Europlanetarium Genk
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Het Europlanetarium Genk is een volkssterrenwacht en planetarium in Kattevennen in Genk.
Inhoud |
[bewerk] Ontstaan
In navolging van de maanlanding in 1969 startte Genkenaar Lode Vanhoutte de Jonge Onderzoekers voor Genk. Ze deden aan populair wetenschappelijk werk. Vele onderwerpen werden behandeld maar sterrenkunde bleek het meest interessante en ze vonden een thuishaven bij de Vereniging Voor Sterrenkunde (VVS). Op dat moment kenden de sterrenwachten van Grimbergen en Hove reeds een jarenlange werking en werd er vanwege de VVS, en vooral vanwege Armand Pien (voormalige weerman van de VRT), gestreefd om naar een volwaardige volkssterrenwacht in elke Vlaamse provincie. Er werd dan ook gedacht om in Genk de derde Vlaamse volkssterrenwacht neer te zetten. Eerst zou er een kleine gelijkvloerse sterrenwacht komen, maar de plannen bleven maar groeien.
[bewerk] Concrete plannen
In 1977 werd gestart met het promoten van een volkssterrenwacht in Genk. Het idee van een kleine sterrenwacht werd toen ook verlaten voor een grootschaliger plan met meer professionele allures. Terwijl een kleine groep leden zich met de zakelijke kant van de oprichting bezig hield, werd in 1979 gestart met een cursus Algemene Sterrenkunde voor beginners.
Intussen behelsden de vernieuwde plannen voor de sterrenwacht een koepelgebouw en een tentoonstellingsruimte. De eigenlijke koepel- en kijkerruimte zou zich 5 meter boven de begane grond bevinden. In tegenstelling tot 'klassieke' sterrenwachten werd deze ruimte vierkant met in het plafond een ringbalk waar de koepel -6 meter diameter- op steunt. Om kosten te drukken en een goede relatie te houden met het gemeentebestuur bouwden de leden de koepel zelf.
[bewerk] Opening
1983 zou het jaar van afwerking worden. Naast de zelfgebouwde koepel werd een groot deel van de binneninrichting verzorgd door actieve leden van de sterrenwacht. De opening kwam er uiteindelijk in 1984.
Op 9 juli 1988 werd Georama, de geologische tuin, in gebruik genomen, een schakel in de keten van attractieve elementen in en rond Kattevennen. Op wetenschappelijk verantwoorde wijze wordt een beeld opgehangen van 570 miljoen jaar geologische geschiedenis, op een manier die zowel de specialist, de student en toevallige bezoeker kan boeien.
[bewerk] Planetarium
Door de hachelijke economische problemen bij de mijnsluitingen en de noodzaak aan duurzame toeristische infrastructuur ontstond het plan om bij de bestaande Limburgse Volkssterrenwacht een planetarium te bouwen. Het overstijgend toeristisch karakter van het planetarium-project maakte deel uit van de reconversie van de Limburgse mijngemeenten. De EEG (50 %), het Vlaams Commissariaat-Generaal voor Toerisme (40 %) en het gemeentebestuur van Genk (10 %) werden de financiers. Er werden dossiers voorbereid voor het planetarium zelf en voor een gebouw. Architect Jos Hanssen maakte een ontwerp voor een bedrag van 18 miljoen BEF (€450 000).
Het vooropgesteld bedrag groeide uiteindelijk tot 24 miljoen BEF (€600 000), waardoor niet alle oorspronkelijke plannen konden weerhouden worden. Eind 1989 werd aangevangen met de bouw. Vanuit Oost-Duitsland kwam het middelgroot planetarium Spacemaster plus een koepel met een diameter van 12,5 meter. De bouw zelf en het installeren van het instrument hadden duidelijk meer tijd nodig dan verwacht zodat 1991 het openingsjaar zou worden.
In de vakantiemaanden van 1991 begonnen proefvoorstellingen. In december 1991 werden eindelijk de 90 zetels geplaatst en de klankinstallatie vervolledigd. Uiteindelijk kwam Armand Pien op vrijdagavond 20 december met een 200-tal genodigden het planetarium feestelijk voor geopend verklaren. Omdat de volledige installatie er nog steeds niet was, werden tot mei 1992 'live'-voorstellingen gegeven. Zeven monitoren verzorgden voorstellingen in het planetarium met diverse thema's. Toen de installatie geleverd was konden er ook geautomatiseerde projecties uitgevoerd worden.
[bewerk] Uitbreiding
In 1993 werd de aanzet gegeven van een uitbreiding van de audio-visuele mogelijkheden, een auditorium en kantoorruimten. In 1995 werd het Planetenpad ingelopen, dat het Europlanetarium verbindt met het dichter bij het centrum van Genk gelegen Heempark. De Laser deed zijn officiële entree in 1998, samen met de nieuwe voorstelling 'Mars, terug naar de rode planeet' .
[bewerk] Toekomst
In 2007 is Kattevennen de Genkse toegangspoort geworden naar het Nationaal Park Hoge Kempen, het grootste aaneengesloten natuurgebied in Vlaanderen. Hierin staat het Europlanetarium centraal, als poort naar de sterrenhemel. Er is een nieuw multifunctioneel gebouw klaar, met een nieuwe horecavoorziening, bijkomende tentoonstellingsruimte en een polyvalente ontvangstinfrastructuur. Het nieuwe gebouw ziet er ook letterlijk uit als een poort: dwars over de bestaande weg gebouwd, fietsers en wandelaars moeten er onder door richting Nationaal Park.
