Hardheidsschaal van Mohs
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Mohs hardheid van een vaste stof geeft op een schaal van 1 tot 15 aan hoe hard een materiaal is. De hardheid kan bepaald worden met een sclerometer. De meestgebruikte schaal werd ontwikkeld door Friedrich Mohs. Hardheid valt te bepalen door te zien welke stof de andere een kras kan toebrengen. De hoogste waarde is 15,0, die wordt toegekend aan diamant. Met een diamant kan dus iedere andere stof gekrast worden. Boornitride bijvoorbeeld is iets zachter dan diamant, maar harder dan alle volgende vaste stoffen, het heeft een hardheid van 9,8. Mohs selecteerde tien welbekende mineralen voor zijn schaal, maar bij latere metingen bleek dat zijn schaal niet lineair is. Men kan namelijk in een laboratorium ook een absolute hardheid bepalen.
Hoewel de hardheidschaal empirisch is, is hij van groot belang tijdens veldwerk aan mineralen. Het is één van de hulpmiddelen om mineralen te identificeren, zonder een beroep te moeten doen op analyse achteraf in een laboratorium.
| Mohs Hardheid | Mineraal | Absolute Hardheid | 'Krasinformatie' |
|---|---|---|---|
| 1 | Talk
(Mg3Si4O10(OH)2) |
1 | Het zachtste mineraal. Met elk van de andere krasbaar. |
| 2 | Gips (CaSO4·2H2O) | 2 | Krasbaar met een vingernagel. |
| 3 | Calciet (CaCO3) | 9 | Met een koperen munt krasbaar, met een stalen mes zeer goed snijdbaar. |
| 4 | Fluoriet (CaF2) | 21 | Met een mes enigszins krasbaar. |
| 5 | Apatiet
(Ca5(PO4)3(OH-,Cl-,F-)) |
48 | Met een mes nog krasbaar. |
| 6 | Orthoklaas (KAlSi3O8) | 72 | Met een mes nauwelijks, met een stalen vijl enigszins krasbaar. |
| 7 | Kwarts (SiO2) | 100 | Krast glas, staal, koper en de meeste andere stoffen. |
| 8 | Topaas
(Al2SiO4(OH-,F-)2) |
200 | Krast kwarts. |
| 9 | Korund (Al2O3) | 400 | Krast topaas. |
| 10 | Diamant (C) | 1500 | De hardste van alle bekende natuurlijke stoffen. |
Men heeft de tabel later wat uitgebreid tot een schaal van 1 tot 15, vooral omdat de sprong van korund naar diamant wel erg groot was.
| Hardheid | Mineraal |
|---|---|
| 1 | Vloeistof |
| 2 | Gips |
| 3 | Calciet |
| 4 | Fluoriet |
| 5 | Apatiet |
| 6 | Orthoklaas |
| 7 | puur kwartsglas |
| 8 | Kwarts |
| 9 | Topaas |
| 10 | Granaat |
| 11 | Zirkonia-smelt |
| 12 | Alumina-smelt |
| 13 | Siliciumcarbide SiC |
| 14 | Boorcarbide BC |
| 15 | Diamant |
