Instituut Collectie Nederland
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Instituut Collectie Nederland (afgekort: ICN) is een kennisinstituut voor het beheer en behoud van roerend cultureel erfgoed en beheert de collectie van de Staat der Nederlanden. Het ICN is gevestigd in Amsterdam en Rijswijk en is onderdeel van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Op dit moment is het ICN een dienst die onder rechtstreekse verantwoordelijkheid van het ministerie van OCW valt. Er zijn plannen om tot verzelfstandiging te komen in de vorm van een agentschap.
Inhoud |
[bewerk] Doelstelling ICN
Het ICN stelt zich als doel:
- het adviseren over beheer en behoud van collecties
- het beheren van de rijkscollectie
- het verrichten van onderzoek en het opleiden van restauratoren
- het verspreiden van kennis over ons vakgebied.
De collectie bestaat uit ruim 140.000 voorwerpen. Ongeveer de helft daarvan is als bruikleen ondergebracht bij musea en andere instellingen. Het overige deel wordt in het depot in Rijswijk bewaard.
Het ICN werkt ook aan de Collectiewijzer, een internetplatform voor het doorzoeken van Nederlandse erfgoedcollecties en het uitwisselen van informatie over het beheer en behoud van erfgoedcollecties.
[bewerk] Voorgeschiedenis
De ICN-collectie heeft een lange voorgeschiedenis. De herkomst van de voorwerpen varieert van rijksaankopen uit diverse perioden, schenkingen, legaten, gerecupereerde kunstwerken (o.a. de NK-collectie, bestaande uit werken die na de Tweede Wereldoorlog aan de Staat zijn toegevallen) en werken die door het uitvoeren van de Beeldende Kunstenaars Regeling in bezit van het rijk kwamen.
Na de Tweede Wereldoorlog werd in 1949 een dienst gevormd voor het beheer van kunstwerken die zich buiten musea bevonden. Deze Dienst voor ’s Rijks Verspreide Kunstvoorwerpen viel onder het toenmalige ministerie van Onderwijs, Kunst en Wetenschappen. In 1975 werd de naam gewijzigd in Dienst Verspreide Rijkscollecties. In 1984 volgde een fusie tot de Rijksdienst Beeldende Kunst met enkele andere instellingen: de Nederlandse Kunststichting (1955, organiseerde tentoonstellingen) en het Bureau Beeldende Kunst Buitenland (1974). Deze Rijksdienst hield zich niet alleen bezig met het beheer van de collectie, maar ook met aankoop (onder andere in de vorm van de Beeldende Kunstenaarsregeling, BKR) en expositie. De aankooptaak van de Rijksdienst werd in 1993 overgedragen aan de Mondriaanstichting; in dat jaar stopte de Rijksdienst ook met het zelf organiseren van tentoonstellingen. De afdeling van de Rijksdienst die zich bezighield met restitutie van kunst uit Duitsland werd in 1997 ondergebracht bij het ministerie. Voor het beheer van de rijkskunstcollectie werd in 1997 het Instituut Collectie Nederland opgericht.[1]
[bewerk] Samenstelling van de collectie
De samenstelling varieert van archeologica tot beeldende kunst.De collectie beeldende kunst omvat oude en moderne schilder-, teken-, prent- en beeldhouwkunst.
Er is ook een collectie toegepaste kunst waarin zich architectuurfragmenten, meubelen, sieraden en objecten van glas, keramiek, metaal en textiel bevinden. Deze collecties zijn verdeeld in de volgende deelcollecties:
- schilderkunst: familieportretten (17de-20e eeuw), interieurs, landschappen, zeegezichten, religieuze taferelen uit de 17de-19de eeuw;
- werken op papier van 1850 tot heden;
- sculpturen uit de 20e eeuw;
- sieraden uit de tweede helft 20e eeuw;
- keramiek: veel Chinees porselein en Delfts aardewerk (o.a. afkomstig uit de collecties Bal en Baron Van Verschuer), tegels (collectie Lambert van Meerten) en vrije naoorlogse keramiek;
- Nederlands aardewerk uit de periode 1890-1940 (waaronder een grote collectie van De Porceleyne Fles), serviesgoed (gebruiksaardewerk) uit de jaren 1945-1990;
- collectie Van Rede (voornamelijk schilderijen en meubelen uit de tweede helft van de 19de eeuw);
- meubelen, waaronder veel 19de-eeuwse en een uitgebreide verzameling Nederlandse meubelkunst uit de jaren 1900-1940;
- inventaris Jachthuis St. Hubertus met o.a. meubelen van H.P. Berlage.
Ook werken van individuele kunstenaars, waarvan (een deel van) hun erfenis aan de Staat der Nederlanden is nagelaten, maken deel uit van de ICN-collectie. Voorbeelden zijn:
- Theo van Doesburg (1883-1931)
- Leo Gestel (1881-1941)
- Dolf Henkes (1903-1989)
- Albert Plasschaert (1866-1941)
- Johan Marinus de Vries (1892-1982)
- Lucebert (Lubertus Swaanswijk) (1924-1994)
- Willem Witsen (1860-1923).
[bewerk] Noten
- ^ Voorgeschiedenis ICN, geraadpleegd op 18-2-2007.
