Kerstroos
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| Kerstroos | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||
| Helleborus niger L. (1753) |
|||||||||||||||||
 |
De kerstroos (Helleborus niger) behoort tot het geslacht nieskruid, waartoe ook de Lenteroos (Helleborus oriëntalis) behoort. Helleborus niger, de enige soort in de sectie Helleborus, is een acaulescente helleboor.
Inhoud |
[bewerk] Kenmerken
.jpg/250px-Helleborus-niger(Fruechte).jpg)
De kerstroos is een vaste plant van ongeveer 30 cm hoogte. De wintergroene; handvormige bladeren hebben 7 tot 9 donker groene, wat leerachtige blaadjes, die een paar tanden hebben in hun bovenste helft. De nieuwe bladeren verschijnen samen met de bloemstengels.
De plant bloeit met één of een paar witte of roze bloemen. De bloemen verkleuren naar roze na de bevruchting. Na de bloei verschijnt de vrucht, die uit een paar kokervruchten bestaat.
De kerstroos komt in het wild voor op de hellingen van de Oostelijke Noord- en Zuidalpen.
De ondersoort macranthus, die men aantreft in de Julische Alpen (Noordoost van Italië en aangrenzende streek van Slovenië), heeft minder getande bladeren, die soms een metaalglans hebben, en grotere bloemen (doorsnede tot 9 cm).
[bewerk] Giftigheid
De kerstroos is zeer giftig door het aanwezige helleborine, dat een diglycoside is en bitter smaakt. Verdere aanwezige gifstoffen zijn saponine en protoanemonine.
[bewerk] Medicinaal Gebruik
De gemalen en gedroogde wortels werden vroeger als niespoeder gebruikt. Verder werd de kerstroos als braakmiddel en middel tegen obstipatie gebruikt.
[bewerk] Mythologie
In de mythologie van de Oude Grieken werd Helleborus door Melampus van Pylos gebruikt voor het redden van de dochters van koning Argos, die gek gemaakt door Dionysus naakt, huilend en schreeuwend door de straten van de stad renden.
[bewerk] Kweek
De kerstroos is geen gemakkelijke plant. Zij groeit traag, en gedijt alleen in kalk- en humusrijke, goed doorlatende grond in de halfschaduw.
Hoewel de naam kerstroos suggereert dat de plant rond de kerst bloeit, komt deze pas in februari in bloei en bloeit tot april. Zij bloeit rond Kerstmis slechts binnenhuis in potten, die op kamertemperatuur gehouden worden.
Er werden enkele grootbloemige selecties gewonnen. ‘Potter’s Wheel’ heeft bloemen met een doorsnede van 10 tot 12,5 cm. ‘Marion’ is een selectie met dubbele bloemen.
Hoewel er gemakkelijk zaad kan gewonnen worden, zijn de variëteiten niet zaadvast. De moederplant moet door scheuren vermeerderd worden.
De purperen kerstroos Helleborus ‘Early Purple’, een vroegbloeiende selectie van Helleborus orientalis subsp. abchasicus, is te verkiezen boven de « echte » kerstroos, omdat zij gemakkelijk te kweken is en, wanneer het weer mild is, zij vanaf midden december bloeit – dus rond de kerst.
[bewerk] Plagen
Helleborus niger kan aangetast worden door bladluizen. Zij is ook vatbaar voor schimmelziekten, die zwarte vlekken op de bladeren veroorzaken. Wanneer de besmetting ernstig is, kan ze de dood van de plant veroorzaken.
[bewerk] Hybriden
Helleborus niger maakt de volgende steriele hybriden met de caulescente soorten van de sectie Chenopus:
- Helleborus ×nigercors J.T. Wall (Helleborus niger × argutifolius) heeft vele witte bloemen die lang staan
- Helleborus ×ballardiae B. Mathew (Helleborus niger × lividus) heeft roze of bruinroze bloemen
- Helleborus ×ericsmithii B. Mathew (Helleborus ×sternii × niger)heeft witte bloemen met een roze zweem
[bewerk] Opmerking
De soortnaam niger (zwart) is afkomstig van de donkere kleur van de oudere wortelen.
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden in de categorie Helleborus van Wikimedia Commons. |
