Keizerskroon (plant)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Keizerskroon | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
soort | |||||||||||||||||
Fritillaria imperialis L. (1753) |
|||||||||||||||||
De keizerskroon (Fritillaria imperialis) is een plant uit de leliefamilie (Liliaceae). Een bekende verwant is de kievitsbloem (Fritillaria meleagris). De keizerskroon is een winterhard bolgewas en heeft circa 8 x 13 cm grote bol. De afgeronde bollen hebben twee tot drie hele dikke en stijve schubben. Boven op de bol zit in het midden een opvallende holte op de plek, waar de stengel uitgroeit.
De stevige stengel groeit snel tot 90–120 cm lengte. Het onderste derde of halve deel van de stengel is bezet met vele, brede, staande tot hangende bladeren. De bovenste helft van de stengel draagt geen bladeren tot aan de bloemtros. Boven op de tros zit een kroon van glanzende, smalle bladeren.
De keizerskroon bloeit van het midden tot het eind van de lente. De bloemen zitten met tot zes stuks in een cirkelvormige bloeiwijze gerangschikt. Het zijn grote klokvormige bloemen. Wilde vormen hebben gele of oranje bloemen met soms een wat donkerdere adering. Aan de binnenkant hebben de bloemen dezelfde kleur, maar met een zwarte of donkergroene vlek rond de witte honingklieren. De stijl is net zo lang als de kroonbladeren en driehokkig. De vierkante, dikke zaaddozen hebben vier vleugels.
De keizerskroon komt in het wild voor van het zuiden van Klein-Azië, via Noord-Iran tot in Afghanistan en Pakistan. De plant wordt in Europa al bijna vierhonderd jaar gekweekt, nadat hij in de zestiende eeuw vanuit Turkije in Wenen in Europa is geïntroduceerd.
In België en Nederland wordt dit winterharde bolgewas in de handel aangeboden Er bestaan verschillende cultivars met verschillende bloemkleuren, gevulde of enkele bloemen en groen of bontgekleurd blad.
[bewerk] Toepassing
De bloem van de keizerskroon verspreidt een geur die mollen afschrikt. De geur komt overeen met die welke door de vos wordt verspreid. Deze geur is door Wageningse onderzoekers van Plant Research International herleid tot 3-methyl-2-buteen-1-thiol, een zwavelhoudende terpeen. (Deze geur wordt ook door mensen als onaangenaam ervaren.)
[bewerk] Externe links
- Keizerskroon (Fritillaria imperialis) op SoortenBank.nl (gebaseerd op de 22e, voorlaatste, druk van de Heukels)
- Wagenings onderzoek