José Eduardo dos Santos

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

José Eduardo dos Santos (Sao Tomé, 28 augustus 1942), is een Angolees politicus. Hij werd kort na de oprichting van de Volksbeweging voor de Bevrijding van Angola (MPLA) in 1956 lid van die beweging. De MPLA streed tegen de Portugese kolonisator. In 1961 richtte Dos Santos de jeugdbeweging van de MPLA. Hij studeerde van 1962 tot 1969 communicatie in de Sovjet-Unie en behaalde tevens een graad in de petroleum management.

In 1969 keerde Dos Santos naar Angola terug en werd coördinator voor Buitenlandse Zaken binnen de MPLA. Na de onafhankelijkheid in november 1975, werd hij minister van Buitenlandse Zaken (tot 1978) en lid van het politbureau van de MPLA. Van 1978 tot 1979 was Dos Santos minister van Planning.

Na het overlijden van president Agostinho Neto op 10 september 1979, werd Dos Santos tot president van de Volksrepubliek Angola gekozen en tevens voorzitter van de MPLA-Partij van de Arbeid (MPLA-PT). De MPLA-PT was toen de enige toegestane politieke partij.

Tijdens de eerste jaren van Dos Santos' presidentschap was er sprake van een oorlog met Zuid-Afrika. De voornaamste reden voor de Zuid-Afrikaans apartheidsregering om oorlog te voeren met Angola, was het feit dat de Angolese regering de Namibische afscheidingsbeweging SWAPO steunde (Namibië was toen nog een Zuid-Afrikaans mandaatgebied). Om stand te houden tegen het moderne en sterke Zuid-Afrikaanse leger, werden de Angolese strijdkrachten geholpen door het Cubaanse leger. In 1988 sloten Angola en Zuid-Afrika dankzij bemiddeling van de Verenigde Staten een akkoord. Cuba trok zijn troepen uit Angola weg, Angola stopte haar steun aan de Namibische vrijheidsstrijders en Zuid-Afrika erkende de Namibische onafhankelijkheid. Sindsdien zijn de relaties tussen Angola en Zuid-Afrika goed.

Er was echter ook sprake van een burgeroorlog tussen het regeringsleger en de bevrijdingsbeweging Unita van Jonas Savimbi. De Unita werd tot 1988 op grote schaal gesteund door het apartheidsbewind in Zuid-Afrika, maar nadat Zuid-Afrika en Angola vrede hadden gesloten, viel de steun aan de Unita weg. De burgeroorlog ging echter gewoon door. Pas in 1994 sloten president Dos Santos en rebellenleider Savimbi een wapenstilstand.

Door de burgeroorlog en de oorlog met Zuid-Afrika kon president Dos Santos geen hervormingen doorvoeren. Pas in 1988 werd de sinds 1977 van kracht zijnde noodtoestand opgeheven. Reeds halverwege de jaren tachtig werden er economische hervormingen doorgevoerd en kreeg Angola een vrije-markteconomie. In 1991 voerde Dos Santos politieke hervormingen door en werd het eenpartijenstelsel van de MPLA-PT afgeschaft. Bij de eerste democratische verkiezingen van 1992 won de MPLA-PT en werd president Dos Santos herkozen. (Hij werd bij de daaropvolgende verkiezingen herkozen.)

In 1998 hervatte de Unita de strijd, maar na het overlijden van Unita-voorzitter Jonas Savimbi in 2002, werd er opnieuw onderhandeld tussen de MPLA-regering van Dos Santos en de Unita. Dit leidde tot een akkoord in april 2002, waarna er een einde kwam aan de slepende burgeroorlog.

Zie ook: Angola - Agostinho Neto