Hector Servadac
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Hector Servadac is een boek van de Franse schrijver Jules Verne en beschrijft de lotgevallen van een aantal personen dat een reis op een komeet maakt.
Inhoud |
[bewerk] Bijzonderheden
Verschillende nationaliteiten worden gekarikaturiseerd. De Russen en Fransen zijn nog het meest "normaal" in het boek. De Engelsen zijn onverstoorbaar en koppig. De Spanjaarden zijn lui. En de Duits-joodse Isaac Hakhabut wordt neergezet als een gluiperd, die bovendien gebruikt maakt van gewichten waar mee geknoeid is om klanten te bedriegen. Dit moet overigens wel worden gezien in de tijdsgeest: antisemitsime tierde welig en Frankrijk had net een oorlog met Duitsland verloren.
Verder kent het boek een paar wetenschappelijke onjuistheden. De temperatuur zakt bijvoorbeeld niet verder dan -60 graden Celsius, omdat men in 1874 dacht dat dat het absolute nulpunt was. Inmiddels weten we dat dat -273.15 graden is. Ook is de komeet met een doorsnede van 2300 kilometer veel groter en zwaarder dan alle astroiden en kometen die bekend zijn.
[bewerk] Het verhaal
Servadac is een in Algerie gestationeerd Frans officier. Op het moment dat het verhaal begint daagt hij een Russische graaf Timascheff uit voor een duel om de gunsten van ene Madame L. (ze kent geen van beiden, er zijn meerdere mededingers, maar het gaat om het principe!). Dit duel zal echter niet plaatsvinden: die nacht scheert een komeet langs de aarde en neemt een paar stukjes, een deel van de atmosfeer en zee, en Hector Servadac en een aantal anderen mee!
De dag erna merken Servadac en zijn ordonnans dat er wat mis is. De zwaartekracht is verminderd, geluid plant zich slechter voort, een groot deel van Algerie is in zee verdwenen (ze zijn ineens op een eiland), en de dagen en nachten duren slechts zes uur.
De eerste maand is het ongewoon heet. De zon is groter en helderder dan normaal. Na een maand waarbij de temperatuur inmiddels weer daalt wordt Servadac door Timascheff opgepikt, die met zijn privé-schoener is meegenomen. Met de schoener verkennen ze de zee, en merken dat de oude landen op een paar punten verdwenen zijn en dat er nieuwe landen zijn: kale goudachtige rotsen. Ook doen ze een aantal punten van de oude Aarde aan en ontmoeten andere mensen: Engelsen van Gibraltar, een Italiaans meisje op Maddalena, een stel Spanjaarden, en een oude Duitse jood. Daar de temperatuur gestadig blijft dalen, moeten ze een onderkomen vinden tegen de kou. Ze vinden dat in een actieve vulkaan.
Terwijl de zee bevriest en de temperatuur tot -25 daalt, redden de bewoners op het laatste nippertje een geleerde, Palyrin Rosette, die hen uitlegt wat er aan de hand is. Ze bevinden zich op de komeet Gallia (vernoemd naar Frankrijk), die bestaat uit telluur en goud, en in een elliptische omloopbaan van 2 jaar rond de Zon draait. Volgens de berekeningen zal Gallia na 2 jaar de aarde opnieuw raken, en moet er in de tussentijd maar het beste van gemaakt worden. Dit verklaart ook de ongewone hitte gevolgd door de extreme kou: Gallia was eerst de zon genaderd tot binnen de baan van Venus, en verwijdert zich nu weer.
De temperatuur daalt uiteindelijk naar -60 graden, als de komeet Jupiter nadert. Uiteindelijk keert het gezelschap terug naar de Aarde. Daar blijkt Madame de L. inmiddels hertrouwd, waardoor Servadac en Timascheff de vriendschap die zich tussen hen had ontwikkeld kunne voortzetten.
[bewerk] Personages
- Hector Servadac, een Franse officier in Algerie. Servadac is een kranig officier maar bezit 'niet meer dan het strikt noodzakelijke verstand'.
- Ben-Zoef, Servadacs ordonnans.
- Wassili Timascheff, een Russische graaf. Hij en Servadac zijn van plan te duelleren, maar de botsing met de komeet verijdelt dit. Timascheff is met zijn prive-schoener, de Dobryna, en bemanning op de komeet terechtgekomen en hij stelt de schoener dan ook ter beschikking voor een ontdekkingsreis.
- Luitenant Procopius, bevelhebber van de Dobryna.
- Isaac Hakhabut, een Duits-joodse handelaar. Hakhabut hangt het jodendom, christendom of islam aan wanneer het hem uitkomt, liegt en bedriegt om aan geld te komen en gebruikt daarvoor zelfs verzwaarde gewichten. Dit brengt hem in conflict met Palmyrin Rosette die deze gewichten als basis voor zijn berekeningen gebruikte en zich dus bijna misrekent. Het karakter Isaac Hakhabut kan gezien worden als een uiting van antisemitisme en germanofobie, en is heden ten dage een controversieel element in het boek.
- Kolonel Heneage Finch Murphy and Majoor Sir John Temple Oliphant zijn de bevelhebbende officieren over een klein stukje van Gibraltar dat met soldaten en al door de komeet was meegenomen. Ook kopen ze Ceuta van de Spanjaarden, zich niet realiserend dat zowel het betaalde geld als het stukje rots op de komeet niets waard zijn. Zij zijn koppig en onverstoorbaar en weigeren te luisteren naar de waarschuwingen van de Fransen over de aanstaande botsing met de aarde. Wellicht alleen al omdat de suggestie niet van een Engelsman afkomstig was.
- Palmyrin Rosette is de ontdekker van de komeet. Hij resideerde in een obeservatorium op Formentera dat ook werd 'gegrepen' door de komeet. Hij wordt gered door Servadac, aan wie hij toevallig lang geleden natuurkundeles had gegeven. Hij berekent de baan van de komeet en verzint een oplossing om veilig op aarde te landen.
- Negrete is de leider van een groep Spanjaarden. Hij en zijn maten zijn lui en houden zich liever bezig met dansen dan met werken. Ze zaten op een eilandje overgebleven van Ceuta maar verkochten dit aan de Engelsen.
- Pablo is een Spaanse jongen, die bij de groep van Negrete vertoeft.
- Nina is een Italiaans meisje, gered van Maddalena. Lang na de gebeurtenissen, als ze volwassen is, trouwt ze met Pablo.
[bewerk] Thema's
- Het belang van de wetenschap, verkenning van de ruimte en astronomie, dat wordt vertolkt door de figuur Palmyrin Rosette. Door zijn berekeningen kan de groep veilig thuiskomen.
- Homoseksualiteit, nog zeer verkapt beschreven en verweven in de kameraadschap tussen Hector Servadac enerzijds en luitenant Procopius en Ben-Zoef anderzijds.
- Antisemitisme via Isaac Hakhabut.
- Vaderlandslievendheid en het verlangen naar het vaderland, zelfs als dat miljoenen kilometers verwijderd is.
- Vooroordelen en karikaturen van verschillende naties. Het is opmerkelijk dat personen uit politiek minder geliefde landen als Duitsland en Engeland in het boek onsympathieker zijn, terwijl de Russen en Fransen als brave hardwerkende lieden worden neergezet.
