Kasteel Genhoes

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Kasteel Genhoes ligt ten noorden van de weg Valkenburg-Gulpen, in het Geuldal nabij het Limburgse dorpje Oud-Valkenburg. In de directe nabijheid bevindt zich ook het kasteel Schaloen en het Johannes de Doper kerkje van Oud-Valkenburg.

[bewerk] Beschrijving

Het kasteel bestaat uit een laat-gotische originele vleugel met een aangebouwde zware hoektoren (waarschijnlijk het oudste deel) en een later aangebouwde dwarsvleugel aan de achterzijde. Het geheel is uit mergelsteen opgetrokken en geheel omgracht.
Het kasteel is toegankelijk via een bogenbrug naar de hoofdingang in de oudste vleugel. Deze hoofdingang is voorzien van een barokke ingangspartij. Aan de noordzijde bevindt zich buiten de omgrachting nog een kasteelhoeve. Aan deze hoeve is een inrijpoort aangebouwd voor het gehele complex. Inwendig o.a. een balustertrap, stucplafond, betimmeringen, drie geschilderde supraporten en Lodewijk XV-schoorsteenmantel met schilderingen "Diana op jacht". In de kelders van het kasteel is nog een een origineel cachot aanwezig.

[bewerk] Herkomst naam

Van oudsher was het kasteel het stamkasteel van de heren van Valkenburg. Genhoes betekent: "Hèt Huis of huis bij uitnemendheid". Deze benaming treffen we ook vaak aan bij andere Limburgse huizen. In de 11de eeuw betrof het hier "hèt huis" van Oud-Valkenburg.

[bewerk] Geschiedenis en bewoners

Ooit moet op de plaats waar het huidige kasteel staat het domein hebben gestaan van de ridders van Valkenburg, voordat ze hun latere vesting op de Heunsberg in Valkenburg bouwden.
Het kasteel is in 1539 door Jan van Strijthagen, voogd van Valkenburg, gebouwd en werd toen nog Oud-Valkenburg genoemd. Door de Tachtigjarige Oorlog was het kasteel echter geen lang leven beschoren. Net als veel andere Limburgse kastelen moest ook dit kasteel het zwaar ontgelden in deze rumoerige tijden en ging het in vlammen op. In 1600 werd het echter door de van Strijthagens herbouwd. Ene Hoen van Hoensbroek erfde het als schoonzoon van de familie. Het was in deze tijd dat het cachot door de heren van Genhoes intensief gebruikt werd als onderdeel van hun rechtspraak.
Een Letlandse maarschalk, Thunderfeld genaamd, in dienst van de Oostenrijkse keizer, was de volgende eigenaar. Na de dood van de maarschalk werd het kasteel gekocht door de Akense lakenfabrikant Von Thimus. Hij liet het kasteel geheel moderniseren en de tweede vleugel aanbouwen. Zijn dochter trouwde met ene Pelser en hun nazaten werden twee eeuwen lang, tot 1929, de vaste bewoners. Van deze nazaten bleven uiteindelijk vier ongetrouwde zusters over waarvan de Jonkvrouwe van Pelser Berensberg de laatste eigenaresse was. Inmiddels werd het kasteel echter al bewoond door de families Huygen en Dankelman en de kunstschilder William Halewijn. In de vijftiger en de eerste helft van de zestiger jaren werd het kasteel bewoond door de gebroeders Jo en Piet Krijnen, antiquairs, die daar ook hun bedrijf hadden.
De huidige bewoners zijn de kunstenaar Leendert van Dijk en zijn echtgenote, die met veel liefde het kasteel onderhouden. Eigenaar is de Vereniging Natuurmonumenten.