Franc Metelko

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Franc Serafin Metelko (Škocjan bij Mokronog, 14 juli 1779 - Ljubljana, 27 december 1860) was een Sloveens priester en taalkundige.

Metelko ontwikkelde een nieuw schrift voor de Sloveense taal, dat hij in zijn boek Lehrgebäude der slowenischen Sprache in 1825 in Ljubljana liet verschijnen. Metelko vond, dat er afstand genomen moest worden van het Bohorič-schrift, dat op het Duitse schriftsysteem was gebaseerd. Het Metelko-schrift werd door Franc Metelko in zijn boek "Neu-Krain" genoemd, maar raakte bekend als Metelčica (het Metelko-schrift).

Achterliggende gedachte bij het Metelko-schrift was een vereenvoudiging van de schrijfwijze door elke klank een apart letterteken toe te kennen. Het gebruik van fonetisch schrift werd al eerder gelanceerd door de taalkundige Jernej Kopitar, die onder invloed stond van de ideeën van Vuk Karadžić. In het Metelko-schrift gaf hij bijvoorbeeld de klanken Č, Š en Ž (tot dan weergegeven met steeds twee letters) weer met cyrillische letters en de vokalen e en o gaf hij weer met maar liefst vijf verschillende letters, al naargelang de geslotenheid van de klank. De complexiteit van zijn alfabet zorgden ervoor dat het zich nooit heeft kunnen doorzetten. Het gebruik ervan werd in 1833 verboden.