Jelling

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Zuidelijke grafheuvel gezien vanaf de kerk

Jelling is een plaats en voormalige gemeente in Denemarken. Bij de herindeling van 2007 werd de gemeente bij Vejle gevoegd. De oppervlakte van de gemeente bedroeg 89,38 km². De gemeente telde 5697 inwoners waarvan 2841 mannen en 2856 vrouwen (cijfers 2005). Jelling telde in juni 2005 83 werklozen. Er waren 2084 auto's geregistreerd in 2004.

De grafheuvels, runenstenen en kerk van Jelling werden in 1994 op de Werelderfgoed lijst van UNESCO geplaatst.

[bewerk] Koningen

Grote runensteen

In het midden van de Vikingen-tijd, rond het jaar 1000, was Jelling gedurende enige decennia de woonplaats van de Deense koningen. Van twee koningen is zeker dat ze hier hebben gewoond, namelijk Gorm, bijgenaamd 'de oude', en zijn zoon Harald, bijgenaamd 'Blåtand' (Blauwtand). Deze koningen hebben de beroemde monumenten van Jelling nagelaten: twee enorme grafheuvels en twee stenen met inscripties in runen. De huidige koningin Margaretha II van Denemarken is verwant aan deze koningen.

[bewerk] Grafheuvels

Er zijn twee grafheuvels in Jelling; de noordelijke is de Grafheuvel van Thyre, de zuidelijke is de Grafheuvel van Gorm. De grafheuvel van Thyre is 8,5 meter hoog en 65 meter lang en is daarmee de grootste grafheuvel in Denemarken. Eén van de Noord-Germaanse- of Vikingstijlen heeft dankzij de vondst van een zilveren beker in het graf van Gorm de naam Jelling(e) stijl gekregen.

[bewerk] Runenstenen

Kleine runensteen, achterkant

Op de kleine runensteen van Jelling staat de volgende tekst: Koning Gorm heeft dit monument opgericht ter nagedachtenis aan zijn vrouw Thyre, de glorie van Denemarken. Op de achterkant van de kleine steen staat: Denemarken. Het is de eerste verwijzing naar het land Denemarken in de geschiedenis.

Op de grote runensteen staat: Koning Harald heeft opdracht gegeven dit monument te maken ter herinnering aan Gorm zijn vader en Thyre zijn moeder, de Harald die heel Denemarken voor zich gewonnen heeft en Noorwegen en de Denen heeft gekerstend.
Een kopie van deze steen staat sinds 22 juni 1936 op het Domplein in Utrecht, een geschenk van Denemarken bij het 300-jarig bestaan van de universiteit.

[bewerk] Kerk

Kerk van Jelling

Op de plaats van de huidige kerk van Jelling stond eerst een houten kerk, gebouwd rond het jaar 960. Tussen 1050 en 1100 werd deze vervangen door een kerk van steen. Tijdens opgravingen aan het eind van de jaren '70 van de twintigste eeuw is onder de kerk een graf gevonden met daarin de overblijfselen van een man. Dit is waarschijnlijk het lichaam van koning Gorm.