Korte telling
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Na het ineenstorten van de dynastieën van de Maya (in de loop van de tiende eeuw) werd de lange telling niet meer gebruikt en vervangen door de korte telling. In de korte telling wordt het tijdsverloop niet meer afgemeten ten opzichte van de mythologische begindatum 4 Ahau 8 Cumku en verdwijnt de baktun-registratie. De wel aangegeven katun wordt gekenmerkt door de dag waarop deze eindigt in het tzolkin, nl. Ahau, terwijl het bijbehorend nummer telkens met twee dagen verspringt. Na een katun 13 Ahau volgt aldus een katun 11 Ahau, dan 9, 7, 5, 3, 1 en dan 12, 10 enz. Na 13 katuns (ongeveer 260 jaar) herhaalt de cyclus zich. Dit stelsel deed dienst in de Postklassieke tijd (na de tiende eeuw) en was nog in gebruik bij de komst van de Spanjaarden. Bij elke katun dacht men zich ook een afgebakend gebied onder een eigen heerser; de dertien katuns samen omvatten de aarde. Deze geographische projectie werd afgebeeld als een wiel. In de zg. Boeken van Chilan Balam, neergeschreven na de Spaanse verovering, treft men de voorspellingen behorende bij de dertien katuns.
[bewerk] Bronnen
- R.L. Roys, The Book of Chilam Balam of Chumayel. Norman: University of Oklahoma Press 1967.
