Klooster Graefenthal

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Het graf van graaf Otto II van Gelre op het terrein van Klooster Graefenthal

Noordelijke kruisgang van Klooster Graefenthal

Poortgebouw

Deel van de ommuring van het kloostercomplex Graefenthal

Klooster Graefenthal (tegenwoordig ook Gut Graefenthal, in het Nederlands ook ‘s-Gravendaal) is een voormalig cisterciënzerklooster tussen Kessel en Asperden in de gemeente Goch (Kreis Kleve) in Duitsland.

[bewerk] Geschiedenis

De naam Graefenthal stamt van het latijnse ‘vallis comitis’ (dal der graven). Het klooster werd in 1248 gesticht door graaf Otto II van Gelre op aandringen van zijn vrouw Margaretha van Kleef. De kloosterkerk was het eerste bouwwerk op het kloostercomplex. In 1251 werd het lichaam van Margaretha van Kleef er bijgezet. De eerste nonnen (veelal ongehuwde adellijke vrouwen) betrokken in 1250 het klooster. In de tweede helft van de 13e eeuw kwam het klooster tot grote bloei, mede dankzij de machtige positie van de graven van Gelre. Het klooster bezat door schenkingen uitgebreide landerijen en boerderijen in de streek. Bovendien bezat het de patronaatsrechten van de kerken in Kessel, Asperden, Hommersum en Hassum, waardoor het in feite de bepalende factor was voor de ruimtelijke ontwikkeling in het omliggende gebied.

Tot 1376 was de kloosterkerk de plaats waar dertien graven en hertogen van Gelre hun laatste rustplaats vonden.

Tijdens de Bourgondische oorlogen in de tweede helft van de 15e eeuw werd het klooster zwaar getroffen door plundering en branden. Na 1474 werd met hulp van hertog Johan II van Kleef weer opgebouwd.

In 1802 werd het klooster geseculariseerd. Op dat moment bestond het bezit uit 36 boerderijen en 3600 morgen land. Na 1802 is het als boerenbedrijf voortgezet, maar het raakte in vervallen staat. De gebouwen werden aan verschillende personen verkocht en de kloosterkerk werd gesloopt. De stenen en barok-elementen werden gebruikt voor de bouw van de Martinuskerk in Pfalzdorf. Het grafmonument van Otto II van Gelre is evenwel in Graefenthal gebleven. Het staat nu in de open lucht en wordt momenteel tegen verder verval beschermd door een houten dak.

Het archief van het klooster wordt bewaard in de bibliotheek van het Collegium Augustinianum Gaesdonck.

[bewerk] Huidige situatie

Het kloostercomplex is nog zeer goed herkenbaar door in tact gebleven grachten en ommuring. Het poortgebouw aan de zuidzijde is voor het grootste deel gebouwd in de tweede helft van de 18e eeuw. Ook de duiventoren is behouden gebleven. Ze stamt eveneens uit de tweede helft van de 18e eeuw.

Van het eigenlijke kloostergebouw rest nog de noordelijke vleugel van de kruisgang met negen steunberen en vensters in gotische stijl. De kruisgang heeft een kruisribgewelf en stamt uit de 15e eeuw. Aansluitend aan deze kruisgang ligt het kapittelhuis.

Momenteel is het voormalige kloostercomplex particulier eigendom. In 2006 is besloten het complex geschikt te maken voor evenementen en seminars. Door een mengvorm van culturele en commerciële functies tracht men het complex in stand te houden. Dit gebeurt mede op initiatief van de in 2005 opgerichte Nederlands-Duitse vereniging ‘Kultur und Schlösser’. De ‘Deutsche Stiftung Denkmalschutz’ heeft een bedrag van €100.000 beschikbaar gesteld, waarmee fundamenten, metselwerk en dak gerenoveerd kunnen worden.