ICE-ongeluk in Eschede

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De ICE na het ongeluk.

Het ICE-ongeluk in Eschede was een ongeluk dat plaatsvond op 3 juni 1998, waarbij een hogesnelheidstrein van de Duitse Spoorwegen, een ICE, ontspoorde nabij de Duitse stad Eschede. Hierbij kwamen 101 passagiers om het leven en raakten 88 zwaargewond. Het was tot dan toe het zwaarste ongeluk in de geschiedenis van de Deutsche Bahn AG en tevens het zwaarste ongeluk met een hogesnelheidstrein wereldwijd.

[bewerk] Chronologie van het ongeluk

Op woensdag 3 juni 1998 is de ICE 884 „Wilhelm Conrad Röntgen“ van München naar Hamburg met ca. 200 km/h ongeveer zes kilometer voor de plaats Eschede, als om ongeveer 10:55 uur een wielband aan de derde as van de eerste wagon door metaalmoeheid breekt. De gesprongen wielband wikkelt zich van het wiel af en boort zich door de bodem van wagon 1 tussen twee zitplaatsen en blijft daar steken.

Als de trein om 10:58 uur ongeveer 200 meter voor een brug over de eerste van twee opeenvolgende wissels rijdt, knalt de nog immer in de treinbodem stekende wielband tegen een wisselrail van de eerste wissel en rukt deze van de balken; ook deze boort zich door de treinbodem, schiet in de voorruimte nabij de deur tot in het dak omhoog en heft daarbij het assenblok uit het spoor. Een van de ontspoorde wielen treft de wisseltong van de tweede wissel en stelt deze daarbij om, zodat de achterste assen van wagon 3 op een nevenspoor geleid worden. Op de voor veel geringere snelheden bedoelde wissel kan de zijwaarts uitslaande wagon zich niet houden, slingert over het nevenspoor weg tegen de pijler van een verkeersbrug, die daardoor instort. Wagon 4, die door de plotselinge spoorwisseling van wagon 3 bij nog steeds 200 km/u eveneens ontspoord was, onderkruist de instortende brug nog ongeschonden en komt in een boomgroep erachter tot stilstand. Ook drie spoorwerkers, die zich onder de brug in vermeende zekerheid gebracht hadden, worden gedood. Door het kapot scheuren van de wagonkoppelingen slaan de automatische remmen aan en de grotendeels onbeschadigde wagons 1, 2 en 3 blijven voor station Eschede staan.

De 200 ton zware brug van de Rebberlaher Straße stort in op het moment dat de tweede helft van de vijfde wagon onder de brug doorkomt en vermorzelt hem. De navolgende wagons schuiven zigzag samen in zeer kleine ruimte van ongeveer de lengte van een enkele wagon. Wagon 6, wagon 7, de servicewagen en de restauratiewagen (BordRestaurant), die door instortende brugdelen tot 15 à 20 centimeter samengeperst worden, evenals de drie wagons 10, 11 en 12 van de eerste klas, worden zwaar beschadigd; de achterste locomotief ontspoorde eveneens en reed tegen de berg wrakstukken op.

Tussen de wrakstukken bevond zich ook een auto. Hij behoorde toe aan drie DB-medewerkers (Signaltechniker) en stond voor het ongeval vermoedelijk op de brug. Aanvankelijke geruchten, volgens welke de auto als ‘ontspanner’ van het ongeluk vermeend van de brug gestort zou zijn, door de aanrijdende ICE overreden werd en deze daarom ontspoord zou zijn, bleken na onderzoek aan de voorste locomotief als niet houdbaar, daar deze geen sporen van een dergelijke botsing liet zien.

De voorste locomotief stopte door een automatische rem pas twee kilometer na het station van Eschede. De machinist gaf later voor de rechtbank aan, dat hij voor Eschede alleen een plotselinge ruk gevoeld had en een vermogensverlies bemerkte. Na de stilstand ging hij daarom aanvankelijk van een technisch defect uit en probeerde vanuit de cockpit vergeefs de uitgevallen stroomvoorziening weer te herstellen. Van het ongeluk werd hij pas door de treindienstleider van station Eschede geïnformeerd: “Je bent hier alleen voorbijgereden! Je bent ontspoord!”. Nadat hij zag wat zich achter hem afgespeeld had, zonk hij ineen in zijn stoel en verliet de locomotief pas na twee uur. (Aangezien hij van een storing in de stroomvoorziening uitgegaan was en bij een bovenleidingschade de locomotief niet verlaten mag worden, handelde hij volgens de voorschriften toen hij de locomotief niet verliet. Desondanks is een shock als reden waarschijnlijker.)

[bewerk] Oorzaak

Veel passagiers klaagden in het verleden over het feit dat de trein nogal veel schudde. De Duitse Spoorwegen ging daarom voortaan wielen met een rubberen laag gebruiken. Deze wielen waren echter berekend op de snelheden van trams, die vele malen langzamer rijden. Op 3 juni 1998 ging het fout. Een wiel met het rubber en het metalen omhulsel barstte. De bovenkant schoot door de vloer en kwam in de trein net tussen 2 stoelen terecht. De onderkant bleef echter onder de trein hangen. Na ongeveer 5½ kilometer kwam de trein aan bij een wissel. De gebarsten band trok het wissel kapot en de trein ontspoorde, doordat het eerste deel rechtdoor ging over het nog niet beschadigde wissel, en het tweede deel naar rechts ging over het kapotgetrokken wissel. De trein botste met 200 km/u tegen een betonnen pijler van een viaduct nabij Eschede. Het viaduct stortte hierna in, waardoor de trein nog meer beschadigd raakte. Door het gewicht van het viaduct werden enkele wagons samengeperst tot 20 cm dik verwrongen metaal. In totaal kwamen er bij deze ramp 101 mensen om het leven, en waren er 88 zwaargewonden.

[bewerk] Tijdlijn

10.55 - wiel met het rubber en het metalen omhulsel schiet los
10.59 - ICE 884 ontspoort
11.00 - Hulpdiensten worden ingeroepen door ooggetuigen
11.07 - Vrijwillige brandweer aanwezig
11.18 - Meer hulpdiensten en traumahelikopters aanwezig

[bewerk] Literatuur

In Op de Rails, het tijdschrift van de NVBS, is in het nummer Juli 2006 een technisch artikel verschenen, genaamd Het spoorwegongeluk in Eschede: een wielbandbreuk waarvoor nooit een verklaring is gevonden, door A.H.W. Schoester, over het treinongeluk te Eschede. Duitse wikisite over de ramp. Chronologie van het ongeluk is een letterlijke vertaling.