Jan III van Egmont

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Jan III 1e graaf van Egmont (Hattem, 3 april 1438 – Egmond, 21 augustus 1516), heer van Baer, Lathum, Hoogwoude en Aarstwoude. Stadhouder van Holland, Zeeland en West-Friesland. Bijgenaamd "Manke Jan".

[bewerk] Leven

Jan was de oudste zoon van Willem van Egmont sr. en Walburga van Meurs. Zijn vader was de jongere broer en voornaamste raadgever van Arnold van Egmont, hertog van Gelre.

Net als zijn vader steunde Jan van Egmont de Bourgondisch-Habsburgse vorsten in de strijd om Gelre. Toen de Bourgondische hertog Karel de Stoute in 1473 de macht in Gelre verwierf, stelde hij Jan aan als baljuw van Zutphen. In 1474 werd hij tevens tot baljuw van West-Friesland benoemd. Eind juni 1474 werd hij bovendien gouverneur van Arnhem.

Omwille van zijn leiderschap van de Kabeljauwse factie (zie Hoeken en Kabeljauwen) werd Jan op 5 augustus 1483 door Maximiliaan I van Oostenrijk aangesteld als stadhouder van Holland, Zeeland en West-Friesland, functie die hij bleef vervullen tot 19 november 1515, datum waarop hij ontslag nam.

De goede verstandhouding met het Habsburgse huis bleek ook uit het huwelijk dat Jan in 1484 aanging met Magdalena van Werdenburg, een nicht van Maximiliaan van Oostenrijk. Uit dit huwelijk zouden tien kinderen voortspruiten, waaronder Jan IV van Egmont.

In 1491 werd Jan geconfronteerd met een boerenopstand in West-Friesland. De opstandelingen hadden het voorzien op de hoge belastingen, die zij door de economische crisis niet meer konden opbrengen. Het lukte de stadhouder niet, het oproer met vage beloftes te bezweren. De burgers van Alkmaar voegden zich in 1492 bij de boeren, en samen veroverden ze Haarlem.

Jan van Egmont riep de Hertog van Saksen te hulp. Deze stuurde een leger onder Witwolt von Schaumburg, dat de Westfriezen in Heemskerk de pan inhakte. Deze episode wordt de opstand van het Kaas- en broodvolk genoemd.

Enkele portretten van Jan van Egmont worden bewaard in het Rijksmuseum Amsterdam en het Centraal Museum te Utrecht. Een diptiek waarop Jan samen met zijn echtgenote staat afgebeeld wordt bewaard in het Metropolitan Museum of Art te New York.

Jan van Egmont was de vader van bisschop George van Egmont van Utrecht.