave
- F: Netto toename FOR
- S: vrijwillige bijdrage op een pensioenregeling, waarvoor bedrijfsspaargelden zijn gedeblokkeerd.
[bewerk] Reserveringsruimte
Met de reserveringsruimte kan de onbenutte jaarruimte van de afgelopen zeven jaar worden ingehaald. Maximale te gebruiken reserveringsruimte: € 6.332,-- (2006) per jaar, of, indien lager: 17% van de premiegrondslag
De lijfrente-inleg die voor 1 april is betaald kan nog in het voorafgaande jaar worden afgetrokken.
[bewerk] Overtreding van de lijfrentevoorwaarden
Als er een verboden handeling wordt verricht, dan voldoet deze niet meer aan de gestelde voorwaarden. Alle inleg die in aftrek is gebracht, inclusief het behaalde rendement, moeten in één keer bij het inkomen worden opgeteld. Verder is er een revisierente van 20% van de economische waarde verschuldigd.
Verboden handelingen zijn
- afkoop
- vervreemding
- emigratie
- tot zekerheid overdragen
- het niet langer voldoen aan de gevolgen voor lijfrenteaftrek
[bewerk] Verbetering aanspraak op pensioen
Een "verbetering aanspraak op pensioen" is een met terugwerkende kracht doorgevoerde verbetering van het pensioen. In dergelijke gevallen kan het voorkomen dat de jaarruimte ook met terugwerkende kracht aangepast moet worden. De onterecht verleende jaarruimte kan worden teruggevorderd. Dit geldt niet wanneer er wordt deelgenomen aan een collectieve pensioenregeling.
[bewerk] Overgangsrecht (verzekeringen)
Oude regels zijn nog lange tijd van belang door de lange duur van veel lijfrenteverzekeringen en door het overgangsrecht. Zo was er de Brede Herwaardering op 1 januari 1992. Een belangrijk kenmerk van een lijfrenteverzekering is nog steeds of deze onder het "oude regime" van daarvoor valt, of onder het "nieuwe regime". Dat laatste moet dan nader gespecificeerd worden omdat er later nog meer veranderingen zijn geweest.
Met de invoering van het nieuwe belastingstelsel op 1 januari 2006 zijn de regels voor lijfrenteaftrek gewijzigd. Algemeen geldt dat het voor het voor 1 januari 2006 opgebouwde gedeelte de oude regels blijven gelden. Voor de opbouw vanaf 1 januari 2006 gelden de nieuwe, hierboven weergegeven, regels.
Met de invoering van het nieuwe belastingstelsel kunnen verschillende situaties zijn ontstaan.
- Er wordt meer premie betaald dan volgens de jaarruimte is toegestaan, het niet-aftrekbare gedeelte is niet groter dan € 2.269,-- en de verzekering is ingegaan voor 14 september 1999 ten sindsdien ongewijzigd. De hele uitkering valt onder de oude regels.
- Als bij 1, maar het niet-aftrekbare gedeelte is groter dan € 2.269,--. Dan wordt de verzekering gesplitst in vier delen:
- Een deel waarop voor de premies en uitkeringen de nieuwe regels gelden;
- Een deel waarop voor de uitkeringen de oude regels gelden. Dit is het deel waarvoor de premies zijn betaald voor 1 januari 2001;
- Een deel waarvoor een niet-aftrekbare premie is betaald, na 14 september 1999, van max. € 2.269,--
- Een deel met het niet-aftrekbare gedeelte voor boven € 2.269,--
