Kromstaf

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De kromstaf is één van de pontificalia die dienen als uiterlijke tekens van de waardigheid van bisschoppen en abten en abdissen. De abten en abdissen dragen aan hun kromstaven altijd een vastgebonden sluier of zweetdoek.

De bisschop houdt de krul naar buiten gericht, de abt houdt deze naar binnen gericht; wanneer een bisschop echter in een ander bisdom dan zijn eigen bisdom is, en toestemming heeft gekregen om zijn kromstaf in een processie te gebruiken, houdt hij de krul ook naar binnen gericht.De abt en abdis gebruiken de kromstaf alleen binnen hun eigen kloosters.

De symboliek van een kromstaf is dat deze een herdersstaf is. De bisschop, herder van zijn kudde, drijft zijn schapen met de kromstaf aan en het puntige einde is er volgens deze traditie om de onwillige gelovigen ook te kunnen "porren".

Kardinalen, ook zij die geen titulaire bisschoppen zijn, mogen volgens het katholieke kerkelijk recht een kromstaf gebruiken.

In de vroege jaren van de kerk gebruikte de paus ook een kromstaf. Langzaam werd dit gebruik minder; tegen de tijd van het pausschap van Innocentius III in de 11e eeuw gebruikte de paus geen kromstaf meer. Mgr. Bruno Bernard Heim schrijft echter dat een Paus op grond van een oude legende binnen het Bisdom Trier wèl een kromstaf draagt. Paus Paulus VI introduceerde in de 20e eeuw een kruisstaf voor pausen: deze moet op dezelfde wijze gebruikt worden als de kromstaf, maar bestaat uit een kruis op een stok. Paus Johannes Paulus II paste het ontwerp ervan enigszins aan.

In de Kerkelijke heraldiek van de Katholieke Kerk heeft de kromstaf een grote rol gespeeld; zij kwam naar links wijzend in de wapens van bisschoppen voor en rechtsgewend met een vastgeknoopte sluier in de wapens van abten en abdissen. Abdissen voeren hun kromstaf als teken van hun "moederlijke potestas", niet van hun rechtsmacht.
Sinds de door Paulus VI doorgevoerde hervormingen van het kerkelijk recht waar het heraldiek betreft moet de kromstaf worden weggelaten in bisschopswapens, maar niet iedere geestelijke gehoorzaamt deze regel.

In de heraldiek van de Engelse staatskerk komen kromstaven veel voor.