Kopmaken

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Kopmaken is het van rijrichting veranderen van een trein.

Bij getrokken materieel betekent dat dat de locomotief naar de andere kant van de trein moet worden omgereden. Om dat te vermijden rijdt men tegenwoordig - vooral in binnenlands verkeer - liever met treinstellen. Ook trek-duwtreinen, met aan een uiteinde een locomotief en aan de andere kant een stuurstandrijtuig vormen een effectieve oplossing. In noodgevallen wordt er wel eens gereden met een locomotief aan weerszijden van de trein (een zogenaamde trek-trek trein). Dit gebeurde enige tijd geleden op de lijn Enschede-Zwolle, wegens gebrek aan dieseltreinstellen. Sinds de dienstregeling van 2007 gebeurt dit meerdere malen per dag met de trein tussen Amsterdam Centraal en Deventer. Kopmaken geschiedt meestal in een station. Het gebeurt als een trein in het eindstation is aangekomen, maar soms ook halverwege de route.

[bewerk] Kopmaken tijdens halteren in stations

De doorgaande treinen tussen Utrecht en Nijmegen maken kop in Arnhem. De treinen tussen Groningen/Leeuwarden/Enschede en Rotterdam Centraal/Den Haag Centraal maken kop in Utrecht Centraal en de treinen tussen Den Haag en Hoorn doen dat in Haarlem. In België maakte de internationale Intercity tussen Amsterdam en Brussel kop in Antwerpen-Centraal. Sinds de voltooiing van de Antwerpse Noord-Zuidverbinding is dit niet meer nodig omdat de trein het station via een tunnel passeert.

[bewerk] Kopmaken buiten een station

Soms wordt er buiten een station kopgemaakt, meestal na het eindstation. Een voorbeeld is de trein Almelo - Apeldoorn, die na aankomst in Apeldoorn zonder passagiers wordt omgereden naar de andere kant van het perron voor de terugreis.

Het gebeurt in Nederland en België doorgaans niet dat een trein buiten een station kopmaakt terwijl er passagiers inzitten. Een uitzondering hierop vormt de museumpendel tussen Utrecht Centraal en het Spoorwegmuseum, deze keert op een zijspoor vlak voor station Utrecht Lunetten, om de Maliebaanspoorweg op te kunnen rijden. Tot juni 2006 was dit ook het geval voor de ritten in de late avonduren tussen Den Haag en de Zoetermeerlijn: omdat op een deel van het traject werkzaamheden werden uitgevoerd, reden de treinen om via de Nootdorpboog, om vervolgens kop te maken om de rit in de gewone richting te kunnen vervolgen.

Het is normaal bij de treinen van Nîmes naar Alès v.v. (Frankrijk), waar de trein even buiten Nîmes moet kopmaken.